Najnowsze trendy w sektorze opakowań – nowy raport Innova Market Insights

Wykorzystanie bioplastików, ograniczenie marnotrawstwa żywności czy innowacyjne zakrętki – to tylko niektóre z trendów dominujących na rynku opakowań do żywności według nowego raportu Innova Market Insights.

Dominujące trendy w sektorze opakowań

Eksperci holenderskiej firmy zajmującej się badaniem rynku żywności i napojów zidentyfikowali 5 głównych trendów w sektorze opakowań dominujących obecnie na rynku.

Najważniejsze trendy w sektorze opakowań:

1. Walka z marnotrawstwem żywności. Kryzys klimatyczny, pandemia COVID-19 i niestabilność polityczna sprawiły, że coraz większą uwagę zwraca się na problem marnotrawienia żywności. W kontekście opakowań oznacza to rosnący nacisk na rozwiązania przedłużające okres przydatności produktów do spożycia.

2. Opakowania monomateriałowe. Branża opakowań powoli rezygnuje z opakowań składających się z wielu materiałów, które ustępują miejsca technologiom monomateriałowym. Pozwalają one na łatwiejszy recykling opakowań przy użyciu już istniejącej infrastruktury.

3. Czas na bioplastiki. Produkcja bioplastików rośnie, pomimo wciąż wysokich kosztów i wyzwań legislacyjnych. Konsumenci oczekują odnawialnych alternatyw dla plastików wytwarzanych z użyciem paliw kopalnych.

4. Innowacyjne etykiety. Dynamicznie rozwijają się technologie wytwarzania materiałów stosowanych do produkcji etykiet. Sprzyjają one recyklingowi, który nabiera coraz większego znaczenia w kontekście gospodarki o obiegu zamkniętym.

5. Nakrętki na świeczniku. Nakrętki przymocowane do butelek zalewają rynek. W oczekiwaniu na nowe regulacje prawne producenci starają się wprowadzać rozwiązania bardziej przyjazne dla środowiska.

Co kształtuje trendy w sektorze opakowań?

Według Innova Market Insights na trendy w branży opakowań wpływa szereg czynników o globalnym zasięgu. Jednym z nich jest brak poczucia bezpieczeństwa finansowego. Pandemia COVID-19 spowodowała zerwanie wielu łańcuchów dostaw, a kryzys energetyczny i szalejąca inflacja przekładają się na trudną sytuację wielu gospodarstw domowych. Nie bez znaczenia są również napięcia geopolityczne. Brexit negatywnie wpływa na handel i ogólne relacje Wielkiej Brytanii z Unią Europejską (UE), podczas gdy dostawy paliw stanowią punkt zapalny w relacjach Europy z Rosją z powodu wojny w Ukrainie. Ciągłe zmiany w cenach gazu i ropy mogą przełożyć się na większą popularność bioplastików, również w produkcji opakowań.

Działania wielu przedsiębiorstw i rządów w coraz większej mierze podyktowane są także zmianami klimatu, które mają istotny wpływ na sektor opakowań. Spadek produkcji magnezu w Chinach – ze względu na ograniczenie zużycia energii – może w negatywny sposób odbić się na branży opakowaniowej w Europie. Kwestie środowiskowe powodują ponadto coraz większe zainteresowanie gospodarką cyrkularną, która sprzyja wydajnemu zarządzaniu zasobami, wykorzystuje odnawialne surowce i minimalizuje marnotrawstwo – otwiera to szerokie możliwości dla innowacji w sektorze opakowań do żywności. Szczególnie w kontekście rosnącej świadomości konsumentów, którzy zaczynają zdawać sobie sprawę jak ich indywidualne decyzje zakupowe wpływają na stan planety.

Trend 1: Walka z marnotrawstwem żywności

Kryzys klimatyczny, pandemia COVID-19 i niestabilność polityczna nasiliły troskę o ograniczanie marnotrawienia żywności. Według ekspertów Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), „gdyby marnotrawstwo żywności było krajem, stanowiłoby trzecie co wielkości źródło emisji gazów cieplarnianych na świecie – zaraz za Chinami i Stanami Zjednoczonymi”. Nowoczesne opakowania do żywności mogą odegrać w tym zakresie istotną rolę poprzez wydłużanie okresu przydatności produktów do spożycia. Co więcej, badania ankietowe przeprowadzone przez Innova Market Insights pokazują, że jest to czynnik istotny dla konsumentów przy podejmowaniu decyzji zakupowych.

