Identyfikowalność w branży spożywczej - obowiązek nie tylko dla producentów?

Identyfikowalność

Obowiązek identyfikowalności (z ang. traceability) w łańcuchu dostaw nie jest nowością, szczególnie dla takich branż jak: żywność, kosmetyki czy farmaceutyki. Jednak firmy sektora FMCG nie zawsze radzą sobie ze spełnieniem tego wymogu. Często, w sytuacji, gdy należy wycofać określoną partię produktów z rynku, ponieważ okazała się partią o stwierdzonej negatywnej jakości zdrowotnej, a tym samym jest niebezpieczna dla konsumentów, firmy mają problem z określeniem co dokładnie należy wycofać i w jaki sposób dotrzeć do źródła problemu.

Pochodzenie żywności - kto jest odpowiedzialny?

Należy pamiętać, że za monitorowanie pochodzenia żywności odpowiedzialni są wszyscy uczestnicy łańcucha dostaw – dostawcy, producenci, dystrybutorzy, sieci detaliczne, sklepy, ale również firmy transportowe i operatorzy logistyczni, ponieważ w każdym miejscu łańcucha może dojść do zakażenia lub zepsucia żywności. Identyfikowalność nie oznacza, że każdy partner w łańcuchu musi przechowywać i publikować wszystkie informacje o śledzonych produktach. Podmiot będący źródłem informacji o śledzonej jednostce jak i jej odbiorca muszą jednak komunikować się i przechowywać w swoich systemach informacje identyfikujące chociaż jeden wspólny poziom śledzonej jednostki. W ten sposób możliwe jest zapewnienie właściwego przepływu informacji w relacjach śledzenia wstecz i do przodu.

Optymalizacja procesów

W łańcuchach dostaw żywności coraz większego znaczenia nabiera obszar związany z usprawnieniem i optymalizacją procesów. Im lepiej dostosowane procesy biznesowe funkcjonują w przedsiębiorstwie, tym lepsze jest wykorzystanie zasobów, a tym samym mniejsze koszty związane z realizacją określonych czynności. Wraz z nowymi technologiami powstało również pojęcie reengineeringu procesów, oparte nie tyle na automatyzacji, co na przemodelowaniu procesów. Firmy zajmujące się obrotem żywności muszą brać pod uwagę nie tylko koszty działania, ale także uwzględniać specyficzne wymagania wynikające z regulacji prawnych dotyczących bezpieczeństwa produktów dostarczanych konsumentowi. Jednym z podstawowych elementów wymaganych od przedsiębiorstw tego łańcucha dostaw jest dostosowanie do wymagania identyfikowalności.

Niezbędne narzędzia

System GS1 posługujący się globalnymi standardami w zakresie oznaczania towarów i wspomagania przepływu informacji, posiada niezbędne narzędzia pozwala spełnić wymagania związane z identyfikowalnością niezależnie od roli jaką przedsiębiorstwo pełni w łańcuchu dostaw: producent, sieć handlowa, operator logistyczny czy firma transportowa. W ramach systemu GS1 działają narzędzia umożliwiające realizację następujących funkcji:

• jednoznaczną identyfikację towarów w oparciu o unikalne numery GS1,
• automatyczne gromadzenia o towarach i ładunkach przemieszczanych w łańcuchu dostaw w oparciu o skanowanie standardowych kodów kreskowych,
• przekazywanie informacji poprzez elektroniczne dokumenty handlowe.

Wykorzystując standardy GS1, przedsiębiorstwa transportowe i logistyczne mogą standaryzować informacje i automatyzować ich odbiór. Uzyskują w ten sposób więcej czasu na wykorzystywanie informacji, niż jej otrzymywanie. Wśród namacalnych korzyści związanych z wykorzystaniem standardów GS1 w obszarze identyfikowalności należy wymienić:

• zwiększona przejrzystość przepływu towarów i przesyłek,
• zapewnienie, że wadliwa partia zostanie szybko odszukana,
• zwiększenie bezpieczeństwa dystrybucji,
• redukcja liczby błędów związanych z automatycznym wprowadzaniem danych do systemu
• poprawa wydajności czynności operacyjnych związanych z przepływem towarów i informacji o nich.

Dzięki dobrowolnym, opracowanym przez samych użytkowników standardom GS1, firmy mogą pracować wydajniej, taniej, w sposób bardziej zrównoważony i konkurencyjny.

Śledzenie produktów

Możliwość śledzenia produktów wspomaga właściwą identyfikację niebezpiecznych partii produkcyjnych oraz znacznie szybsze usuwanie ich z rynku w sytuacji pojawienia się niebezpieczeństwa zdrowotnego. To jest nie tylko wymóg prawny, ale także kwestia bezpieczeństwa konsumenta i jego zaufania do danej marki produktu. Cały łańcuch dostaw powinien wykorzystywać metody i narzędzia umożliwiające osiągniecie tego celu. Dlatego nie tylko producentom zależy na efektywnym systemie identyfikowalności, ale także partnerom handlowym, czyli m.in. operatorom logistycznym i firmom transportowym. Niewątpliwym wsparciem w realizacji identyfikowalności jest stosowanie standardów GS1
w obszarze identyfikacji i komunikacji z partnerami handlowymi.

Marka

Dziś 85% wartości firmy stanowi dziedzictwo niematerialne – marka. Wpływ na jej wartość ma wiele elementów, wśród których wymienić można umiejętne zarządzanie ryzykiem. W ostatnim czasie dobrze z kryzysem medialnym poradził sobie producent wody, która dzięki możliwości śledzenia produktu, została szybko i bezpiecznie wycofana z rynku. To też dowód na społeczną odpowiedzialność firmy, która nawet, a może i zwłaszcza w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia konsumentów, wywołanych np. błędem w produkcji, potrafi szybko i skutecznie zapobiec katastrofie. Gdy pożar jest już za drzwiami za późno jest na szukanie gaśnicy, dlatego tak istotne znaczenie ma zarządzenie ryzykiem i traceability, zwłaszcza w branży spożywczej.

V Kongres Bezpieczeństwa Żywności

Problem identyfikowalności zostanie omówiony podczas V Kongresu Bezpieczeństwa Żywności 6 listopada, w Warszawie.

Zapisy oraz pełen harmonogram dostępne na stronie: http://foodcongress.org/