Zatrucia grzybami: we Francji alarmujący wzrost, w Polsce sytuacja bardziej stabilna

Zbiory grzybów to dla wielu osób ulubiona jesienna tradycja, jednak ta forma relaksu może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, jeśli nie zachowamy odpowiednich środków ostrożności. Francuskie władze ponownie ostrzegają przed wzrastającą liczbą zatruć grzybami. Od lipca 2024 roku odnotowano już ponad 1 100 przypadków zatrucia, z czego 32 przypadki były poważne.

Dlaczego dochodzi do zatruć?

Powodów jest kilka – od pomylenia gatunków jadalnych z trującymi, po spożywanie grzybów w złym stanie lub niewłaściwie przechowywanych. Szczególnie niebezpieczne są przypadki zespołu faloidowego, wywołanego przez spożycie muchomora sromotnikowego, który może prowadzić do śmiertelnego uszkodzenia wątroby. Objawy tego zespołu pojawiają się 10–12 godzin po spożyciu, a bez leczenia, mogą być nieodwracalne​

Sezon zatruć grzybami

Z każdym rokiem październik przynosi wzrost liczby przypadków zatruć grzybami. W 2023 roku, między lipcem a grudniem, zgłoszono ponad 1 400 przypadków, z czego większość w listopadzie – co było wyjątkiem, gdyż zazwyczaj październik jest miesiącem o największej liczbie zgłoszeń​.

Przeważająca część przypadków dotyczyła objawów żołądkowo-jelitowych, takich jak ból brzucha, nudności, wymioty i biegunka, jednak 23 osoby wymagały intensywnego leczenia​

Jak uniknąć zatrucia?

Aby zapobiec zatruciom, ANSES, wraz z Centrami Toksykologii i francuskim Ministerstwem Zdrowia, zaleca przestrzeganie kilku kluczowych zasad:

• Zbieraj tylko te grzyby, które znasz doskonale, ponieważ niektóre trujące gatunki są łudząco podobne do jadalnych. Muchomor sromotnikowy może być łatwo pomylony z gołąbkiem lub czubajką​
• Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do identyfikacji grzyba, skonsultuj się ze specjalistą
• Unikaj zbierania grzybów w pobliżu dróg, wysypisk czy zanieczyszczonych terenów, gdyż mogą one wchłaniać szkodliwe substancje z otoczenia​
• Grzyby powinny być przechowywane w lodówce, najlepiej oddzielnie, i spożyte w ciągu dwóch dni od zebrania. Pamiętaj również, aby nigdy nie podawać dzikich grzybów dzieciom​

Sytuacja w Polsce

W Polsce również obserwuje się przypadki zatruć grzybami, choć ich liczba na przestrzeni lat spada dzięki rosnącej świadomości społecznej. W 2024 roku odnotowano kilkaset przypadków zatruć, głównie związanych z muchomorem sromotnikowym. Główny Inspektorat Sanitarny zwraca uwagę, że grzyby mogą być szczególnie niebezpieczne dla dzieci oraz osób starszych, które są bardziej narażone na poważne konsekwencje zdrowotne​. W Polsce największa liczba zatruć ma miejsce w regionach o dużej tradycji grzybobrania, takich jak województwo lubelskie czy pomorskie. Eksperci przypominają, aby grzyby zawsze były zbierane z pełną pewnością co do ich jadalności, a w razie wątpliwości można je oddać do oceny grzyboznawcom w stacjach sanitarno-epidemiologicznych​

Zagrożenia związane z technologią

Ciekawostką jest, że według raportów ANSES, w wielu przypadkach zatrucia miały miejsce z powodu korzystania z aplikacji na smartfony do identyfikacji grzybów. Aplikacje te nie zawsze są dokładne, co może prowadzić do błędnej identyfikacji i spożycia trujących grzybów​. Z tego względu eksperci zdecydowanie odradzają poleganie na nich.

Podsumowanie

Grzybobranie, choć jest popularnym sposobem spędzania czasu, niesie ze sobą poważne ryzyko zatrucia, które co roku dotyka setki osób. Aby uniknąć tragicznych konsekwencji, należy zachować dużą ostrożność, polegać na wiedzy specjalistów i unikać korzystania z niesprawdzonych technologii. Tylko odpowiedzialne podejście do zbierania i przygotowywania grzybów może zagwarantować nam bezpieczne korzystanie z darów lasu.

Źródła: ANSES, GOV.PL