W badaniu naukowców JRC KE stwierdzono wysoki wskaźnik problemów z bezpieczeństwem żywności i oszustwami dla cynamonu dostępnego w sprzedaży detalicznej

W badaniu opublikowanym 5 lipca 2025 r. w czasopiśmie naukowym „Nature”, stwierdzono wysoki wskaźnik problemów z bezpieczeństwem żywności i oszustwami dla cynamonu dostępnego w sprzedaży detalicznej. Autorami badania są naukowcy Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej (JRC - Joint Research Centre). W pracy przeanalizowano 104 próbki cynamonu kupionego u sprzedawców detalicznych, w tym głównie z krajów UE.

66,3% ze 104 przebadanych próbek powiązano z problemami, które obejmowały:

• niezgodność z kryteriami jakości określanymi przez międzynarodowe normy
• niezgodność z europejskim prawodawstwem dotyczącym bezpieczeństwa żywności
• podejrzenie o oszustwo
• potencjalną toksyczność dla dzieci ze względu na wysoką zawartość kumaryny

Cel badania

Głównym celem badania było wykrycie i identyfikacja potencjalnych praktyk fałszowania oraz niezgodności z obowiązującymi przepisami europejskimi i międzynarodowymi normami dla cynamonu.

Metodyka badania

Badanie objęło 104 próbki cynamonu kupione w trzynastu krajach (Austria, Belgia, Bułgaria, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Malta, Serbia, Słowacja, Hiszpania, Sri Lanka i Wielka Brytania). Próbki pozyskano z supermarketów różnych sieci i małych detalistów (w tym również online), aby zapewnić różnorodność pochodzenia i uniknąć ryzyka, że ​​wszystkie próbki będą należały do ​​tej samej partii/oryginalnego producenta. Sześć próbek sprzedawano luzem, reszta była pakowana i markowa.

Jeśli chodzi o zadeklarowany gatunek to 44 próbki oznaczono jako cynamon cejloński (Cinnamomum verum), 17 próbek jako cynamon kasja (w tym również C. burmanii, C. burmanii/cassia/loureiroi, C. aromaticum), a dla 43 próbek brakowało informacji o gatunku botanicznym.

Jeśli chodzi o pochodzenie produktu to 22 próbki pochodziły ze Sri Lanki, 7 z Wietnamu, 6 z Madagaskaru, 3 z Indonezjii i 2 z Indii, a kilka próbek było mieszanką. Pozostałe zawierały informacje o pochodzeniu „spoza krajów UE” lub nie podano żadnych informacji.

70 próbek było w postaci zmielonej, 34 próbki sprzedawano jako kora/laski. Spośród 104 próbek 33 oznakowano jako ekologiczne. Próbki przechowywano w temperaturze pokojowej w szczelnych opakowaniach, a laski mielono przed badaniem.

Do analizy próbek wykorzystano cztery metody: spektrometrię rentgenowską z dyspersją energii (EDXRF), chromatografię gazową z analizą fazy nadpowierzchniowej połączonej ze spektrometrią mas (HS-GC-MS), analizę termograwimetryczną (TGA), ilościową reakcję łańcuchową polimerazy (q-PCR).

Kluczowe Ustalenia

W badaniu stwierdzono kilka głównych problemów związanych z jakością i bezpieczeństwem żywności:

