W ramach tegorocznej operacji OPSON wydano rekordową liczbę 143 nakazów aresztowania związanych z przypadkami fałszowania żywności i napojów.
Szereg przypadków fałszowania żywności
Koordynowana przez Europol, dwunasta już, operacja OPSON Europe miała miejsce między grudniem 2022 a kwietniem 2023. Na rynku europejskim zidentyfikowano szereg przypadków fałszowania żywości – na różnych etapach łańcucha dostaw, zarówno w miejscach fizycznych, jak i na platformach internetowych. W operacji wzięli udział funkcjonariusze z 25 krajów, w tym a 18 państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) i 7 spoza Wspólnoty. Działania wsparły Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE), Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (DG AGRI), Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), a także organy związane z bezpieczeństwem żywności w poszczególnych krajach i sektor prywatny.
Zepsuta lub przeterminowana żywność
Po kryzysie związanym z pandemią COVID-19 Europol zwracał uwagę na zwiększone ryzyko fałszowania żywności w celu obniżenia kosztów produkcji poprzez ponowne wykorzystywanie zepsutych lub przeterminowanych wyrobów spożywczych. Scenariusz ten uwzględniono w trakcie planowania działań w ramach OPSON 2023 – krajowe organy zaangażowane w operację przeprowadziły pod tym kątem kontrole łańcuchów dostaw, podczas których wykryto szereg nieprawidłowości. W tegorocznej akcji stwierdzono, że stosunkowo nowy proceder ponownego wprowadzania do obiegu przeterminowanych produktów rozprzestrzenił się na niespotykaną dotąd skalę. W większości przypadków obejmował on skupowanie przez organizacje kryminalne zepsutej żywności od przedsiębiorstw zajmujących się utylizacją odpadów. Z etykiet przeterminowanych produktów usuwano daty przydatności do spożycia i zastępowane je nowymi nadrukami. Skutkiem takich działań było pojawienie się na rynku żywności nie tylko o niskiej jakości sensorycznej, ale również groźnej z punktu widzenia zdrowotnego, jak miało to miejsce w przypadku konserw rybnych.
Przejęcia zaraportowane do Europolu objęły:
Główne kategorie przejętych produktów (według ilości) to:
Nielegalne działania na terenie 4 krajów
Wymiana informacji za pośrednictwem Europolu pozwoliła na zidentyfikowanie przedsiębiorstwa, które zajmowało się wprowadzaniem do obrotu zepsutej lub przeterminowanej żywności we Francji, w Niemczech, we Włoszech, na Litwie i w Hiszpanii. Organizacja kryminalna, na czele której stał obywatel Litwy, prowadziła na terenie wszystkich 4 krajów działalność przestępczą obejmującą nielegalne, ponowne etykietowanie produktów, a także obrót nienadającymi się do spożycia bądź przeterminowanymi wyrobami. W pierwszej fazie operacji na terenie Włoch i Litwy zatrzymano 27 osób, natomiast późniejsze śledztwo pod kierunkiem Litewskiego Biura Policji Kryminalnej doprowadziło do 24 aresztowań. Równoległe działania we Włoszech pozwoliły na ujęcie kolejnych 3 podejrzanych. W ramach akcji przejęto w sumie ponad 1,5 miliona produktów.
Zafałszowania mięsa, ryb i owoców morza
Hiszpańska Straż Obywatelska przeprowadziła dwa dochodzenia, jedno w Sewilli i drugie w Saragossie, dotyczące fałszowania produktów mięsnych. W ramach pierwszego śledztwa dwie osoby usłyszały zarzuty o przestępstwa przeciwko zdrowiu publicznemu i fałszerstwo w związku z obrotem szynką niewiadomego pochodzenia oraz manipulowaniem datami przydatności do spożycia. Akcja doprowadziła do przejęcia 3 000 sztuk szynki i kiełbasy (48 896 kg). Drugie śledztwo natomiast dotyczyło siatki przestępczej zajmującej się obrotem przeterminowanym mięsem, rybami i owocami morza. Podejrzani fałszowali etykiety i rozprowadzali produkty z pominięciem obowiązujących procedur. Funkcjonariusze aresztowali 8 osób, a wobec kolejnych 48 prowadzone jest dochodzenie. Łącznie zidentyfikowano, przejęto i zniszczono ponad 25 ton wyrobów spożywczych.
