Większość firm produkcyjnych z branży spożywczej widzi dużą potrzebę działania w zakresie jakości, bezpieczeństwa i wydajności. Szczególnie, że na polskim rynku funkcjonuje kilka standardów dotyczących jakości i bezpieczeństwa żywności, jak: ISO, IFS, BRC czy wymogi prawne GMP. Każdy z tych standardów wymaga od wytwórcy kontroli procesu produkcyjnego, a co za tym idzie weryfikacji poprawności wskazań pracującej aparatury kontrolno-pomiarowej.

W obliczu nowego wyzwania, jakim jest sytuacja pandemiczna na świecie Endress+Hauser rozszerzył dotychczasową ofertę usług serwisowych o opcję zdalnego wsparcia, w celu wykonania niezbędnych uruchomień lub przeglądów aparatury pomiarowej. W przypadku gdy wizyta serwisowa na obiekcie nie może się odbyć, pracownik Działu Serwisu Endress+Hauser skontaktuje się z Tobą w celu uzgodnienia innej formy pomocy.

W jaki sposób wytwórca powinien kontrolować aparaturę kontrolno-pomiarową?

Producent z reguły, w celu spełnienia obowiązujących wymogów jakościowych czy bezpieczeństwa, poddaje urządzenia pomiarowe regularnym sprawdzeniom i wzorcowaniu. Pierwszy termin – sprawdzenie – odnosi się do cyklicznej kontroli urządzenia, codziennej czy np. wg zmian. Sprawdzenie może być wykonywane przez pracowników produkcyjnych zgodnie z określoną instrukcją stanowiskową. Wzorcowanie natomiast jest czynnością wyższego rzędu, która wymaga działań z zachowaniem zasad spójności pomiarowej. Określa ona wytyczne dotyczące m.in. urządzeń wzorcujących i ich odniesienia do wzorców międzynarodowych czy krajowych, wymaga także działań wykwalifikowanego personelu wg walidowanych procedur, określenia niepewności pomiarowej czy kontroli nad dokumentacją. Spełnienie tych wszystkich wymogów nie jest łatwe i jest istotnym argumentem, który skłania producentów, by zlecić wzorcowanie firmie zewnętrznej, tym bardziej, że audytorzy dość skrupulatnie pilnują tego aspektu.

Wsparcie doświadczonego partnera

Ze względu na coraz większe braki kadry technicznej wynikające z sytuacji na rynku pracy duża część wytwórców decyduje się zlecać usługi wzorcowania na zewnątrz. Kluczowy jest tutaj wybór wiarygodnego i rzetelnego partnera. Wykorzystanie podwykonawcy do tego typu aktywności daje dużo korzyści i w perspektywie długoterminowej wcale nie musi być droższym rozwiązaniem. Z reguły procedurę wzorcowania AKP przeprowadza się raz, dwa razy w roku, a utrzymanie wysoko wyspecjalizowanej kadry i zasobów (np. kalibratorów) w całorocznym cyklu okazuje się być bardzo kosztowne i trudne. Dodatkowo ciągle zmieniające się standardy wymuszają aktualizację wiedzy i dostosowanie procedur do nowych wymogów. W czasie gdy kalibracje są wykonywane przez serwis zewnętrzny, personel zakładowy może spokojnie koncentrować się na aktywnościach kluczowych dla zakładu. Dobrze wypracowana, długoterminowa współpraca między kontrahentami daje również wytwórcy dostęp do aktualnej wiedzy dotyczącej zamontowanych urządzeń, co w perspektywie długoterminowej może pozytywnie wpłynąć na optymalizację procesu. Wsparcie ze strony wykwalifikowanego i doświadczonego serwisu, który potrafi poprawnie interpretować wyniki wzorcowania, pozwala zmniejszyć ryzyko wystąpienia usterki, która może niekorzystnie wpłynąć na pogorszenie istotnych wskaźników produkcyjnych. Podpisanie długoterminowych umów serwisowych na kalibracje z firmami zewnętrznymi pozwala również na prowadzenie transparentnej i kontrolowanej polityki kosztowej związanej z tego typu działaniami.

