Ogólny kontekst i treść sprawozdania 

Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie w sprawie ogólnego funkcjonowania kontroli urzędowych przeprowadzonych w państwach UE (w 2022 r.) w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin [COM(2024) 388 final]. Jak wskazano w treści sprawozdania „W 2022 r. 16,4 mln przedsiębiorstw zostało objętych kontrolą urzędową, a organy krajowe przeprowadziły ok. 5 mln kontroli urzędowych w tych podmiotach. W ramach tych kontroli stwierdzono 1,2 mln przypadków niezgodności, co doprowadziło do zastosowania nieco ponad 475 000 kar administracyjnych i 12 000 działań prawnych.”. 

Zapewnienie przestrzegania przepisów

Głównym celem przeprowadzania urzędowych kontroli jest zapewnienie zgodności z przepisami. Sześć państw członkowskich stosuje w tym celu wyłącznie klasyczne możliwości egzekwowania przepisów, tj. ostrzeżenia, kary i działania prawne. W pozostałych sprawozdaniach, państwa członkowskie wskazywały również na wykorzystywanie kampanii informacyjnych, wytycznych i szkoleń. Innym dobrym przykładem jest m.in. stosowanie przez duńskie władzę cyfrowych narzędzi i rozwiązań służących do zarządzania ryzykiem dla przedsiębiorstw spożywczych, a także wykorzystywanie narzędzi do sprawdzania prawidłowej temperatury przechowywania. Oprócz tego, na Węgrzech odnotowano pozytywny wpływ doradczego podejścia do wykonywania kontroli, a w Belgii wprowadzono system, zgodnie z którym przedsiębiorstwa certyfikowane w ramach krajowych zatwierdzonych wytycznych dotyczących samokontroli kwalifikują się do niższych opłat i mniejszej częstotliwości kontroli urzędowych.

Wnioski

Badanie przeprowadzone przez Komisję wykazało, że generalnie krajowe organy urzędowych kontroli wdrożyły odpowiednie systemy i mechanizmy zmierzające do zapewnienia odpowiedniego poziomu kontroli, a także podejmowania działań w przypadkach niezgodności. W sytuacjach, w których Komisja wykryła niedociągnięcia, wystosowano odpowiednie zalecenia. 

Podczas analizy przesłanych przez państwa członkowskie danych, odnotowano pewne dobre praktyki, które zasługują na aprobatę. Wśród najważniejszych z nich, Komisja wymieniła następujące działania:

„-władze łotewskie uwzględniły wskaźnik wyników pracy urzędników,

- władze belgijskie określają barometry na podstawie wyników kontroli urzędowych,

- władze duńskie wykorzystują liczbę przypadków chorób przenoszonych przez żywność spowodowanych salmonellą oraz liczbę przypadków wycofania od użytkowników.”. 

Pełen tekst sprawozdania Komisji dostępny jest pod adresem:

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52024DC0388