BSE w Europie – czy dalej stanowi problem?

Reakcja Unii Europejskiej na epidemię gąbczastej encefalopatii bydła (ang. Bovine Spongiform Encephalopathy - BSE) z 1980 roku pozwoliła znacząco zredukować zachorowalność na tą chorobę. Wciąż jednak do Komisji Europejskiej wpływają pojedyncze zgłoszenia związane z wystąpieniem BSE na terenie Unii Europejskiej. 

W odpowiedzi na nie Komisja Europejska zwróciła się do EFSA (Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności) z wnioskiem o zbadanie ich pochodzenia.

Głównym działaniem Unii Europejskiej, mającym na celu opanowanie epidemii BSE, było wprowadzenie zakazu żywienia zwierząt gospodarskich paszami z dodatkiem białek zwierzęcych. Jak wynika z przeprowadzonych badań choroba ta faktycznie może być przekazywana za pośrednictwem skażonej żywności, w szczególności w przypadku młodych zwierząt (w pierwszym roku ich życia).

Po wejściu w życie zakazu stosowania białka zwierzęcego w żywieniu zwierząt gospodarskich tj. od 2001 roku zgłoszono 60 przypadków wystąpienia BSE, każdy z nich dotyczył bydła urodzonego już po wprowadzeniu zakazu. Mięso pochodzące z chorych osobników nie trafiło do łańcucha żywnościowego. Zgłoszone przypadki dotyczyły klasycznego typu BSE, który może być przenoszony na ludzi. Komisja Europejska, zwróciła się do EFSA celem ustalenia czy wymienione przypadki wystąpienia BSE były spowodowane skażeniem surowców, z których zostały wytworzone pasze czy też wystąpiły one samoistnie, bez widocznej przyczyny.

Zgodnie z opinią ekspertów z EFSA najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia była skażona pasza. Czynnik zakaźny, odpowiedzialny za wystąpienie BSE może bowiem zachować aktywność przez wiele lat – mógł on być obecny w magazynach, w których przechowywana była żywność. EFSA nie wyklucza również, iż skażone surowce przeznaczone do produkcji pasz mogły zostać zaimportowane do Unii Europejskiej z krajów nienależących do wspólnoty. Eksperci podkreślają jednak, iż nie można wykluczyć również innych przyczyn związanych z występowaniem BSE ze względu na trudności w badaniu indywidualnych przypadków zachorowań, jak również dłuższy okres inkubacji tej choroby oraz braku szczegółowych informacji na temat jej rozwoju dostępnych w gospodarstwie, z którego pochodziło zwierzę.

Wśród zaleceń dotyczących przeciwdziałania rozwojowi BSE w Europie EFSA wymienia przede wszystkim utrzymanie, a nawet wzmocnienie systemu monitorowania występowania przypadków BSE oraz poprawę funkcjonowania systemu powiadamiania o zachorowaniach na terenie Unii Europejskiej. Eksperci podkreślają również, iż celowe będzie przeprowadzenie kolejnej oceny zagrożenia, wtedy, gdy pojawią się nowe dane naukowe związane z tym tematem.

Europejska odpowiedź na BSE

Skoordynowane działania europejskie pomogły zredukować częstotliwość występowania BSE na terenie Unii Europejskiej. W latach 2005 i 2015 testom na obecność BSE poddano około 73 miliony sztuk bydła. Pozytywny wynik testu uzyskano dla 1259 osobników, biorąc pod uwagę również zwierzęta urodzone przed wprowadzeniem zakazu stosowania białek zwierzęcych w paszach. Tylko 60 przypadków dotyczyło wystąpienia BSE u zwierząt, które urodziły się już po jego wdrożeniu. Zauważono, iż wprowadzenie zakazu pozwoliło z biegiem czasu znacznie zmniejszyć zachorowalność bydła na BSE. W 2015 roku stwierdzono wystąpienie jedynie 2 przypadków klasycznego BSE wśród bydła urodzonego po wprowadzeniu zakazu.

Źródło:

EFSA: Les scientifiques étudient l'origine des cas isolés d'ESB