Wiele możliwości współpracy

Wychodząc naprzeciw swoim klientom i ich rosnącym wymaganiom, firma Endress+Hauser, prócz produkcji wysokiej klasy aparatury pomiarowej, dostarcza również usługi w zakresie jej obsługi. Serwis naszej firmy obok usług reakcyjnych świadczy w bardzo szerokim zakresie usługi planowe takie, jak: wzorcowania, przeglądy okresowe czy usługi związane z optymalizacją procesu zarządzania zasobami. W zakresie wzorcowania urządzeń użytkownik może wybrać między wzorcowaniem w miejscu montażu lub w warsztacie zewnętrznym. Częstszym wyborem jest wzorcowanie na obiekcie, ponieważ zdecydowanie skraca ono czas przestoju linii produkcyjnej oraz minimalizuje ryzyko związane z uszkodzeniem urządzenia w transporcie. Portfolio usług serwisowych naszej firmy jest szerokie i obejmuje wzorcowanie:

• przepływomierzy,
• czujników temperatury,
• ciśnienia,
• oraz pomiary analityczne.

Jak w skrócie wygląda wzorcowanie przepływomierzy?

Jeżeli użytkownik zdecyduje się na wzorcowanie na obiekcie, do wyboru ma dwa warianty: pierwszy – za pomocą mobilnej stacji kalibracyjnej i drugi – za pomocą tzw. master-metera. Wariant pierwszy wymaga demontażu przepływomierza z linii produkcyjnej i zamontowania go na stacji kalibracyjnej, która jest wyposażona w przepływomierz wzorcowy, zbiornik z wodą i własną pompę. Taka konfiguracja układu pomiarowego czyni go bardzo uniwersalnym i wygodnym narzędziem. Duża autonomiczność stacji wymaga od użytkownika wyłącznie dostarczania do niej energii elektrycznej. Proces wzorcowania polega na przepuszczeniu przez układ pomiarowy określonej wielkości przepływu i porównaniu wskazań przepływomierza wzorcowego i badanego, pomiar wykonywany jest w kilku punktach. Procedura oczywiście kończy się wystawieniem odpowiedniego certyfikatu. W trakcie jednej zmiany ekipa wzorcująca jest w stanie sprawdzić do kilkunastu przepływomierzy. Stacja daje możliwość wzorcowania przepływomierzy w zakresie pomiaru objętości i masy.

Drugim wariantem wzorcowania przepływomierzy jest użycie tzw. master-metera, czyli wpięcie przepływomierza wzorcowego w szereg z przepływomierzem badanym na linii produkcyjnej. Użycie tego typu rozwiązania wymaga jednak wcześniejszego doposażenia linii w specjalne króćce przyłączeniowe dla wzorca. Podobnie jak w przypadku pierwszego rozwiązania, w tym przypadku wzorcowanie również odbywa się poprzez porównanie wskazań i wystawienie certyfikatu.

Wzorcowanie czujników temperatury

Jednym z częściej stosowanych pomiarów na linii produkcyjnej są pomiary temperatury. Bardzo często czujniki temperatury znajdują się na liście urządzeń krytycznych, co zmusza obsługę do ich stałej kontroli. Podobnie jak w przypadku przepływomierzy, procedura wzorcowania tego typu czujników odbywa się poprzez porównanie wskazań czujnika badanego do wzorca, najczęściej w kilku punktach pomiarowych. Wzorcowanie czujnika temperatury wymaga wyjęcia go z linii produkcyjnej i umieszczenia w układzie wzorcującym, co niestety wiąże się z rozszczelnieniem linii produkcyjnej, a w konsekwencji w kolejnym kroku uruchomieniem procedury jej mycia. Coraz częściej klienci, by uniknąć tego typu sytuacji, używają zamontowanych na stałe pochew termometrycznych, które zdecydowanie przyspieszają proces wzorcowania i skracają czas przestoju, dzięki temu, że nie rozszczelniamy linii.

