30 lipca 2024 r. brytyjska FSA (Agencja Standardów Żywności) opublikowała przegląd dostępności, możliwości i ograniczeń metod analitycznych stosowanych w celu weryfikacji kraju pochodzenia żywności i pasz. Projekt był wspólnie finansowany przez FSA i Defra (Brytyjski Departament ds. Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich), a dodatkowo angażował też interesariuszy w celu zrozumienia ich poglądów, dotyczących geograficznego pochodzenia żywności i pasz. Po dokonaniu przeglądu obecnego stanu badań nad pochodzeniem, przedstawiono zalecenia dotyczące wykorzystania wcześniejszych badań nad krajami pochodzenia w celu wsparcia przemysłu spożywczego i paszowego w przyszłości.
Kraj pochodzenia i jego rola dla konsumenta
Kraj pochodzenia definiuje się jako kraj, w którym żywność lub pasza jest w całości uprawiana, produkowana lub wytwarzana, a jeśli jest produkowana w więcej niż jednym kraju to odnosi się do kraju, w którym ostatnio przeszła istotną zmianę. W Wielkiej Brytanii przepisy dostosowane do przepisów UE stanowią, że wskazanie kraju pochodzenia jest obowiązkowym wymogiem etykietowania żywności i pasz, w tym produktów takich jak mięso, warzywa, jaja, miód i wino.
Informacja o kraju pochodzenia odgrywa ważną rolę dla konsumentów, którzy zazwyczaj kojarzą określone kraje z wyższą jakością lub rozpoznawalnością marki. Ponadto patriotyzm (lub etnocentryzm) może również odgrywać rolę w wyborze żywności przez konsumenta.
Chronione produkty o określonym pochodzeniu geograficznym
W Europie istnieje ponad 3500 produktów o określonym pochodzeniu geograficznym, a ich metody produkcji są oficjalnie chronione (chroniona nazwa pochodzenia = PDO; chronione oznaczenie geograficzne = PGI; oznaczenie geograficzne (dla napojów spirytusowych) = GI). Te towary często mają wyższą cenę. Oprócz preferencji klientów i ceny sprzedaży, oświadczenia o kraju pochodzenia są ważne dla firm, gdy starają się:
- monitorować przebieg żywności (ślad węglowy),
- zapewnić zrównoważone pozyskiwanie np. oleju sojowego i palmowego (w tym nowe rozporządzenie (UE) 2023/1115 w sprawie przeciwdziałaniu wylesianiu),
- unikać handlu towarami podlegającymi sankcjom,
- uspokajać konsumentów w kwestiach dotyczących norm w odniesieniu do rolnictwa i dobrostanu zwierząt,
- unikać żywności, która wiąże się z wykorzystywaniem pracowników rolnych, pracą przymusową lub pracą dzieci.
„Weryfikacja” pochodzenia geograficznego
„Weryfikacja” pochodzenia geograficznego obejmuje sprawdzanie w bazie danych w celu potwierdzenia, że dane dla próbki są zgodne z danymi dla zadeklarowanej lokalizacji geograficznej. Weryfikacja nie obejmuje zatem testowania próbki z nieznanej lokalizacji w celu jednoznacznego określenia jej pochodzenia, ponieważ takie metody nie są dostępne lub ich zakres jest niezwykle ograniczony.
Dostęp do raportu
Raport analizuje metody weryfikacji pochodzenia geograficznego żywności i pasz, wskazując na brak jednoznacznej techniki, która mogłaby niezawodnie potwierdzić pochodzenie. Najbardziej obiecujące metody to analiza izotopów stabilnych i analiza pierwiastków śladowych, wspierane przez technologie takie jak genomika i spektroskopia. W raporcie podkreślono konieczność utrzymania i aktualizacji baz danych, jednakże zwrócono uwagę na problemy związane z kosztami, brakiem standaryzacji i trudnościami w walidacji wyników w sądzie.
Pełen raport dostępny jest pod tym linkiem.
Źródło: https://www.food.gov.uk/research/food-crime/review-of-capability-of-methods-for-the-verification-of-country-of-origin-for-food-and-feed
Zespół FoodFakty na bieżąco prowadzi monitoring zafałszowań żywności, suplementów diety i opakowań w bazie Probase 360. Klienci bazy codziennie otrzymują alert o produktach zafałszowanych i mogą niezwłocznie podejmować działania prewencyjne oraz korzystać z modułu analitycznego bazy.
Dowiedz się więcej o Strefie Managera i narzędziach ProBase 360.