Znakowanie owoców i warzyw - nowe przepisy dla handlowców

Wystawiając świeże owoce i warzywa na sprzedaż, należy stosować obowiązujące unijne i krajowe akty prawne dotyczące znakowania żywności. Od 1 stycznia 2025 r. wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące owoców i warzyw oraz niektórych przetworów owocowych i warzywnych, a także bananów.

Nowe przepisy

• Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2023/2429 z dnia 17 sierpnia 2023 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do norm handlowych dotyczących sektora owoców i warzyw, niektórych przetworów owocowych i warzywnych oraz sektora bananów oraz uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 1666/1999 oraz rozporządzenia wykonawcze Komisji (UE) nr 543/2011 i (UE) nr 1333/2011.
• Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2023/2430 z dnia 17 sierpnia 2023 r. ustanawiające przepisy dotyczące kontroli zgodności norm handlowych w odniesieniu do sektora owoców i warzyw, niektórych przetworów owocowych i warzywnych oraz sektora bananów.

Zapoznaj się już teraz z pełną treścią nowych przepisów! 
Znajdziesz je tutaj:  https://eur-lex.europa.eu/homepage.html.

Zwróć szczególną uwagę na restrykcyjne przepisy dotyczące znakowania na etapie sprzedaży detalicznej konsumentowi końcowemu.

W preambule rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/2429 podkreślono, że:

• Szczegółowe informacje wymagane zgodnie z normami handlowymi powinny być wyraźnie widoczne na opakowaniu lub etykiecie. Aby zapobiec oszustwom i wprowadzaniu konsumentów w błąd, należy zapewnić konsumentom dostęp do szczegółowych informacji wymaganych zgodnie z normami handlowymi zanim dokonają zakupu; dotyczy to także sprzedaży na odległość, która – jak pokazuje doświadczenie – stwarza ryzyko oszustw i pozbawienia konsumentów ochrony zapewnianej przez normy (pkt 15).
• Aby uniknąć wprowadzania konsumentów w błąd w odniesieniu do klasy, szczegółowe informacje wymagane na etapie sprzedaży detalicznej nie powinny zawierać takich określeń jak „najwyższa jakość”, „premium” lub podobnych sformułowań, które nie są uregulowane jako określenia rzeczywistej jakości produktu; nie wyklucza to możliwości podania innych informacji, takich jak „transport lotniczy” lub podobnych informacji faktycznych, które nie wprowadzają konsumenta w błąd (pkt 16).
• Aby uniknąć wprowadzania konsumentów w błąd co do pochodzenia produktów, oznaczenie państwa pochodzenia powinno być lepiej widoczne niż oznaczenie państwa, w którym produkt zapakowano (pkt 17).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/2429 dotyczącym przekazywania szczegółowych informacji na etapie sprzedaży detalicznej:

„Na etapie sprzedaży detalicznej szczegółowe informacje wymagane na mocy niniejszego rozporządzenia są czytelne i dobrze widoczne. Produkty mogą być wystawione na sprzedaż, pod warunkiem, że detalista umieści w widocznym miejscu w pobliżu produktu czytelne, szczegółowe informacje dotyczące państwa pochodzenia oraz, w stosownych przypadkach, klasy produktu, jego wielkości, odmiany lub typu handlowego w sposób pozwalający uniknąć wprowadzenia konsumenta w błąd.

Uwzględnianie dodatkowych określeń sugerujących lepszą/wyższą jakość jest zabronione. W szczególności etykieta nie może zawierać żadnego określenia jakości, z wyjątkiem informacji określonych w wymogu dotyczącym oznakowania określonym w załączniku I.

W przypadku wskazania państwa, w którym znajduje się pakujący lub wysyłający, lub gdy wskazana odmiana przywołuje miejsce, litery, którymi zapisuje się państwo pochodzenia, są większe i bardziej widoczne niż litery, którymi zapisuje się państwo, w którym znajduje się pakujący i/lub wysyłający oraz odmianę, jeżeli są różne”.

Zgodnie z wymaganiami norm handlowych znajdujących się w załączniku I rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/2429, w oznakowaniu produktów objętych ogólną i szczegółową normą handlową, na każdym opakowaniu, w tym na opakowaniu detalicznym, powinny być umieszone informacje, tj.:

• nazwa i adres pakującego lub wysyłającego (np. ulica/miasto/region/kod pocztowy i państwo, jeśli różne od państwa pochodzenia),
• pełna nazwa państwa pochodzenia.

Natomiast w przypadku produktów objętych szczegółową normą handlową, należy dodatkowo również umieścić informacje dotyczące:

• nazwy produktu jeśli produkt nie jest widoczny z zewnątrz,
• klasy jakości,
• nazwy odmiany (w zależności od wymagań danej normy szczegółowej),
• wielkości lub, w przypadku owoców pakowanych w rzędach i warstwach, liczby sztuk (w zależności od wymagań danej normy szczegółowej)
   

​​​​​​​Wystawiając świeże owoce i  warzywa na sprzedaż od 1 stycznia 2025 roku należy stosować obowiązujące unijne i krajowe akty prawne dotyczące znakowania żywności.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011^[1] „etykieta” oznacza jakąkolwiek metkę, znak firmowy, znak handlowy, ilustrację lub inny opis pisany, drukowany, tłoczony, odbity lub w inny sposób naniesiony na opakowanie lub pojemnik z żywnością lub załączony do opakowania lub pojemnika z żywnością.

Zgodnie z powyższą definicją, etykieta nie dotyczy wyłącznie szczegółowych informacji wymaganych na etapie sprzedaży detalicznej owoców i warzyw, ale odnosi się również do znaków handlowych i firmowych.

Jak wskazano w przytoczonych powyżej przepisach „w szczególności etykieta nie może zawierać żadnego określenia jakości, z wyjątkiem informacji określonych w wymogu dotyczącym oznakowania określonym w załączniku I”. Dopuszczalnym określeniem jakości ustalonym w wymogu dotyczącym znakowania jest klasa jakości dla produktów objętych szczegółowymi normami handlowymi (np. klasa ekstra, klasa I, klasa II).

Przypominamy również, że zapewnienie zgodności oznakowania środka spożywczego w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości konsumentów, zgodnie z wymaganiami prawa leży w gestii przedsiębiorców ponoszących odpowiedzialność za wprowadzoną do obrotu żywność.