Przykładem innowacyjnego opakowania jest rozwiązanie wdrożone przez firmę StePac (fot. 1). Wprowadziła ona recyklingowalne, łatwe do zdejmowania foliowe wieczka do pojemników na owoce. Opracowano je z zastosowaniem technologii StePac wykorzystującej modyfikowaną atmosferę, co pozwala na przedłużenie świeżości produktu przy jednoczesnym zachowaniu jego wartości odżywczej.

Z kolei firma Coexpan oferuje opakowania z serii Coexshield (fot. 2), które oparte są na rozwiązaniach monomateriałowych oraz bezpiecznych substancjach dodatkowych o aktywnym działaniu. Uzyskały one certyfikację zarówno Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), jak i amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA).

Autorzy raportu Innova Market Insights zwracają jednocześnie uwagę na zmiany w percepcji stosowania plastikowych opakowań w przypadku nietrwałych produktów spożywczych. Według badań ankietowych, nie tylko w świetle regulacji prawnych i troski o zmniejszenie marnotrawstwa żywności, ale i obaw związanych z pandemią COVID-19, 29% konsumentów w Europie i 46% konsumentów na świecie wskazuje, że woli, by owoce i warzywa, które kupują, pakowane były w ochronną plastikową folię.

Trend 2: Opakowania monomateriałowe

Branża masowo odchodzi od wielowarstwowych opakowań, zastępując je rozwiązaniami  monomateriałowymi, które ułatwiają recykling w obrębie już istniejącej infrastruktury.

Zmiany w trendach w obszarze opakowań do żywności na przestrzeni ostatnich lat

Przykładem jest firma Coveris, która zamierza zrewolucjonizować europejski rynek nowym opakowaniem PaperBarrier Seal. Jest ono wykonane z papieru, cechuje się dużą odpornością i nadaje się do recyklingu, dzięki czemu może z powodzeniem konkurować z wyrobami plastikowymi. Z kolei międzynarodowy producent plastiku Dow wprowadził na rynek tubkę na pastę do zębów pozbawioną aluminium, co sprzyja recyklingowi. W opakowaniu zastosowano technologię opartą na polietylenie (PE), która pozwala osiągnąć parametry zbliżone do tradycyjnych, wielowarstwowych tubek.

Przykładowe innowacje w obszarze opakowań monomateriałowych w sektorze spożywczym

Trend 3: Czas na bioplastiki

Produkcja bioplastików rośnie pomimo wyzwań związanych z wysokimi kosztami oraz przepisami prawnymi. Konsumenci oczekują bowiem przyjaznych środowisku alternatyw dla plastików wytwarzanych przy użyciu paliw kopalnych.

Według badań Innova Market Insights dla 2 na 5 konsumentów w skali światowej opakowania przyjazne dla środowiska są najważniejszym czynnikiem determinującym decyzje zakupowe przy wyborze produktów spożywczych

Branża opakowaniowa jest największym obszarem gospodarki, w którym bioplastiki znajdują zastosowanie – w 2021 roku opakowania stanowiły 48% (1,2 miliona ton) wszystkich bioplastików obecnych na rynku. Autorzy raportu podkreślają jednak, że jednym z głównych wyzwań stojących przed sektorem jest edukacja konsumentów, dla których inne materiały opakowaniowe wciąż pod wieloma względami przewyższają bioplastiki.

Ranking bioplastików w poszczególnych kategoriach na podstawie odsetka respondentów, którzy odpowiedzieli „świetnie”

Trend 4: Innowacyjne etykiety

Rozwój innowacyjnych materiałów do produkcji etykiet ułatwia recykling i wpisuje się w założenia gospodarki o obiegu zamkniętym. Producenci i dostawcy przedstawiają coraz to nowe rozwiązania, dzięki którym etykiety można w łatwy sposób oddzielić od reszty opakowania, co znacząco usprawnia proces ponownego wykorzystania plastików, takich jak PE, polipropylen (PP) czy politereftalan etylenu (PET).

Trend 5: Nakrętki na świeczniku

Innowacyjne nakrętki przymocowane do butelek zalały rynek w odpowiedzi na nadchodzące regulacje prawne. Zgodnie z artykułem 6 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko „państwa członkowskie zapewniają, aby wymienione w części C załącznika produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych, mogły być wprowadzane do obrotu tylko wtedy, gdy te pokrywki i wieczka pozostają przymocowane do pojemników podczas etapu zamierzonego użytkowania produktu”.

