WPROWADZENIE

W marcu 2022 TSUE wydał wyrok w sprawie C-533/20 dotyczącej deklarowania witamin w żywności wzbogaconej. Jego sentencja zakłada, że:

„Rozporządzenie 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, a w szczególności jego art. 18 ust. 2, należy interpretować w ten sposób, że w przypadku dodania do środka spożywczego witaminy wykaz składników tego środka spożywczego nie musi zawierać, poza wskazaniem nazwy tej witaminy, informacji o zastosowanej formie chemicznej tej witaminy.”

O szczegółach sprawy C‑533/20 toczącej się przed TSUE pisaliśmy we wcześniejszych AKTUALNOŚCIACH IGIFL TUTAJ, rozważając jednocześnie w jakim stopniu wyrok będzie miał wpływ na znakowanie witamin, jak też składników mineralnych w innych kategoriach żywności (np. w suplementach diety czy żywności dla szczególnych grup konsumentów – tzw. FSG). Okazuje się, że kwestia ta jest podnoszona także w innych państwach członkowskich.

WITAMINY W ŻYWNOŚCI FSG?

Podczas jednego z ostatnich posiedzeń unijnego komitetu PAFF (Komitet ds. Roślin, Zwierzą, Żywności i Pasz) przedstawiciel Komisji Europejskiej (KE) odniósł się do pytania zadanego przez Portugalię odnośnie wpływu ww. wyroku TSUE na znakowanie witamin w wykazie składników w innych kategoriach żywności.

W tym względzie KE przypomniała, że zgodnie z motywem 36 wyroku:

„(…) ani odesłanie do 'nazwy szczegółowej’ zawartej w art. 18 ust. 2 rozporządzenia nr 1169/2011, ani odesłania do 'nazwy przewidzianej w przepisach’, do 'nazwy zwyczajowej’ i do 'nazwy opisowej’ zawarte w art. 17 ust. 1 tego rozporządzenia nie pozwalają same w sobie, wobec braku dalszych uściśleń w tekście, na ustalenie nazwy, pod jaką witamina dodana do środka spożywczego wyprodukowanego lub wprowadzonego do obrotu w Unii powinna widnieć w wykazie składników tego środka spożywczego.”

Pamiętajmy też, że rozstrzygnięcie zapadło głównie z uwagi na wskazany przez TSUE cel przepisów, tj. zapewnienie spójnej wykładni i stosowania przepisów rozporządzenia 1169/2011:

„W celu zapewnienia spójnej wykładni i spójnego stosowania poszczególnych przepisów tego rozporządzenia należy uznać, że pod tymi samymi nazwami należy takie witaminy przedstawiać również do celów ich wskazania w wykazie składników przewidzianym w art. 9 ust. 1 lit. b) i art. 18 wspomnianego rozporządzenia.”

Przedstawiciel KE wskazał ponadto, że w przypadku żywności FSG zasadne jest również deklarowanie witamin bez podania ich form chemicznych, czyli analogicznie, jak w przypadku żywności wzbogaconej zgodnie z wyrokiem TSUE. Można wobec tego domniemywać, że podobna zasada mogłaby być przyjęta dla składników mineralnych w FSG.

Podkreślono także, że we wszystkich przypadkach, w których nazwa składnika jest określona w przepisach szczegółowych (np. dotyczących nowej żywności), powinna być ona stosowana w oznakowaniu produktu.

CO Z SUPLEMENTAMI?

Powyższe stanowisko KE nadal nie rozwiązuje kwestii nazewnictwa witamin i składników mineralnych w suplementach diety. Warto pamiętać następujące stwierdzenie rzecznika zawarte w opinii poprzedzającej wyrok, które wyłącza niejako suplementy z podejścia przyjętego dla żywności wzbogaconej:

„W tym względzie przydatne może być odniesienie się, w perspektywie porównawczej, do suplementów diety, w przypadku których, moim zdaniem, potrzeby informacyjne konsumentów uzasadniają odmienną wykładnię zakresu art. 18 ust. 2 rozporządzenia nr 1169/2011 w związku z dyrektywą 2002/46.”

ZNACZENIE DLA FIRM

O ile wyrok TSUE rozstrzyga kwestię znakowania witamin w żywności wzbogaconej, o tyle stanowisko wyrażone przez KE w trakcie posiedzenia komitetu PAFF nie ma – jako takie – mocy prawnej.

Czy w istocie jest tak, że potrzeby informacyjne konsumentów są różne w przypadku np. napoju wzbogaconego w witaminę C, napoju z witaminą C będącego suplementem diety czy też napoju z witaminą C przeznaczonego dla małych dzieci?

Można mieć wątpliwości, tym bardziej że jak wskazano powyżej, po raz kolejny w orzecznictwie podkreślono potrzebę spójności w podejściu do znakowania środków spożywczych.

Trudno oprzeć się wrażeniu, że po wyroku w sprawie C-533/20 jest jeszcze mniej jasności co do właściwego deklarowania witamin oraz składników mineralnych w żywności.