Olej z migdałów ziemnych (Cyperus esculentus) – novel food zatwierdzony przez EFSA

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował opinię naukową dotyczącą bezpieczeństwa oleju z migdałów ziemnych (Cyperus esculentus) jako nowej żywności, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2015/2283. Wniosek o autoryzację tego produktu został złożony w październiku 2020 roku przez firmę Tigernuts Traders S.L. Zatwierdzenie to otwiera drzwi do szerszego wykorzystania tego innowacyjnego składnika w europejskim przemyśle spożywczym. 

Migdały ziemne – czym są?

Migdały ziemne, znane również jako orzechy tygrysie (tiger nuts), to jadalne bulwy rośliny Cyperus esculentus z rodziny ciborowatych (Cyperaceae). Wbrew swojej handlowej nazwie, nie są orzechami, lecz bulwami – podziemnymi organami spichrzowymi rośliny, które magazynują składniki odżywcze. Dzięki temu są bogate w energię i tłuszcze o wysokiej wartości odżywczej. Tradycyjnie były spożywane w różnych regionach świata, w tym w Europie, a ich wszechstronność i naturalne walory odżywcze przyciągają uwagę zarówno konsumentów, jak i producentów żywności.

Olej z migdałów ziemnych uzyskuje się w procesie tłoczenia na zimno mąki z nasion, co pozwala zachować ich naturalny skład chemiczny. Głównym składnikiem oleju jest kwas oleinowy, który stanowi 65–69% wszystkich kwasów tłuszczowych. Dodatkowo zawiera on kwas palmitynowy (12–15%) i linolowy (9–12%), co czyni go atrakcyjnym pod względem wartości odżywczych i porównywalnym do oliwy z oliwek.

Zastosowanie i bezpieczeństwo

Wnioskodawca planuje wprowadzenie oleju z migdałów ziemnych jako składnika różnych produktów spożywczych, a także jako alternatywnego oleju do gotowania i przyprawiania potraw. Panel EFSA ds. Żywienia, Nowej Żywności i Alergenów Pokarmowych (NDA) potwierdził, że produkt jest stabilny przez cały okres przydatności do spożycia, pod warunkiem przestrzegania określonych limitów specyfikacji.

Panel EFSA stwierdził, że olej z migdałów ziemnych nie jest niekorzystny dla zdrowia, a ze względu na proces produkcji, skład oraz historię spożycia migdałów ziemnych, nie wymaga przeprowadzania dodatkowych badań toksykologicznych. Produkt jest zatem uznawany za bezpieczny dla ogółu populacji w proponowanych warunkach stosowania.

Proces oceny EFSA

Wniosek o ocenę bezpieczeństwa oleju został skierowany do EFSA w listopadzie 2022 roku. Przez kolejne miesiące eksperci EFSA kilkukrotnie prosili wnioskodawcę o uzupełnienia i dodatkowe dane, co tymczasowo wstrzymywało proces oceny. Ostateczne zatwierdzenie opinii miało miejsce w październiku 2024 roku. Panel NDA w swojej analizie uwzględnił zarówno dane historyczne dotyczące spożycia migdałów ziemnych, jak i skład chemiczny oraz sposób produkcji oleju.

Znaczenie opinii EFSA

Zatwierdzenie oleju z migdałów ziemnych przez EFSA to istotny krok w procesie wprowadzania nowych produktów spożywczych na rynek Unii Europejskiej. Produkt ten ma potencjał, by stać się wartościowym dodatkiem w kategorii tłuszczów spożywczych, szczególnie w kontekście rosnącego zainteresowania zdrowymi alternatywami w diecie. Dzięki wysokiej zawartości kwasu oleinowego i innym składnikom odżywczym, olej z migdałów ziemnych może stanowić konkurencję dla popularnych obecnie olejów, takich jak oliwa z oliwek czy olej rzepakowy.

Podsumowanie

Olej z migdałów ziemnych to innowacyjny składnik o szerokim spektrum zastosowań kulinarnych i wysokiej wartości odżywczej. Zatwierdzenie przez EFSA świadczy o jego bezpieczeństwie i potencjale do wprowadzenia na rynek europejski jako zdrowego i wszechstronnego oleju spożywczego. Produkt ten może stać się zarówno ciekawą alternatywą dla tradycyjnych tłuszczów, jak i nowym trendem w przemyśle spożywczym, spełniającym oczekiwania coraz bardziej świadomych konsumentów.

Źródło: EFSA