• Zawartość popiołu - 20,7% próbek z wystarczającą informacją na etykietach do badania tego parametru (6 z 28 próbek) nie spełniało międzynarodowych norm jakościowych dotyczących całkowitej zawartości popiołu.
• Zanieczyszczenia metalami ciężkimi - 10 próbek (9,6% analizowanych) nie było zgodnych z rozporządzeniem Komisji (UE) 2023/915, które ustala maksymalny poziom ołowiu na 2,0 mg/kg. Wysokie poziomy chromu (2-20 mg/kg) wykryto w dziewiętnastu próbkach, chociaż europejskie prawodawstwo nie określa dla niego maksymalnych limitów.
• Dwutlenek siarki i siarczyny - trzynaście próbek (13,6%) zawierało wysoką zawartość siarki, co mogło świadczyć o niezgodności z rozporządzeniem Komisji (UE) 1129/2011, które ustala maksymalny poziom 150 mg/kg dla dwutlenku siarki-siarczynów w cynamonie. Metoda stosowana w tym badaniu mierzyła całkowitą zawartość siarki. W ramach działań kontrolnych próbki te powinny zostać przeanalizowane metodą umożliwiającą dokładne określenie zawartości dwutlenku siarki i siarczynów.
• Kumaryna - zgodnie z oczekiwaniami stężenie kumaryny w cynamonie kasja było znacznie wyższe niż w cynamonie cejlońskim, ale dwie próbki wyróżniono ze względu na odbiegającą, wysoką zawartość kumaryny. Trudno jest ocenić zgodność niektórych próbek cynamonu kasja z rozporządzeniem (WE) nr 1334/2008 ustalającym maksymalne poziomy kumaryny w deserach i produktach piekarniczych, ponieważ zależy to od ilości cynamonu użytego do przygotowania produktu końcowego. Dopuszczalne dzienne spożycie (TDI) kumaryny ustalono na 0,1 mg/kg masy ciała. Zauważono, że TDI zostałoby przekroczone przez dzieci w wieku 6-18 miesięcy w przypadku spożywania zaledwie 0,5 g cynamonu kasja, dla którego stwierdzono najwyższą zawartość kumaryny w niniejszym badaniu

Stwierdzone problemy powiązane z fałszowaniem żywności:

• Zastąpienie cynamonu cejlońskiego cynamonem kasja - cztery próbki cynamonu mielonego oznaczone jako cejloński zostały całkowicie lub częściowo zastąpione cynamonem kasja. Ponadto jedna próbka bez wskazania pochodzenia botanicznego, ale oznaczona jako wyprodukowana na Sri Lance, została zidentyfikowana jako kasja, co sugeruje próbę oszustwa konsumentów odnośnie pochodzenia produktu.
• Fałszowanie innymi częściami rośliny - dla sześciu próbek stwierdzono wysoki poziom kamfory, co sugeruje zastąpienie kory cynamonu korzeniem rośliny. Kamfora jest najbardziej obfitym związkiem lotnym w korzeniach rośliny. Kolejne dwanaście próbek zawierało kamforę w stężeniach nieco wyższych niż te objęte 95% przedziałem ufności, ale próbki te nie zostały uznane za podejrzane o zastąpienie kory, ponieważ stosunkowo wysoki poziom kamfory mógł wynikać z zanieczyszczenia krzyżowego. Ponadto obecność wykrywalnych ilości niektórych kwasów tłuszczowych w kilku próbkach sugeruje, że zawierały one nie tylko korę cynamonową, ale także nasiona.
• Fałszowanie innymi roślinami - badanie wykazało, że 24 próbki wykazywały anomalie w składzie niektórych związków lotnych, co wskazuje na zastąpienie kory innymi przyprawami lub częściami rośliny cynamonowej. Wykryto ryż (Oriza Sativa) w jednej próbce w ilościach wykluczających zanieczyszczenie krzyżowe. Sześć próbek było podejrzanych z powodu obecności dużej liczby obcych gatunków, w tym cebuli, kozieradki i białej gorczycy.

Wnioski

Głównym wnioskiem z badania jest to, że tylko 33,7% ze 104 analizowanych próbek było wolnych od jakichkolwiek podejrzeń o oszustwo, zaniżoną jakość lub obawy dotyczące bezpieczeństwa. Najniższy wskaźnik próbek wolnych od podejrzeń odnotowano wśród próbek cynamonu cejlońskiego (tylko 5%), wszystkie sprzedawane w postaci lasek. Wyższy wskaźnik nieprawidłowości w próbkach cynamonu cejlońskiego jest logiczny, biorąc pod uwagę, że cynamon cejloński jest około dwa razy droższy niż cynamon kasja, co stanowi większą korzyść ekonomiczną dla oszustów.

Źródło: https://www.nature.com/articles/s41538-025-00485-w

Zespół FoodFakty na bieżąco prowadzi monitoring zafałszowań żywności, suplementów diety i opakowań w bazie Probase 360. Klienci bazy codziennie otrzymują alert o produktach zafałszowanych i mogą niezwłocznie podejmować działania prewencyjne oraz korzystać z modułu analitycznego bazy.

Dowiedz się więcej o Strefie Managera FoodFakty i narzędziach ProBase 360.

​