Przewidywany spadek produkcji wołowiny w UE…

Produkcja wołowiny od 2019 r. pozostaje w trendzie spadkowym i według Komisji Europejskiej również w 2022 r. obniży się. Wskazuje na to badanie pogłowia, zrealizowane pod koniec 2021 r. Wykazało ono spadek liczby krów mamek o 245 tys. szt. (-2,3%). Równolegle stado krów mlecznych skurczyło się o 320 tys. szt., tj. o 1,5% r/r. Z drugiej strony odnotowano wzrost pogłowia byków w wieku 1-2 lata, które trafią na rynek w tym roku. Jednak nie powinno to mieć decydującego wpływu na kierunek zmian produkcji mięsa. KE prognozuje, że unijna produkcja wołowiny w 2022 r. będzie niższa o 0,9% i wyniesie 7 028 tys. t. Realizacja tej prognozy oznacza w praktyce redukcję produkcji w UE o prawie 300 tys. t w relacji do roku 2018. Dalszy spadek potencjału produkcyjnego wspiera zachodzący proces zmian strukturalnych w sektorze wołowiny w krajach Europy Zachodniej. W dłuższym okresie ten proces może być szansą dla polskich gospodarstw rolnych, które mogłyby przejąć część produkcji z państw „starej piętnastki”.

Co ważne, kontynuacja spadku produkcji ma nastąpić pomimo wysokich cen skupu. W marcu na rynku polskim średnia cena skupu bydła była wyższa o 55% w porównaniu do analogicznego miesiąca 2021 r. Średnia dynamika na całym unijnym rynku była niższa i wyniosła ponad 30%. Jednak nadal był to bardzo silny wzrost. Barierą w rozwoju produkcji pozostaje strona kosztowa. Wzrost cen zbóż i pasz przemysłowych powoduje presję na rentowność produkcji. Jest to szczególnie odczuwalne przez duże gospodarstwa, gdzie hodowla jest prowadzona w sposób intensywny, ponieważ koszty pasz z zakupu mają wysoki udział w strukturze kosztowej.

Przewiduje się, że po spadku w 2021 r., w bieżącym roku wzrośnie import wołowiny do UE. Komisja zakłada 5-procentowy wzrost przywozu. Nadal będą to poziomy znacznie niższe, niż przed pandemią. Zakładany wolumen przywozu w 2022 r. jest o 16% niższy od średniej w latach 2015-2019. Wzrost importu nie zrównoważy jednak w całości spadku produkcji. W rezultacie podaż wołowiny w UE ma być o 0,8% niższa w relacji do roku 2021, a przez to konsumpcja per capita ma spaść z 10,3 kg do 10,2 kg.

…spadek produkcji wieprzowiny…

KE w swojej prognozie zakłada również spadek produkcji wieprzowiny w 2022 r. Jest to wynik utrzymującej się niskiej opłacalności produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w trzodzie chlewnej. Problemy z rentownością w tym sektorze pojawiły się już w drugiej połowie 2020 r., po spadku cen na rynku unijnym. Szczególnie trudna była druga połowa roku 2021, kiedy to osłabieniu cen trzody towarzyszył silny wzrost kosztów. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w redukcji potencjału produkcyjnego. Badanie pogłowia, zrealizowane w grudniu 2021 r., pokazało spadek unijnego stada trzody chlewnej o 3% r/r. W przypadku loch hodowlanych pogłowie zmniejszyło się o 3,5%.

Wprawdzie ceny trzody chlewnej mocno wzrosły w lutym i marcu 2022 r, jednak równolegle nastąpił dalszy wzrost kosztów, związany z cenami pasz, ale też warchlaków. Istnieje więc silna obawa, że wysokie ceny skupu nie zdołają zrekompensować wyższych kosztów. Mogę więc nie być wystarczającym czynnikiem, który zachęcałby rolników do rozwoju produkcji. Komisja Europejska zakłada, że unijna produkcja wieprzowiny w bieżącym roku będzie niższa o 3%. Oczekuje się, że spadek produkcji będzie najsilniejszy w Niemczech, Polsce i Rumunii. W tych krajach dodatkowym czynnikiem pogarszającym sytuację hodowców są ogniska wirusa ASF. Jedynym dużym producentem w Unii, który rozwija produkcję pozostaje Hiszpania, choć w tym przypadku również pojawiły obawy, związane ze spadkiem importu pasz z Ukrainy i ewentualnymi skutkami dla hiszpańskiej produkcji żywca.

Według prognoz, łączna konsumpcja wieprzowiny w UE wyniesie 18 370 tys. t i będzie niższa o 3,1% r/r. Spadek ma wynikać przede wszystkim z niższej produkcji, a więc z niższej dostępności mięsa na wspólnym rynku. W rezultacie konsumpcja per capita obniży się z 33,1 kg w 2021 r. do 32 kg w br.

Eksport może być niższy o 2%, co wynika z utrzymującego się spadku sprzedaży do Chin oraz eskalacji problemów z ASF w niektórych państwach UE, co również ogranicza możliwości eksportu.

…ale odbicie w produkcji drobiu

W 2021 r. produkcja drobiu w UE spadła po raz pierwszy od 2006 r., o 2,7%. Główną przyczyną były straty produkcyjne spowodowane przez wirus grypy ptaków. W ubiegłym roku spadek produkcji odnotowano między innymi we Francji (-1,8%), Hiszpanii (-4,4%), Holandii (-12,8%) oraz Polsce (-5,8%). W dodatku w ubiegłym roku mocno wzrosły koszty produkcji, a presja kosztowa tylko zwiększyła się po wybuchu wojny na terenie Ukrainy. W tych warunkach odbudowa produkcji jest trudniejsza. Z drugiej strony popyt jest wzmacniany przez stabilizację sytuacji epidemicznej i „odmrożenie” gospodarek w Europie. W efekcie ceny mięsa drobiowego mocno wzrosły już w ubiegłym roku, a dynamika przyspieszyła po agresji rosyjskiej na Ukrainę w lutym 2022 r.

Można się spodziewać, że presja kosztowa pozostanie wysoka przynajmniej do końca 2022 r., co będzie ograniczało tempo wzrostu produkcji, ale też będzie czynnikiem wsparcia dla cen drobiu. Czynnikiem ryzyka pozostaje grypa ptaków, chociaż pod tym względem Polsce - największym producencie drobiu UE - sytuacja jest stabilna. Według prognoz KE, łączna unijna produkcja drobiu wyniesie w br. 13 368 tys. t i będzie jedynie o 0,5% procenta wyższa w relacji do roku 2021 r. Będzie to poziom niższy o 2% od produkcji roku 2020 r., czyli o ok. 300 tys. t. Prognoza Komisji zakłada wzrost produkcji w Polsce, jak i w Hiszpanii. W przypadku tego drugiego kraju pozostaje obawa o wystarczającą podaż pasz w związku ze spadkiem dostaw z Ukrainy, o czym pisaliśmy na slajdzie dot. trzody chlewnej (nr 8).

KE prognozuje wzrost eksportu drobiu z UE, o 3%, po wysokim 9-procentowym spadku w roku 2021. Głównym czynnikiem wsparcia ma być normalizacja stosunków handlowych z Wielką Brytanią. Ograniczona podaż w UE będzie jednak barierą rozwoju sprzedaży zagranicznej. Zakładany w całym 2022 r. poziom eksportu jest niższy o 7% w relacji do 2020 r. oraz niższy o 12% niż w roku 2019. Konsumpcja drobiu w UE ma pozostać na poziomie zbliżonym do roku 2021 (+0,2% r/r).