Ogólny kontekst 

Rosyjska inwazja na Ukrainę nie pozostała bez znaczenia dla branży spożywczej. Na skutek działań wojennych, zachwianiu uległy liczne łańcuchy dostaw, w szczególności te prowadzące przez Ukrainę. Efekty tego odczuwalne są w wielu sektorach branży spożywczej, w tym także w produkcji ekologicznej. Przykładem znacznych problemów związanych z zaistniałym konfliktem zbrojnym jest brak dostaw ekologicznej paszy białkowej dla ekologicznych świń i drobiu, których jednym z głównych dostawców dla UE była Ukraina. Z uwagi na to, iż możliwości produkcyjne oraz dystrybucyjne tego kraju zostały poważnie ograniczone, producenci ekologiczni zostali postawieni przed trudnym wyzwaniem związanym z obowiązkiem spełnienia wymogów związanych z jakością ekologicznych pasz, określonych w przepisach rozporządzenia 2018/848. 

Istota rozwiązania 

Ze względu na zaistniałe okoliczności Komisja Europejska zdecydowała się wydać akt prawny zezwalający na pewne odstępstwa od wymogów produkcji ekologicznej. Nastąpiło to na mocy rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2022/1450 z dnia 27 czerwca 2022 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 w odniesieniu do stosowania nieekologicznych pasz białkowych w produkcji ekologicznych zwierząt gospodarskich w związku z inwazją Rosji na Ukrainę.  Zgodnie z art. 1 rozporządzenia 2022/1450, określone odstępstwa mają mieć zastosowanie:

-przez ograniczony okres, nie dłużej niż jest to konieczne, a w żadnym wypadku nie dłużej niż 12 miesięcy;

-do wszystkich zainteresowanych podmiotów produkujących ekologiczne świnie lub drób.  

Zakres odstępstw 

Odstępstwa mogą być wprowadzane przez właściwe organy w tych państwach członkowskich, w których brak dostępności ekologicznej paszy białkowej w następstwie inwazji Rosji na Ukrainę został uznany za okoliczności katastrofalne. Możliwość wprowadzenia odstępstw dotyczy ewentualnego rozszerzenia odstępstw określonych w części II pkt 1.9.3.1 lit. c) i 1.9.4.2 lit. c) załącznika II do rozporządzenia (UE) 2018/848 na kategorie świń i drobiu starsze niż te, o których mowa w tych literach. Pierwszy z przywołanych przepisów dotyczy wymogów w zakresie żywienia świń, zgodnie z którym „w przypadku gdy rolnicy nie mogą pozyskać paszy białkowej wyłącznie z produkcji ekologicznej i właściwy organ potwierdził, że ekologiczna pasza białkowa nie jest dostępna w wystarczającej ilości, nieekologiczna pasza białkowa może być stosowana do dnia 31 grudnia 2026 r., pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:

(i) jest ona niedostępna w postaci ekologicznej;

(ii) została wyprodukowana lub przygotowana bez rozpuszczalników chemicznych;

(iii) jej zastosowanie ogranicza się do żywienia prosiąt o wadze do 35 kg określonymi związkami białka; oraz

(iv) maksymalny dozwolony odsetek w okresie 12 miesięcy w odniesieniu do tych zwierząt nie przekracza 5 %. Należy obliczyć odsetek suchej masy pasz pochodzenia rolnego.”.

Natomiast drugi z przywołanych przepisów dotyczy wymogów w zakresie żywienia drobiu, zgodnie z którym „w przypadku gdy rolnicy nie mogą uzyskać paszy białkowej wyłącznie z produkcji ekologicznej dla gatunków drobiu i właściwy organ potwierdził, że ekologiczna pasza białkowa nie jest dostępna w wystarczającej ilości, nieekologiczna pasza białkowa może być używana do dnia 31 grudnia 2026 r., pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:

(i) jest ona niedostępna w postaci ekologicznej;

(ii) została wyprodukowana lub przygotowana bez rozpuszczalników chemicznych;

(iii) jej zastosowanie ogranicza się do żywienia młodego drobiu określonymi związkami białka; oraz

(iv) maksymalny dozwolony odsetek w okresie 12 miesięcy w odniesieniu do tych zwierząt nie przekracza 5 %. Należy obliczyć odsetek suchej masy pasz pochodzenia rolnego.”.

Rozporządzenie ma zastosowanie z mocą wsteczną od dnia 24 lutego 2022 r., czyli od daty rosyjskiej napaści zbrojnej na Ukrainę. 

Pełen tekst rozporządzenia 2022/1450 dostępny jest pod adresem:

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2022.228.01.0008.01.POL&toc=OJ:L:2022:228:TOC