Raport z oceny bezpieczeństwa dwutlenku tytanu

Dwutlenek tytanu stosowany w przemyśle spożywczym jako barwnik o białym kolorze jest dosyć kontrowersyjnym barwnikiem i ma niejednakowy status w różnych krajach. Np. w Europie zakazane jest jego stosowanie w tym celu od 2022 r.

Ocena wpływu na zdrowie dodatku barwiącego żywność, dwutlenku tytanu (TiO2), została opublikowana przez Wspólny Komitet Ekspertów ds. Dodatków do Żywności (JECFA) Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) w dniu 24 listopada 2023 r.

Po dokonaniu przeglądu dostępnej literatury naukowej JECFA zauważyła ograniczenia w dostępnych dowodach dotyczących genotoksyczności. JECFA podkreśla, że wytyczne OECD dotyczące badania genotoksyczności zostały opracowane i zatwierdzone dla substancji chemicznych i że może nie być łatwo zastosować je bez dostosowania do badania słabo rozpuszczalnych cząstek stałych, takich jak TiO2. Uznając ograniczenia i pewne niejednoznaczne ustalenia w dostępnych danych dotyczących genotoksyczności, JECFA zauważył, że dostępne dane nie dostarczyły przekonujących dowodów na genotoksyczność TiO2 (E171).

Komitet ponadto uznał, że w związku z tym należy powtórzyć ustalenia z 13. spotkania JECFA i „nie określono” wartości ADI dla dwutlenku tytanu. Swoją decyzję Komitet JECFA argumentował w oparciu o bardzo niski stopień wchłaniania dwutlenku tytanu po podaniu doustnym w dostępnych badaniach laboratoryjnych na zwierzętach i ludziach oraz brakiem jakichkolwiek możliwych do zidentyfikowania zagrożeń związanych z dwutlenkiem tytanu w diecie.

Bezpieczeństwo dwutlenku tytanu jest kontrowersyjne - na świecie są niespójne przepisy prawne

Bezpieczeństwo dwutlenku tytanu budzi kontrowersje, a kraje głównego nurtu mają niespójne przepisy dotyczące dwutlenku tytanu jako dodatku do żywności. Komisja Kodeksu Żywnościowego (CAC) umieściła dwutlenek tytanu jako dodatek do żywności na liście GMP, a cała żywność z wyjątkiem tej wymienionej w załączniku do Tabeli 3 może być stosowana zgodnie z GMP. Chiny, Australia i Nowa Zelandia, Kanada, Japonia i inne kraje/regiony zatwierdziły dwutlenek tytanu jako dodatek do żywności.

Ponadto Stany Zjednoczone wymieniają dwutlenek tytanu jako barwnik zwolniony z certyfikacji i stosują jednolity limit 1% we wszystkich rodzajach żywności. Jednak w maju br., kiedy FDA poprosiła o komentarze na temat wniosku o zakazanie stosowania dwutlenku tytanu w żywności jako barwnika, ogłosiła, że złożyła petycję dotyczącą barwników złożoną między innymi przez Environmental Defense Fund, proponując uchylenie przepisów dotyczących barwników do stosowania dwutlenku tytanu w żywności. Obecnie Stany Zjednoczone nie zakazały stosowania dwutlenku tytanu jako dodatku do żywności. W lipcu 2022 r. amerykańscy konsumenci pozywali producenta cukierków, twierdząc, że zawartość dwutlenku tytanu w nich jest zbyt wysoka, co może powodować zmiany w ludzkim DNA, a także może powodować uszkodzenia narządów np. mózgu.

Natomiast Komisja Europejska wydała w 2022 r. zmienione Rozporządzenie (UE) 2022/63 zakazujące stosowania dwutlenku tytanu jako dodatku do żywności na terenie całej UE oraz zakazujące wprowadzania do obrotu żywności zawierającej dwutlenek tytanu po 7 sierpnia 2022 r. Według systemu RASFF w 2023 r. wiele partii żywności eksportowanej do UE zostało zgłoszonych jako niekwalifikowane ze względu na wykrycie dwutlenku tytanu, w tym trzy partie żywności z Chin, które są partię ciastek księżycowych i dwie partie cukierków.

Chociaż większość krajów/regionów, w tym Chiny, nie wprowadziła jeszcze zakazu stosowania dwutlenku tytanu, jednak wraz ze wzrostem uwagi poświęcanej bezpieczeństwu żywności w różnych krajach, a także dogłębnym badaniom w zakresie oceny ryzyka, trudno wyrokować, czy dwutlenek tytanu może być nadal stosowany w przyszłości jako dodatek do żywności i nie jest wykluczone, że w większej liczbie krajów/regionów zostanie wprowadzony zakaz stosowania dwutlenku tytanu.

Źródło:

https://www.who.int/publications/m/item/jecfa-risk-assessment-of-titanium-dioxide-risk-released-background-information