Znakowanie wartością odżywczą to jeden z obowiązkowych – dla większości środków spożywczych – elementów oznakowania żywności zarówno w UE jak i w USA. Jest to także informacja, która zajmuje znaczną część etykiety. Zarówno przepisy unijne jak i USA dopuszczają odstępstwa od reguły w zależności od wielkości powierzchni opakowania lub jego pojemności.  

KIEDY MOŻNA SKRÓCIĆ TABELĘ I JAK?

Unia Europejska

Jednym z wyjątków, w których możemy przedstawić skróconą wersję jest znikoma zawartość składników odżywczych prezentowanych obowiązkowo w tabeli. Zgodnie z art. 34 ust. 5 rozporządzenia 1169/2011 w sprawie informacji na temat żywności przekazywanych konsumentom „w przypadkach, gdy wartość energetyczna lub ilość składnika(-ów) odżywczego(-ych) w produkcie jest znikoma, informacje dotyczące tych elementów można zastąpić komunikatem "Zawiera znikome ilości...", który umieszcza się bezpośrednio w pobliżu informacji o wartości odżywczej, o ile informacja taka występuje.

Rozporządzenie nie definiuje ilości znikomych, jednak zostały one opisane w przewodniku Komisji Europejskiej dotyczącym poziomów tolerancji dla składników odżywczych. Dla przykładu: znikoma ilość tłuszczu to taka, która nie przekracza 0,5 g w 100 g/ml produktu, a soli – 0,0125 g w 100 g/ml. Obecność składników w ilości znikomej pozwala na ich pominięcie w tabeli, przy jednoczesnym zamieszczeniu ww. komunikatu.

Z opcji tej może skorzystać wiele rodzajów środków spożywczych np. napoje złożone głównie z wody, aromatów i niewielkiej ilości składników słodzących (np. zagęszczonych soków owocowych lub cukru).

Zgodnie z wymogami unijnymi preferowaną formą prezentacji wartości odżywczej jest tabela, która wymaga odpowiedniej powierzchni na etykiecie. Planując rozmieszczenie tabeli na etykiecie należy pamiętać, że zgodnie z art. 37 rozporządzenia 1169/2011 informacje dobrowolne „nie mogą być przekazywane ze szkodą dla przestrzeni dostępnej do prezentacji obowiązkowych informacji”. Z tego powodu przedstawienie liniowe (w formie tekstu) wartości odżywczej, podczas gdy dostępna przestrzeń została wykorzystana do celów marketingowych, może naruszać ww. przepis. 

Skrócona forma nie zwalnia natomiast z obowiązku deklaracji składników wynikającego z przepisów szczegółowych np. tych o wzbogacaniu lub stosowaniu oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych.

USA

Podobne zasady obowiązują w stosowaniu tzw. uproszczonego formatu znakowania wartością odżywczą na rynku USA, choć zasadniczo prezentacja NUTRITION FACTS jest o wiele bardziej skomplikowana (jeśli chodzi o czcionki i możliwe formaty) niż w przypadku wymogów unijnych.

Mamy tu do czynienia z terminem „nieznacznych ilości”, a dokładnie „nieistotnego źródła” (“Not a significant source of”), które określane jest dla poszczególnych składników. Skrócenie tabeli jest możliwe wtedy, gdy min. 8 z 15 określonych składników występuje w nieznacznej ilości. W takim przypadku obowiązuje standardowy (uproszczony) format, zawierający te same pozycje (nawet jeśli wynoszą one 0), tzn. przynajmniej: całkowitą liczbę kalorii, tłuszcz ogółem, węglowodany ogółem, białko i sód. Dodatkowo zamieszcza się komentarz dotyczących nieznacznych ilości, analogiczny jak w UE.

W USA przewidziane są również sytuacje, w których tabelę można przedstawić w wersji linearnej.

ZNACZENIE DLA FIRM

Dzięki znajomości odstępstw przewidzianych w przepisach, zarówno unijnych jak i amerykańskich, istnieje możliwość zaoszczędzenia cennego miejsca na etykiecie, które może posłużyć innym celom, np. marketingowym. Informacja o wartości odżywczej jest obowiązkowa, dlatego w jej przypadku mają zastosowanie wymogi dotyczące wielkości czcionki, a w USA także rodzaju linii w tabeli.