W jakim sposób wzorcujemy czujniki ciśnienia?

Kolejnym rodzajem wielkości mierzonej, które nasz serwis wzorcuje jest ciśnienie. Bardzo często czujniki ciśnienia pracują w układach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, i ten fakt kwalifikuje je do wprowadzenia na listę urządzeń podlegających wzorcowaniu. Tak jak w dwóch poprzednich wypadkach, i tu wzorcowanie przebiega podobnie. W przypadku ciśnień należy jednak pamiętać jeszcze o sprawdzeniu czujnika w skrajnych zakresach i o zjawisku histerezy. W trakcie wzorcowania bardzo istotne są warunki otoczenia.

Jakość i bezpieczeństwo dzięki wzorcowaniu czujników przewodności

Pomiary analityczne, takie jak pomiar pH czy przewodności, nie są przeprowadzane na linii tak często jak wcześniej omawiane, ale również mają istotny wpływ na jakość i bezpieczeństwo produkcji żywności. Praktycznie każdy nowoczesny zakład produkcyjny w tej branży jest wyposażony w układ mycia linii CIP (Clean In Place), gdzie istotną rolę odgrywają czujniki przewodności. Wiele zakładów kontroluje za ich pomocą również jakość wody, która później jest wykorzystywana w procesie produkcji, dlatego stała kontrola nad tymi urządzeniami jest konieczna. Wzorcowanie czujników przewodności w zależności od ich zakresu pracy można przeprowadzać na dwa sposoby. Pierwszy przypadek, gdzie mamy do czynienia z przewodnością na poziomie powyżej kilkudziesięciu uS/cm – w tej sytuacji do procesu kalibracji wykorzystujemy certyfikowane wzorce. Drugi przypadek, gdzie przewodność medium jest niska – poniżej 20uS/cm – wówczas wykorzystujemy urządzenie wzorcowe i poprzez proces porównania dokonujemy kalibracji. W przypadku kalibracji czujników przewodności należy szczególną uwagę zwrócić na funkcję kompensacji temperaturowej, ponieważ temperatura ma istotny wpływ na przewodność badanego medium. Kalibracja układów pomiaru pH, podobnie jak dużych przewodności, najczęściej odbywa się na certyfikowanych wzorcach w dwóch punktach. Przed kalibracją istotne jest dokładne oczyszczenie sondy pH, ponieważ ma to istotny wpływ na czas jej odpowiedzi, nachylenie krzywej i przesunięcie zera. Sondy pH należy regularnie kontrolować, ponieważ czas ich „życia” w różnych mediach jest bardzo zróżnicowany, toteż wiarygodne wyniki bardzo zależą od ich konserwacji i czasookresów między tymi czynnościami.

Działania związane z wzorcowaniem urządzeń nie powinny być traktowane wyłącznie jako zło konieczne i koszt. W zakładzie, gdzie urządzenia zostały poprawnie skategoryzowane pod kątem krytyczności, gdzie plan weryfikacji jest ściśle określony i egzekwowany, proces wzorcowania daje wiele korzyści. Regularne wzorcowania zapewniają wiarygodność wskazań urządzeń, co w efekcie ułatwia sterowanie procesem. Pozwala również uzyskiwać zamierzone wyniki w zakresie jakości i bezpieczeństwa. Systematyczna weryfikacja pozwala również ocenić stan urządzenia i wcześniej reagować, zapobiegając awariom, a w konsekwencji nieplanowym przerwom produkcyjnym.

Dowiedz się więcej o rozwiązaniach wykorzystanych w firmie Danone:

https://www.endress.com.pl/