WHO i Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) przodują w opracowywaniu opartych na analizie ryzyka podejść do zarządzania zagrożeniami dla zdrowia publicznego związanymi z żywnością. Stosowane podejście nazywane jest analizą ryzyka i składa się z trzech elementów:

• Ocena ryzyka

• Zarządzanie ryzykiem

• Informowanie o ryzyku

Ocena ryzyka

Ocena ryzyka jest naukową oceną znanych lub potencjalnych negatywnych skutków zdrowotnych wynikających z narażenia ludzi na zagrożenia związane z żywnością. Proces ten składa się z następujących etapów:

Identyfikacja zagrożeń: Identyfikacja znanych lub potencjalnych skutków dla zdrowia związanych z określonym czynnikiem.

Charakterystyka zagrożeń: Jakościowa i/lub ilościowa ocena charakteru niepożądanych skutków związanych z czynnikami biologicznymi, chemicznymi i fizycznymi, które mogą być obecne w żywności. W przypadku czynników chemicznych należy przeprowadzić ocenę zależności dawka-odpowiedź. W odniesieniu do czynników biologicznych lub fizycznych, należy przeprowadzić ocenę zależności dawka-odpowiedź, jeżeli dane są możliwe do uzyskania.

Ocena narażenia na działanie czynników chemicznych: Ocena jakościowa i/lub ilościowa możliwego stopnia pobrania

Charakterystyka ryzyka: Włączenie identyfikacji zagrożeń, charakterystyki zagrożeń i oceny narażenia do oszacowania niepożądanych skutków, które mogą wystąpić w danej populacji, w tym związanych z nimi niepewności.

Definicja obejmuje ilościową ocenę ryzyka, w której kładzie się nacisk na liczbowe określenie ryzyka, a także jakościowe określenie ryzyka oraz wskazanie związanych z nim niepewności.

Raporty

Aby ułatwić monitorowanie i analizę ryzyka na rynku dostępne są dedykowane raporty obejmujące zarówno analizę produktów niebezpiecznych jak i produktów zafałszowanych. Gotowe raporty pozwalają organizacjom zaoszczędzić wiele godzin pracy poświęconej na wyszukiwanie kluczowych informacji potrzebnych do analizy.

Przykładowe raporty:

ANALIZA TRENDÓW RYZYKA BEZPIECZEŃSTWA PRODUKTÓW ŻYWNOŚCIOWYCH W EU

ANALIZA TRENDÓW RYZYKA ZAFAŁSZOWANIA PRODUKTÓW ŻYWNOŚCIOWYCH PROBASE360 ANALIZY FOOD FRAUD

Tablica managera

Jednym z kluczowych elementów Raportów Food Fakty analizujących i podsumowujących sytuację na rynku EU jest tablica managera. Dzięki Tablicy Managera w ciągu kilku minut można zapoznać się z najważniejszymi wydarzeniami i trendami miesiąca, a w dostępnym czasie z resztą bardzo szczegółowych analiz znajdujących się na kilkudziesięciu stronach raportu. Analizę danych, na którą specjaliści FoodFakty poświęcili kilka dni, Państwo otrzymujecie w formie pigułki i syntetycznej informacji managerskiej.

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem to proces ważenia alternatyw polityki w celu akceptacji, minimalizacji lub redukcji ocenianego ryzyka oraz wyboru i wdrożenia odpowiednich opcji.

Cztery składniki ram zarządzania ryzykiem można podsumować w następujący sposób:

Wstępne działania w zakresie zarządzania ryzykiem. Proces obejmuje ustalenie profilu ryzyka w celu ułatwienia rozważenia danej kwestii w określonym kontekście oraz dostarcza jak najwięcej informacji, które mogą być pomocne w dalszych działaniach. W wyniku tego procesu zarządzający ryzykiem może zlecić przeprowadzenie oceny ryzyka jako niezależnego procesu naukowego mającego na celu informowanie o podejmowaniu decyzji.

Ocena opcji zarządzania ryzykiem polega na ważeniu dostępnych opcji zarządzania kwestią bezpieczeństwa żywności w świetle informacji naukowych na temat ryzyka i innych czynników i może obejmować podjęcie decyzji o odpowiednim poziomie ochrony konsumenta. Ważnym celem jest optymalizacja środków kontroli żywności pod względem ich skuteczności, efektywności, wykonalności technologicznej i praktyczności w wybranych punktach całego łańcucha żywnościowego. Na tym etapie można by przeprowadzić analizę kosztów i korzyści.