Wiodący producenci opakowań kartonowych, w tym Tetra Pak, SIG i Elopak, zaprezentowali zakrętki przymocowane do pojemników w odpowiedzi na nowe przepisy unijne, które wchodzą w życie w lipcu 2024 r.

Według badań ankietowych dotyczących nowych nakrętek, przeprowadzonych przez firmę Sidel, europejscy konsumenci stawiają na pierwszym miejscu bezpieczeństwo produktu i wygodę, a dopiero w dalszej kolejności istotne jest dla nich ograniczenie generowania odpadów. 45% respondentów zdaje sobie sprawę, że nakrętki przymocowane do butelek zmniejszają ryzyko ich zgubienia lub zanieczyszczenia. Jednak tylko 26% ankietowanych jest przekonanych, że tego typu rozwiązania pomogą ograniczyć ilość plastikowych odpadów w środowisku.

Firma Alpla zaprezentowała 4 warianty „tańczących” nakrętek połączonych z butelką, które stanowią odpowiedź na nadchodzące regulacje prawne w UE

Wpisując się w nowy trend Coca-Cola przedstawiła innowacyjne butelki z PET wyposażone w przymocowane do szyjki nakrętki. Koncern szacuje, że pozwoli to na zmniejszenie ilości plastikowych odpadów generowanych przez butelki o 6800 ton do roku 2025.

Współpraca Coca-Cola Europacific Partners (CCEP) oraz Coca-Cola Great Britain ma umożliwić dostosowanie całego portfolio firmy do nowej technologii. Co więcej, CCEP planuje udostępnić swoje rozwiązanie na zasadach open-source, dzięki czemu każdy producent napojów będzie mógł wykorzystać je w swoich butelkach, przyczyniając się do ograniczenia ilości generowanych odpadów. Z raportu Innova Market Insights wynika, że tego typu zmiany w opakowaniach produktów są zauważane przez konsumentów.

Odpowiedzi konsumentów na pytanie czy „znana marka, która zmieniła wygląd swojego opakowania, przykuwa moją uwagę”

Opakowania nadające się do ponownego zamknięcia

Oprócz 5 wiodących trendów w raporcie Innova Market Insights znalazła się również analiza tendencji rynkowych istotnych z punktu widzenia polskich przedsiębiorstw. Pierwszą z nich jest moda na opakowania typu „otwórz i zamknij”. Raport pokazuje, że w porównaniu z pozostałą częścią Europy w naszym kraju pojawia się wyraźnie więcej produktów w opakowaniach określanych jako nadające się do ponownego zamknięcia.

Przykłady strategii stosowanych przez producentów w przypadku opakowań nadających się do ponownego zamknięcia

Opakowania „bio”

Coraz większą popularnością cieszą się opakowania opatrzone różnego rodzaju określeniami wskazującymi, że są one przyjazne dla środowiska. W najbliższym czasie można spodziewać się rosnącej liczby tego typu produktów. Eksperci Innova Market Insight zwracają jednak uwagę, że w Polsce tendencja ta wciąż jest znacznie mniejsza niż w Europie ogółem – na rodzimym rynku odsetek opakowań określanych jako nadające się do recyklingu lub z certyfikatem Green Dot jest o ponad 10% niższy w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Pozostałe oświadczenia „bio” w Polsce nadal stanowią niszę.

Przykłady produktów w opakowaniach określanych jako biodegradowalne

Tektura i papier – nisza do zagospodarowania?

Ostatnim z nurtów istotnych w kontekście polskiego sektora opakowań jest wykorzystanie jako surowca tektury i papieru. Z  raportu wynika, że zarówno w Polsce, jak i w Europie, dominującym materiałem stosowanym w opakowaniach wciąż pozostaje plastik. Okazuje się jednak, że w porównaniu z innymi krajami europejskimi na polskim rynku wciąż mniej popularne pozostają materiały takie jak papier i tektura.

Przykłady produktów z papieru lub tektury dostępnych na rynku europejskim

Według autorów raportu Innova Market Insights sektor opakowań z papieru i tektury może stanowić interesujący obszar do zagospodarowania dla przedsiębiorstw działających na polskim rynku.

Źródło: Innova Market Insights