Podstawa prawna 

Na mocy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 marca 2023 r. w sprawie wprowadzenia w 2023 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” uchwalono szereg przepisów mających na celu zapobieganie oraz zwalczanie rozprzestrzeniania się tej choroby (African swine fever – ASF). W Polsce w roku 2022 odnotowano 2113 ognisk ASF u dzików i 14 ognisk ASF u świń, co stanowi znaczący spadek w porównaniu do roku 2021, kiedy wykryto 3214 ogniska ASF u dzików i 124 ogniska ASF u świń

Treść regulacji 

Celem programu jest m.in. wczesne wykrywanie ASF w populacji świń oraz dzików przez monitorowanie choroby, a także kontrola występowania choroby oraz zapobieganie jej rozprzestrzenianiu. Zgodnie z pkt 3.1. niniejszego programu, obejmuje on działania nakierowane na zwalczanie oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa ASF, w tym m.in.:

-pobieranie, transport i badania laboratoryjne próbek pobranych od martwych i żywych świń,

dzików i świniodzików w kierunku ASF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

-ubój lub zabicie świń na obszarze objętym ograniczeniami w przypadku wystąpienia ASF u dzików;

-działania powiatowego lekarza weterynarii;

-przeprowadzanie przez powiatowego lekarza weterynarii kontroli gospodarstw w zakresie spełniania wymagań związanych z bioasekuracją na obszarze objętym ograniczeniam;

-wzmocnienie środków bioasekuracji na drogowych przejściach granicznych z Federacją

Rosyjską, Białorusią i Ukrainą;

-prowadzenie przez Inspekcję Weterynaryjną kampanii informacyjnej dla podmiotów np. prowadzących działalność nadzorowaną związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz, a także dla rolników, myśliwych, władz samorządowych, straży, inspekcji i innych służb oraz społeczeństwa w zakresie rozpowszechniania informacji o zagrożeniu ASF w taki sposób, aby te podmioty niezwłocznie zawiadamiały o podejrzeniu wystąpienia ASF, objawach zakażenia wirusem ASF oraz ryzyku, jakie niesie wprowadzanie produktów wieprzowych do gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie

-wprowadzenie zakazu dokarmiania dzików na terytorium Polski. 

Oprócz tego w programie określono m.in. obowiązki hodowców świń i myśliwych; warunki pobierania próbek na obszarach objętych ograniczeniami; działania prowadzone przez Inspekcję Weterynaryjną; zagospodarowanie tusz dzików odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego; kontrolę stanu zdrowia świń i dzików; odstrzał sanitarny dzików; warunki zgłaszania znalezienia zwłok padłych dzików oraz bezpieczne usuwanie zwłok padłych dzików

Konkluzje 

Jak wskazano w treści programu, działania podejmowane w ramach jego realizacji obejmują następujące elementy:

„1) kontrola, nadzór;

2) badania;

3) inne, np. środki bioasekuracji, kampania informacyjna, szkolenia, ubój lub zabicie świń, odstrzał sanitarny, polowanie na dorosłe samice dzika i odstrzał selektywny dorosłych samic dzika."

Program stosuje się od dnia 1 stycznia 2023 r. na terenie całej Polski i jest realizowany przez właściwych terytorialnie powiatowych lekarzy weterynarii. 

Pełen tekst rozporządzenia dostępny jest pod adresem: 

https://dziennikustaw.gov.pl/D2023000051701.pdf