Toksykologiczna ocena pozostałości weterynaryjnych leków w żywności – raport WHO

Raport został opracowany podczas 98. posiedzenia Wspólnego Komitetu Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA), które odbyło się w lutym 2024 r. w siedzibie FAO w Rzymie. Jest częścią serii WHO Food Additives, nr 89, i został opublikowany w 2025 roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) oraz Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO).

Raport koncentruje się na toksykologicznej ocenie pozostałości wybranych leków weterynaryjnych w żywności. Obejmuje takie substancje jak:

• Klopidol – stosowany jako kokcydiostat w hodowli drobiu.
• Fumagilina – używana jako środek przeciwdrobnoustrojowy.

W publikacji zawarte są szczegółowe dane dotyczące właściwości biochemicznych, toksykologii, efektów mikrobiologicznych oraz potencjalnego wpływu na zdrowie ludzi.

Wnioski z raportu - Bezpieczeństwo stosowania substancji

Klopidol: Ustalono akceptowalną dzienną dawkę (ADI) na poziomie 0–0,04 mg/kg masy ciała. Nie stwierdzono genotoksyczności ani działania rakotwórczego. Jednakże podwyższone dawki powodowały zmniejszenie masy ciała oraz zmiany w rozwoju płodów u szczurów.

Fumagilina: Dane wskazują na konieczność dalszych badań, szczególnie w kontekście jej potencjalnych skutków mikrobiologicznych i toksykologicznych.

Badania wykazały, że klopidol nie wpływa na mikroflorę jelitową człowieka, dlatego nie było konieczne określenie mikrobiologicznej dopuszczalnej dziennej dawki (mADI).

Rekomendacje dotyczące limitów pozostałości (MRLs)

Raport określa rekomendacje dotyczące maksymalnych poziomów pozostałości (MRLs) klopidolu w tkankach drobiu, w celu ochrony zdrowia konsumentów. Wartości te zostały ustalone na podstawie toksykologicznych badań i analizy ryzyka.

Rekomendowane limity pozostałości klopidolu (MRLs):

• Wątroba: 10 400 µg/kg
• Nerki: 8 800 µg/kg
• Mięśnie: 4 100 µg/kg
• Skóra z tłuszczem: 2 600 µg/kg

Raport JECFA jest ważnym dokumentem wspierającym zarządzanie ryzykiem związanym z pozostałościami leków weterynaryjnych w żywności. Jego wnioski służą jako podstawa dla regulacji i standardów ustalanych przez państwa członkowskie WHO oraz FAO, a także dla wytycznych Kodeksu Żywnościowego.

Źródło: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/380656/9789240104617-eng.pdf?sequence=1