Operacja OPSON XI ukierunkowana na oszustwa w branży spożywczej doprowadziła do wzrostu liczby konfiskat podrabianej żywności i napojów w całej Europie. Operacja koordynowana przez Europol trwała od grudnia 2021 r. do maja 2022 r. Łącznie na podstawie zgłoszeń z 26 krajów skonfiskowano prawie 27 000 ton zafałszowanej żywności i napojów.
Organizacje zaangażowane w operację OPSON XI
Działania operacyjne Europolu były wspierane przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), Dyrekcję Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE), Dyrekcję Generalną ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (DG AGRI), Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), a także krajowe organy regulacyjne ds. żywności i partnerów z sektora prywatnego. Interpol koordynował działania prowadzone poza UE.
Ukierunkowanie działań na grupy przestępcze
Działania przeciwko zafałszowaniom ukierunkowano głównie na sieci przestępcze, które mogą poważnie zaszkodzić zdrowiu i bezpieczeństwu konsumentów. Wymieniono takie przypadki jak np. zepsuty tuńczyk czy podrobiona wódka z alkoholem metylowym. Nielegalna żywność i napoje są niebezpieczne dla obywateli UE, którzy często nie są świadomi o spożyciu niebezpiecznych produktów. W celu wykrycia działalności przestępczej krajowe organy ścigania przeprowadziły kontrole w strefach celnych, punktach sprzedaży i całym łańcuchu żywności.
OPSON XI w liczbach
- Konfiskata 26 800 ton nielegalnych produktów
- Konfiskata 15 mln litrów napojów alkoholowych
- Około 74 000 kontroli
- 80 nakazów aresztowania
- Zgłoszenie 137 osób do organów wymiaru sprawiedliwości
- Otwarcie ponad 175 spraw karnych
- Otwarcie 2 078 spraw administracyjnych
- Rozwiązanie/zakłócenie działań 8 grup przestępczych
Główne skonfiskowane nielegalne produkty (kolejność według ilości):
- Napoje alkoholowe
- Zboża, ziarna i produkty pochodne
- Owoce, warzywa, rośliny strączkowe
- Suplementy diety i dodatki do żywności
- Cukier i wyroby cukiernicze
- Mięso i produkty mięsne
- Ryby i owoce morza
- Nabiał
- Drób i produkty drobiowe
Opisane przypadki oszustw
Fałszowanie wina we Włoszech
Karabinierzy wykryli winnicę, która produkowała i sprzedawała zafałszowane wina. Producent do niektórych win dodawał wodę i cukier. Do innych dodawano naturalne aromaty, a produkty nie odpowiadały oferowanej jakości. W niektórych przypadkach deklarowano wyższą zawartość alkoholu od faktycznej. Władze zajęły winnicę, 11 pojazdów silnikowych i 1 milion litrów wina.
Fałszowanie szafranu w Hiszpanii
Hiszpańska Gwardia Cywilna rozbiła grupę przestępczą sprzedającą gardenię jako szafran. Aresztowano 11 osób i zajęto 10 000 kg ekstraktu z gardenii, który sprzedany jako szafran byłby wart około 750 000 euro. Ekstrakt z gardenii importowano z Azji. Sprawa uwypukliła narastający trend fałszowania przypraw.
Mięso niezdatne do spożycia w Portugalii
W Portugalii przeprowadzono operację przeciwko tajnej rzeźni. Władze dokonały nalotu na dwa domy, które były podejrzewane o prowadzenie nielegalnego uboju wieprzowiny i produkcji produktów wieprzowych. W wyniku działań skonfiskowano 60 tusz prosiąt. Na miejscu funkcjonariusze stwierdzili złe warunki higieniczne i brak kontroli weterynaryjnej. Produkowane na miejscu mięso było nieidentyfikowalne i niezdatne do spożycia. Inne akcje ukierunkowane na szarą strefę produkcji i dystrybucji mięsa obejmowały konfiskatę nienadającej się do spożycia koniny, stare mięso przeznaczone do ponownego wprowadzenia do łańcucha dostaw żywności, przeterminowane przetworzone produkty.
Świeże ryby
Francja, Włochy oraz Szwajcaria przeprowadziły pobieranie próbek ryb do badań. Sprawdzano czy deklarowane na etykiecie informacje „świeży” były prawdziwe czy fałszywe. Wyniki dostarczyły informacji o nadużyciach, dzięki którym przyszłe kontrole będą bardziej skuteczne.
Kraje uczestniczące składające sprawozdania do Europolu
Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czarnogóra, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Kolumbia, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Stany Zjednoczone, Węgry, Włochy
Źródło: https://www.europol.europa.eu/media-press/newsroom/news/food-fraud-about-27-000-tonnes-shelves
Zespół FoodFakty ustawicznie monitoruje rynek i wszystkie wykryte przypadki zafałszowań w EU oraz reszcie świata. Niezwłocznie rejestruje wszystkie produkty w bazie Probase360, a klienci bazy codziennie otrzymują alert z bieżacymi wycofaniami z rynku i mogą niezwłocznie podejmować działania prewencyjne i pogłębiać informacje o sytuacji w module analitycznym bazy.
Dowiedz się więcej o Strefie Managera i narzędziach ProBase 360