Zmiana Rozporządzenia 1169/2011 coraz bliżej!

Wewnętrzny dział naukowy Komisji Europejskiej – Wspólne Centrum Badawcze (JRC) jest autorem czterech badań naukowych dotyczących informacji na temat żywności dla konsumentów, których wyniki zostały właśnie opublikowane w czterech obszernych raportach.

Każde z badań ma kluczowe znaczenie dla decyzji Komisji Europejskiej odnośnie propozycji zakresu zmian rozporządzenia 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności[1].

Projekt zmian rozporządzenia powinien być opublikowany do końca tego roku.

1. Badanie JRC dotyczące oznaczania wartości odżywczej z przodu opakowania wykazało, że:

• Konsumenci na ogół cenią etykiety umieszczone z przodu opakowania jako szybki i łatwy sposób uzyskania informacji żywieniowych przy podejmowaniu decyzji o zakupie.
• Mniej złożone etykiety wymagają mniej uwagi i czasu na przetworzenie informacji przez konsumentów.
• Ogólnie rzecz biorąc, konsumenci, w tym konsumenci o niższych dochodach, wydają się preferować proste, kolorowe i wartościujące etykiety podsumowujące z przodu opakowania, które są łatwiejsze do zrozumienia, niż bardziej złożone, nieoceniające, monochromatyczne etykiety. 
• Etykiety żywieniowe z przodu opakowania mogą wskazywać konsumentom na zdrowszą dietę. 
• Oznakowanie wartości odżywczej z przodu opakowania wydaje się zachęcać przedsiębiorstwa spożywcze do poprawy jakości odżywczej swoich produktów, na przykład poprzez zmniejszenie ilości dodanej soli lub cukrów.

O szczegółach Raportu, a w tym o porównaniu Nutri-Score z innymi systemami oraz o potencjalnych scenariuszach zmian przepisów w oparciu o nowe dowody naukowe dowiemy się jeszcze w tym tygodniu z artykułu Joanny Olszak.

2. W przypadku napojów alkoholowych badanie JRC wykazało, że:

• Branża napojów alkoholowych rozpoczęła dobrowolne umieszczanie składników i informacji o wartości odżywczej na etykietach napojów alkoholowych.
• Wśród branży napojów alkoholowych wyróżnia się branża piwna, w której informacje na temat składu dotyczą większości (ok. 90%) piw na rynku, a w mniejszym stopniu (ok. 25-50% produktów piwnych) informacje dotyczące wartości energetycznej.
• Cydry/perry i produkty „gotowe do spożycia” zawierają porównywalne informacje w UE. Około połowa produktów zawiera informacje o składnikach, a do 40% zawiera informacje o wartości energetycznej. 
• Informacje o składnikach lub wartości energetycznej znajdują się rzadziej na napojach spirytusowych, a bardzo rzadko na produktach winiarskich.
• Rozwiązania przekierowujące konsumentów do informacji o składnikach i wartości energetycznej poza etykietami są rzadkością.

3. W przypadku informacji o pochodzeniu składnika i produktu badania JRC wykazały, że:

• Informacje dotyczące zarówno kraju pochodzenia, jak i miejsca lub regionu pochodzenia mają istotny wpływ na wybory żywieniowe konsumentów.
• Konsumenci przywiązują wagę do informacji o pochodzeniu, ponieważ i) jest to wskazówka do produktów dobrej jakości i przyjaznych dla środowiska i ii) lubią wspierać lokalnych lub krajowych rolników i przemysł spożywczy.
• Konsumenci zgłaszają (w ankietach), że przywiązują wagę do informacji o pochodzeniu. Jednak robiąc zakupy, mniej skupiają się na informacjach o pochodzeniu (np. ze względu na presję czasu).

4. Badanie czwarte dotyczyło przekazywania informacji o żywności w inny sposób niż na etykietach, w tym drogą cyfrową

Naukowcy przeprowadzili przegląd literatury na temat alternatywnych źródeł informacji o żywności dostępnych na rynku oprócz etykiet na opakowaniach. Przyjrzeli się, w jaki sposób konsumenci wykorzystują te źródła informacji, rozumieją je i są pod wpływem tych źródeł.

Środki zapewniające bezpośredni dostęp do informacji o żywności na rynku, takie jak etykiety menu, etykiety na półkach i znaki w punktach sprzedaży, mogą skutecznie wpływać na konsumentów w kierunku zdrowych zachowań w porównaniu ze środkami internetowymi, które wymagają narzędzi zewnętrznych w celu uzyskania dostępu do informacje (tj. kody QR lub linki do stron internetowych).

Potrzebne są dalsze badania porównujące dostarczanie informacji o żywności za pomocą etykiet i środków cyfrowych.

ZNACZENIE DLA FIRM
Wnioski z raportów JRC mogą odegrać dużą rolę w opracowywaniu treści zmian rozporządzenia 1169/2011 oraz będą miały znaczenie dla treści innych aktów prawnych opracowywanych w ramach strategii od pola do stołu. W niedługim czasie czekają nas liczne zmiany przepisów. Zmieni się zakres obowiązkowego znakowania i najprawdopodobniej wprowadzone zostaną ograniczenia komunikowania właściwości zdrowotnych wielu produktów co powiązane będzie z ich profilem składników odżywczych.

Raporty JRC w języku angielskim dostępne są na stronie Komisji Europejskiej[2]
[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. UE. L. z 2011 r. Nr 304, str. 18 z późn. zm.).

[2] https://joint-research-centre.ec.europa.eu/jrc-news/evidence-food-information-empowering-consumers-make-healthy-and-sustainable-choices-2022-09-09_en