Wdrożenie decyzji dotyczącej zarządzania ryzykiem będzie zazwyczaj obejmowało środki regulacyjne w zakresie bezpieczeństwa żywności, które mogą obejmować stosowanie HACCP. Elastyczność w wyborze poszczególnych środków stosowanych przez branżę jest pożądanym elementem, o ile można obiektywnie wykazać, że cały program pozwala na osiągnięcie wyznaczonych celów. Niezbędna jest bieżąca weryfikacja stosowania środków bezpieczeństwa żywności.

Monitorowanie i przegląd polega na gromadzeniu i analizowaniu danych w celu uzyskania ogólnego obrazu bezpieczeństwa żywności i zdrowia konsumentów. Monitorowanie zanieczyszczeń w nadzorowaniu żywności i chorób przenoszonych przez żywność powinno identyfikować nowe problemy związane z bezpieczeństwem żywności w miarę ich pojawiania się. Jeżeli istnieją dowody na to, że wymagane cele w zakresie zdrowia publicznego nie są osiągane, konieczne będzie ponowne opracowanie środków bezpieczeństwa żywności. Podczas monitorowania ryzyka niezwykle przydatne są gotowe raporty, a także dedykowane bazy pozwalające na dokładną analizę zgłoszonych przypadków. Przykładem bazy pozwalającej na śledzenie i analizę zafałszowań żywności jest Probase360 FoodFraudScan

Strefa Managera

Strefa Managera zawiera narzędzia wspierające pracę działów jakości w celu spełnienia wymogów standardów jakości z rodziny GFSI w tym IFS oraz BRC Udostępnione materiały powstają dzięki wielogodzinnej pracy zespołu ekspertów foodfakty pl i dostarczają w trybie miesięcznym szczegółowych, ale przedstawionych syntetycznie i przejrzyście informacji managerskich w zakresie:

• Zarządzanie ryzykiem bezpieczeństwa żywności i opakowań Analizy RASFF, EFSA, EUR lex
• Zarządzanie ryzykiem zafałszowania żywności i opakowań Analizy danych z FoodFraud Scan Probase 360

Najnowsze raporty:

ANALIZA TRENDÓW RYZYKA BEZPIECZEŃSTWA PRODUKTÓW ŻYWNOŚCIOWYCH W EU - CZERWIEC 2020

ANALIZA TRENDÓW RYZYKA ZAFAŁSZOWANIA PRODUKTÓW ŻYWNOŚCIOWYCH PROBASE360 ANALIZY FOOD FRAUD - CZERWIEC 2020

Informowanie o ryzyku

Informowanie o ryzyku jest interaktywnym procesem wymiany informacji i opinii o ryzyku pomiędzy osobami oceniającymi ryzyko, zarządzającymi ryzykiem i innymi zainteresowanymi stronami.

Informowanie o ryzyku jest integralną i bieżącą częścią procesu analizy ryzyka i najlepiej byłoby, gdyby wszystkie grupy zainteresowanych stron były zaangażowane od samego początku. Informowanie o ryzyku uświadamia zainteresowanym stronom proces na każdym etapie oceny ryzyka. Pozwala to zapewnić, że proces oceny, wyniki oceny oraz ich znaczenie, a także ograniczenia oceny ryzyka są jasno zrozumiałe dla wszystkich zainteresowanych stron.

Identyfikacja poszczególnych grup interesów i ich przedstawicieli powinna stanowić część ogólnej strategii informowania o ryzyku. Ta strategia informowania o ryzyku powinna być omawiana i uzgadniana przez osoby oceniające ryzyko i menedżerów na wczesnym etapie procesu, aby zapewnić dwustronną komunikację. Strategia ta powinna również określać, kto powinien przedstawiać informacje społeczeństwu oraz w jaki sposób będzie to robione.

Decyzje dotyczące informowania o ryzyku, w tym co, kto i jak powinno być częścią ogólnej strategii informowania o ryzyku. Informowanie o ryzyku jest najskuteczniejsze, jeżeli odbywa się w sposób systematyczny i zazwyczaj rozpoczyna się od zebrania informacji na temat ryzyka, które budzi obawy. Dlatego też menedżer ds. ryzyka i osoba oceniająca ryzyko muszą być w stanie na wczesnym etapie krótko i wyraźnie podsumować, co obejmuje to zagadnienie, aby wzbudzić zainteresowanie, a następnie muszą kontynuować komunikację w trakcie całego procesu. Po wykorzystaniu dostępnych informacji do pełnej identyfikacji zagrożeń oraz podjęcia decyzji i oceny odpowiedniego ryzyka, wymagane jest przygotowanie i rozpowszechnienie tych informacji. Następnie zostaną przeprowadzone dalsze dyskusje z zainteresowanymi stronami, które doprowadzą do poprawek, zmian i uzupełnień, w zależności od potrzeb, w wyniku których powstaną końcowe sprawozdania z oceny ryzyka i analizy ryzyka.

Źródło: WHO, materiały własne FoodFakty