Wzrost unijnej produkcji zbóż przewidywany w 2022 r.

Konflikt wojenny w bliskiej odległości od zewnętrznych granic Unii Europejskiej i związane z nim zawirowania dla światowej podaży surowców rolnych wzmocniły znaczenie bezpieczeństwa żywnościowego państw UE. Równolegle rosły obawy o wpływ wysokich cen środków do produkcji rolniczej na tegoroczną produkcję roślinną. Jak wynika jednak z kwietniowej prognozy Komisji Europejskiej (DG Agri) sytuacja w nowym sezonie na rynku zbóż powinna być stabilna. Komisja szacuje, że powierzchnia zasiewów zbóż ozimych w sezonie 2022/23 będzie nieco wyższa r/r. W przypadku pszenicy ozimej i jęczmienia ozimego przewiduje się 1-procentowy wzrost do, odpowiednio, 20,7 mln ha i 4,8 mln ha. W przypadku żyta dynamika może wynieść 5,5%. Wyższy ma być również areał uprawy kukurydzy, czemu sprzyja czasowe poluzowanie ograniczeń dla gruntów odłogowanych oraz roślin wiążących azot. Z kolei spadek areału szacuje się dla pszenżyta, o 4%. Według prognoz Komisji, opartych na założeniu przeciętnych warunków pogodowych w kolejnych miesiącach, łączna produkcja zbóż w UE wyniesie w 2022 r. ok. 298 mln t, co oznacza wzrost o 1,5% w porównaniu do poprzedniego sezonu. Zbiory pszenicy miękkiej są przewidywane na 131 mln t, tj. na poziomie wyższym o 1% r/r. Produkcja jęczmienia może wynieść 53,6 mln t (+3,2% r/r), a kukurydzy 74,0 mln t (+2,2% r/r). Przy zakładanym spadku importu w nowym sezonie (-25% r/r) oraz wysokim poziomie zapasów początkowych (+7% r/r) podaż zbóż na unijnym rynku została oceniona na 356 mln t, tj. na poziomie wyższym o 0,7% niż w bieżącym sezonie.

Równolegle zużycie zbóż ma się obniżyć o 1%. Z uwagi na wysokie ceny pasz i spodziewany spadek produkcji mięsa w UE (w szczególności wieprzowiny) oczekuje się, że zapotrzebowanie na pasze dla zwierząt spadnie o 1,1% (albo 1,6 mln t) w sezonie 2022/23 w porównaniu do bieżącego sezonu (2021/22). Niższe ma być również wykorzystanie zbóż na biopaliwa, o 8% (albo 0,9 mln t). Przewiduje się wysoki, 13- procentowy wzrost eksportu poza UE. Zapasy na koniec nowego sezony mogą wynieść 43 mln t, co oznacza spadek o 4% r/r. Nadal jest to jednak poziom historycznie wysoki.

Wyższa ma być również produkcja roślin oleistych

Unijna podaż nasion roślin oleistych oraz produktów z nich jest bardzo wrażliwa na zawirowania rynku światowego. Wynika to faktu dużego deficytu tych surowców w Unii Europejskiej. Wskaźnik samowystarczalności UE w zakresie nasion oraz śrut oleistych w ciągu ostatnich pięciu lat wynosiła średnio 61%. W segmencie olejów wskaźnik jest nieco wyższy, wynosząc 69%. Wrażliwość unijnej podaży była widoczna choćby po wybuchu wojny na Ukrainie. Z powodu działań wojennych i ograniczeń w transporcie lądowym doszło do zaburzenia w łańcuchach dostaw olejów paszowych do naszego regionu Europy. Z kolei blokada ukraińskich portów czarnomorskich spowodowała spadek dostaw komponentów paszowych do państw południa Europy, w tym ważnych producentów żywca: Hiszpanii i Włoch.

Według prognoz KE, powierzchnia uprawy rzepaku ozimego w UE wynosi ok. 5,5 mln ha, co oznacza najwyższy poziom od czterech lat. Przy średnich warunkach pogodowych, zbiory rzepaku mogą być wyższe o 6,5% (lub 1 mln t) w porównaniu z rokiem ubiegłym, osiągając 18,1 mln t. Oczekuje się, że powierzchnia zasiewów słonecznika wzrośnie o 4,5%, do 4,7 mln ha, czemu sprzyjać ma czasowe poluzowanie ograniczeń dla gruntów odłogowanych. Przewiduje się również wzrost areału upraw soi, do 1 mln ha (o 2,1% r/r). Ważną zachętą do zwiększenia zasiewów roślin oleistych są rekordowe ceny skupu nasion. Całkowita unijna produkcja nasion roślin oleistych w sezonie 2022/23 może wzrosnąć o 6,4% r/r i pierwszy raz od 2017 r. osiągnąć 32 mln t. Według KE, tak wysoki poziom produkcji powinien zrekompensować oczekiwany spadek dostaw z Ukrainy w nowym sezonie.

KE zakłada wzrost zużycia. W rezultacie wyższa ma być również produkcja olejów i śrut. Oczekuje się, że produkcja oleju roślinnego w UE wzrośnie o 3,5% r/r, do 15,9 mln t. Najszybciej ma rosnąć produkcja oleju słonecznikowego, o 6,5%, do rekordowego poziomu 4,2 mln t. Przy ww. założeniach, w nowym sezonie ma nieco poprawić się wskaźniki samowystarczalności na rynku roślin oleistych.