Podstawa prawna 

W dniu 4 listopada 2022 roku opublikowano Ustawę z dnia 7 października 2022 roku o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o ochronie roślin przed agrofagami. Ustawa między innym poszerzyła uprawnienia pracowników Inspekcji w zakresie kontroli. 

Zakres zmian 

Po pierwsze do Ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych wprowadzono przepisy umożliwiające przeprowadzanie kontroli sprzedaży na odległość. Do tej pory, brak było przepisów umożliwiających skuteczne przeprowadzenie takiej kontroli. Wprowadzono definicję sprzedaży na odległość (wprowadzanie do obrotu artykułów rolno-spożywczych w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem co najmniej jednego środka porozumiewania się na odległość, w tym sprzedaż, o której mowa w art. 36 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniającego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylającego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych) (Dz.Urz. UE L 95 z 07.04.2017, str. 1, z późn. zm.) a także definicję zakupu kontrolnego (nabycie anonimowo przez pracownika Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych artykułu rolno-spożywczego w celu kontroli w zakresie jakości handlowej tego artykułu).

Uprawnienia pracowników Inspekcji 

Obecnie pracownicy Inspekcji mogą dokonywać anonimowo zakupów na odległość posługując się danymi osobowymi (imieniem i nazwiskiem) losowo przydzielonymi im z bazy imion i nazwisk prowadzonej przez Wojewódzkiego Inspektora. Kontrolowanemu podmiotowi zostanie okazane upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz zostanie mu okazana legitymacje służbowa pracownika w terminie 7 dni od dokonania zakupu, a w przypadku gdy próbka pobrana przez zakup kontrolny została poddana badaniom laboratoryjnym, upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacja służbowa są̨ okazywane kontrolowanemu w terminie 7 dni od dnia otrzymania przez organ wyników badań laboratoryjnych jednocześnie z wynikami badań laboratoryjnych. Pracownicy Inspekcji mają możliwość rejestracji audio i video przebiegu zakupu. 

Podobne rozwiązanie wprowadzono przy kontroli sprzedaży detalicznej, gdzie pracownik najpierw dokonuje zakupu kontrolnego, a następnie okazuje legitymację służbową i upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. 

Udział Policji w czynnościach kontrolnych

Bardzo istotną zmianą jest umożliwienie pracownikom Inspekcji korzystania ze wsparcia Policji bądź straży gminnej w trakcie wykonywania czynności kontrolnych. Do ustawy dodano art. 24c., który brzmi: „Organ Inspekcji może zwrócić się o pomoc do Policji lub straży gminnej (miejskiej), jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że w toku kontroli natrafi na opór, który utrudni lub uniemożliwi przeprowadzenie kontroli. Właściwy miejscowo komendant Policji lub straży gminnej (miejskiej) zapewnia pomoc przy przeprowadzeniu kontroli.”;

Konkluzje 

Te zmiany należy ocenić pozytywnie, ponieważ do tej pory brak było rozwiązań umożliwiających kontrolę sprzedaży prowadzonej na odległość, a także przepisów umożliwiających anonimowy zakup produktów przez pracowników Inspekcji, co z pewnością ograniczało ich możliwości działania w zakresie kontroli. Przepisy te obowiązują od 18 listopada 2022 roku, gdyż weszły w życie po upływie 14 dniowego vacatio legis.