Komisja Europejska opublikowała zalecenia ws. monitorowania rtęci w rybach, skorupiakach i mięczakach. Dotyczą one m.in. wytycznych w zakresie krajowych zaleceń, warunków monitorowania oraz danych jakie powinny zostać uwzględnione. 

 Ogólny kontekst 

W zaleceniu Komisji (UE) 2022/1342 z dnia 28 lipca 2022 r. określono wytyczne w sprawie monitorowania rtęci w rybach, skorupiakach i mięczakach. Konieczność zgromadzenia nowych danych naukowych dotyczących najwyższych dopuszczalnych poziomów zawartości rtęci podyktowana jest korzyściami zdrowotnymi związanymi ze spożywaniem ryb, które jednak może powodować potencjalne negatywne skutki dla zdrowia ze względu na zanieczyszczenia. Jak zauważa EFSA „(…) spożywanie około 1–2 porcji żywności pochodzenia morskiego tygodniowo oraz do 3–4 porcji tygodniowo w okresie ciąży wiąże się z lepszymi funkcjonalnymi wynikami rozwoju układu nerwowego u dzieci w porównaniu z niespożywaniem żywności pochodzenia morskiego. Takie ilości wiązały się również z niższą śmiertelnością z powodu choroby niedokrwiennej serca u dorosłych.”. 

Treść zaleceń 

Komisja sformułowała poniższe zalecenia:

„1. W latach 2022, 2023, 2024 i 2025 państwa członkowskie powinny prowadzić monitorowanie obecności metylor­tęci i rtęci całkowitej w rybach, skorupiakach i mięczakach. Monitorowanie to powinno obejmować szeroki zakres gatunków ryb, skorupiaków i mięczaków oraz uwzględniać nawyki żywieniowe, aby umożliwić dokładne oszacowanie narażenia konsumentów na rtęć. Należy gromadzić dane dotyczące zarówno produktów pozyskiwanych w warunkach fermowych, jak i w warunkach naturalnych.

2. Państwa członkowskie powinny opracować szczegółowe krajowe zalecenia dotyczące konsumpcji ryb, skorupiaków i mięczaków w celu pełnego osiągnięcia korzystnych skutków spożywania ryb i żywności pochodzenia morskiego, przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka związanego z toksycznością rtęci. Przy opracowywaniu zaleceń dotyczą­ cych konsumpcji państwa członkowskie powinny w szczególności uwzględnić wskazówki dotyczące częstotliwości spożywania ryb, skorupiaków i mięczaków oraz wskazówki dotyczące spożywanych gatunków.

3. Państwa członkowskie, podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze i inne zainteresowane strony powinny na bieżąco przekazywać szczegółowe krajowe zalecenia dotyczące konsumpcji konsumentom oraz odpowiednim pracownikom służby zdrowia współpracującym z grupami konsumentów najbardziej narażonymi na ryzyko.

4. Państwa członkowskie powinny informować Komisję i Urząd o swoich szczegółowych krajowych zaleceniach dotyczących konsumpcji.

5. Państwa członkowskie powinny informować Komisję o swoich działaniach mających na celu informowanie konsumentów i odpowiednich pracowników służby zdrowia na temat krajowych zaleceń dotyczących konsumpcji.

6. Państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze powinny regularnie składać Urzędowi sprawozdania dotyczące występowania rtęci całkowitej i metylortęci u różnych gatunków ryb, skorupiaków i mię­czaków, podając informacje w elektronicznym formacie raportowania określonym przez Urząd. Przekazując dane, państwa członkowskie powinny zwrócić szczególną uwagę na określenie rodzaju produkcji (produkty pozyskiwane, zbierane lub upolowane w warunkach naturalnych w odróżnieniu od produkcji nieekologicznej bądź ekologicznej w warunkach fermowych).”. 

Pełna treść zaleceń Komisji dostępna jest pod adresem: 

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2022.201.01.0071.01.POL&toc=OJ:L:2022:201:TOC