Zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt wynikające z obecności bromku w żywności i paszach

Komisja Europejska zleciła EFSA ocenę toksyczności bromku, istniejących maksymalnych poziomów pozostałości (MRL) i możliwego transferu z paszy do żywności pochodzenia zwierzęcego.

Krytyczne skutki bromku u zwierząt doświadczalnych dotyczą tarczycy i ośrodkowego układu nerwowego. Zmiany w homeostazie hormonu tarczycy mogą powodować toksyczność neurorozwojową, wśród innych działań niepożądanych. Zmiany stężeń hormonu tarczycy i parametrów neurofizjologicznych obserwowano również w eksperymentalnych badaniach na ludziach, ale dowody były ograniczone.

Tolerowane dzienne spożycie (TDI) oraz ostra dawka referencyjna (ARfD)

Modelowanie dawka-odpowiedź zmniejszonych stężeń tyroksyny we krwi u szczurów dało punkt odniesienia 40 mg/kg masy ciała (mc.) na dzień. Komitet Naukowy ustalił tolerowane dzienne spożycie (TDI) na poziomie 0,4 mg/kg mc. na dzień i ostrą dawkę referencyjną (ARfD) na poziomie 0,4 mg/kg mc. na dzień w celu ochrony przed niekorzystnymi skutkami neurorozwojowymi.

Wartość TDI jest poparta wynikami eksperymentalnych badań na ludziach z NOAEL wynoszącym 4 mg/kg mc. na dzień i 10-krotną zmiennością międzyosobniczą. TDI i ARfD są uważane za konserwatywne z 90% pewnością.

Wnioski z oceny EFSA

Nie było wystarczających dowodów dotyczących toksykologicznych skutków bromku dostępnych dla zwierząt, z wyjątkiem psów. Dlatego punkt odniesienia 40 mg/kg mc. na dzień został ekstrapolowany do maksymalnych bezpiecznych stężeń bromku w pełnoporcjowej paszy dla innych gatunków zwierząt.

Bromek może przenosić się z paszy do żywności pochodzenia zwierzęcego, ale na podstawie ograniczonych danych nie było możliwe określenie szybkości przenoszenia. Dane z monitoringu przekroczyły obecne MRL dla niektórych artykułów spożywczych, na ogół z niską częstotliwością. Konserwatywne badanie bezpieczeństwa MRL wykazało, że TDI i ARfD są przekroczone w przypadku niektórych diet UE. Ocena narażenia dietetycznego zwierząt nie była możliwa ze względu na niewystarczające dane. Komitet Naukowy zaleca zebranie danych, które w przyszłości pozwolą na rzetelną ocenę narażenia w diecie oraz danych wspierających ocenę ryzyka.

Źródło: https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/9121