Wyższa produkcja jabłek, ale spadek eksportu

Po dwóch latach gospodarczych (2019/20 i 2020/21) z produkcją na poziomie nieco niższym niż średnia 5-letnia średnia, w 2022 r. odnotowano wzrost produkcji do 12 mln t (szacunki KE), tj. o 2% wyżej niż średnia. Na wyniki produkcji w UE istotny wpływ miały wysokie zbiory w Polsce, gdzie zebrano ponad 4 mln t (+13% r/r). Według ocen KE w całej UE ok. 6 mln t jabłek zostanie sprzedanych na rynek owoców deserowych (-5% r/r oraz -11% vs. średnia 5-letnia). Z kolei do przetwórstwa ma trafić 5,3 mln t (+12% r/r oraz +32% vs. średnia wieloletnia).

Zmniejszenie podaży owoców kierowanych na deser jest związane w dużej mierze z ograniczeniami eksportowymi z UE. Po wprowadzeniu embarga na import owoców z UE przez Białoruś, nastąpiło zablokowanie sprzedaży jabłek w kierunku Białorusi i Rosji. Jest to dużym wyzwaniem szczególnie dla polskiego sektora sadowniczego, który istotną cześć produkcji kierował do Rosji, przez Białoruś. W dodatku nastąpiła blokada sprzedaży do Egiptu. Eksport świeżych jabłek do tego kraju mocno rósł w ostatnich latach, co w dużej części rekompensowało spadki sprzedaży na innych kierunkach. Jednak w pierwszym kwartale Egipt wprowadził obowiązek posługiwania się akredytywami w imporcie. W dodatku proces przepływu dokumentów między Egiptem a innymi państwami trwa wiele tygodni. Przedsiębiorcy zgłaszają, że w praktyce zablokowało to możliwość sprzedaży na ten rynek. KE ocenia, że łączny eksport jabłek deserowych z UE w sezonie 2021/22 będzie niższy o 14% r/r oraz niższy o 24% w relacji do średniej 5-letniej.

Z powodu ograniczonych możliwości wywozu poza UE, więcej jabłek będzie musiało trafić do przetwórstwa. Komisja prognozuje, że na rynku owoców deserowych konsumpcja wewnętrzna będzie niższa o ok. 2% r/r. Przy spadającym eksporcie nie wszystkie jabłka da się przesunąć w stronę przemysłu. W rezultacie zapasy na koniec sezonu mogą wzrosnąć o 15%. Równolegle zakładany jest istotny wzrost eksportu produktów przetwórstwa, w tym głownie koncentratu soku. W przeliczeniu na ekwiwalent jabłek dynamika może wynieść ponad 30% r/r.