Bezpieczeństwo stosowania dwutlenku krzemu (E 551) w żywności: najnowsze stanowisko EFSA

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował zaktualizowaną ocenę bezpieczeństwa dwutlenku krzemu (E 551) jako dodatku do żywności. Opinia ta stanowi rozwinięcie wcześniejszych wniosków, w szczególności dotyczących wykorzystania tego składnika w żywności dla niemowląt poniżej 16. tygodnia życia. 

Czym jest dwutlenek krzemu E 551?

Dwutlenek krzemu (E 551), znany również jako syntetyczna amorficzna krzemionka (SAS), jest szeroko stosowanym dodatkiem do żywności. Pełni funkcję przeciwzbrylającą, co zapobiega sklejaniu się składników, np. w przyprawach. EFSA w swoich najnowszych badaniach skupiła się na nano-wielkości agregatów krzemionki, co wynika z coraz większego nacisku na ocenę wpływu nanocząsteczek na zdrowie człowieka.

Ocena ryzyka: Kluczowe ustalenia

EFSA, opierając się na danych zebranych od operatorów branżowych oraz literatury naukowej, przeprowadziła ocenę ryzyka E 551 w oparciu o nowoczesne wytyczne dotyczące nanocząsteczek. Pomimo pewnych niepewności wynikających z ograniczonej bazy danych, Panel EFSA zastosował metodę marginesu narażenia (MOE), uznając, że dla bezpieczeństwa nie powinien być on mniejszy niż 36. Obliczone marginesy narażenia dla wszystkich grup wiekowych przekraczały ten próg, co oznacza brak zagrożenia dla zdrowia przy obecnych poziomach spożycia.

Brak zagrożenia genotoksycznością

Przeprowadzone badania, zarówno in vitro, jak i in vivo, potwierdziły brak genotoksyczności E 551. Oznacza to, że dodatek ten nie powoduje uszkodzeń materiału genetycznego, co jest kluczowe dla jego dopuszczalności w żywności. Mimo ograniczeń w badaniach dotyczących toksyczności ogólnej oraz niskiej rozpuszczalności E 551, EFSA uznała, że krzemionka w obecnej formie jest bezpieczna.

E 551 a żywność dla niemowląt

Jednym z kluczowych punktów w nowej ocenie było bezpieczeństwo stosowania E 551 w żywności dla niemowląt poniżej 16. tygodnia życia. Pomimo braku bezpośrednich badań dotyczących tej grupy, EFSA oparła swoją ocenę na danych dotyczących simetikonu, leku zawierającego SAS, powszechnie stosowanego u niemowląt. W oparciu o te informacje, EFSA stwierdziła brak zagrożenia dla zdrowia niemowląt przy maksymalnych dopuszczalnych poziomach narażenia na E 551.

Wnioski i zalecenia

EFSA stwierdziła, że dwutlenek krzemu (E 551) nie stanowi zagrożenia dla zdrowia przy obecnych poziomach stosowania we wszystkich grupach wiekowych, w tym w żywności dla niemowląt poniżej 16. tygodnia życia. Panel zarekomendował także wprowadzenie zmian w specyfikacji E 551, obniżenie dopuszczalnych poziomów ołowiu, rtęci, arsenu oraz wprowadzenie limitu dla zawartości aluminium.

Zaktualizowana ocena EFSA podkreśla, że mimo pewnych niepewności dotyczących wielkości i morfologii agregatów cząsteczek krzemionki, E 551 pozostaje bezpieczny w użytkowaniu, przy jednoczesnym zaostrzeniu norm jakościowych dla tego dodatku.

Źródło: EFSA