Cukier zamiast winogron
Kolejna operacja, na czele której również stała hiszpańska Straż Obywatelska, przeprowadzona została w Albacete w Hiszpanii, gdzie ujawniono proceder fałszowania cukrem, w którym udział brały 3 osoby i w który zamieszane były 2 przedsiębiorstwa. Podejrzani zajmowali się eksportem produktów z cukru inwertowanego, które przedstawiane były jako pochodne winogron i skoncentrowany sok winogronowy. Dzięki tym nielegalnym działaniom fałszerze zawyżali ceny sprzedaży nawet 2- lub 3-krotnie. Ich głównymi rynkami zbytu były kraje spoza UE, w tym przede wszystkim Południowa Afryka. W ramach akcji przejęto dwa zbiorniki zawierające 1,08 tony cukru inwertowanego o wartości 1,3 miliona euro.
Chronione nazwy produktów
Współzałożona przez EUIPO Koalicja na Rzecz Koordynacji Zwalczania Przestępczości Przeciwko Własności Intelektualnej (IPC3) Europolu zajmuje się ściganiem przestępców naruszających prawa związane z własnością intelektualną. W ramach OPSON 2023 nacisk położono na bezprawne wykorzystywanie chronionych nazw produktów. W Wielkiej Brytanii organy kontrolne analizowały tego typu przypadki w lokalach gastronomicznych, m.in. restauracjach, a także wśród sprzedawców detalicznych. Zidentyfikowane nielegalne działania dotyczyły takich produktów, jak sery feta, Parmigiano Reggiano i Grana Padano, a także szynka Prosciutto di Parma oraz walijska wołowina, kornwalijskie pierogi i rukiew wodna. Przeprowadzone kontrole wykazały fałszywe etykietowanie produktów, tymczasowe braki deklarowanych składników w restauracjach, a także niezrozumienie przepisów dotyczących stosowania chronionych nazw wyrobów spożywczych.
25 uczestniczących państw
W operacji udział wzięły Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Gruzja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Litwa, Mołdawia, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Szwajcaria, Węgry, Wielka Brytania oraz Włochy.
Źródło:
Zespół FoodFakty na bieżąco prowadzi monitoring zafałszowań żywności w bazie Probase 360. Klienci bazy codziennie otrzymują alert o produktach zafałszowanych i mogą niezwłocznie podejmować działania prewencyjne oraz korzystać z modułu analitycznego bazy.
Dowiedz się więcej o Strefie Managera i narzędziach ProBase 360.
Przeczytaj także
19.10.2023
Służby NAS Carabinieri przeprowadziły 960 kontroli, które doprowadziły do stwierdzenia niezgodności w 24% przypadków i zajęcia ponad 300 000 litrów produktów winnych.
18.10.2023
Brazylijskie Ministerstwo Rolnictwa i Hodowli poinformowało o wysokim odsetku niezgodności importowanej oliwy z oliwek. Ponad 80% przebadanych próbek było niższej jakości od zadeklarowanej.
16.10.2023
FSA opublikowała dwa raporty z badań, jeden szacujący, że przestępstwa związane z żywnością kosztują brytyjską gospodarkę do 2 mld GBP rocznie, a drugi zawiera zalecenia dotyczące zapobiegania przestępstwom żywnościowym.
W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies, które będą zamieszczane w Państwa urządzeniu (komputerze, laptopie, smartfonie). W każdym momencie mogą Państwo dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki internetowej i wyłączyć opcję zapisu plików cookies. Ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi cookies na tej stronie można się zapoznać tutaj.
