USA zakazują stosowania PFAS w opakowaniach do żywności, a UE czeka na ocenę opinii EFSA

Kilka stanów w USA podjęło już działania w celu ochrony ludzi przed PFAS. W stanach Waszyngton i Maine zakaz stosowania PFAS w opakowaniach do żywności zacznie obowiązywać od 2022 r. Nowy Jork niebawem do nich dołączy.

Stan Nowy Jork uchwalił właśnie przepisy (S.8817 i A.4739-C) zakazujące stosowania substancji per- lub polifluoroalkilowych (PFAS), które są grupą chemikaliów wytworzonych przez człowieka (PFOA, PFOS, GenX) w opakowaniach do żywności sprzedawanych lub rozprowadzanych w tym stanie. Przepisy wejdą w życie z początkiem 2023 r. PFAS, który jest powiązany z poważnymi chorobami i może nasilać szkodliwe skutki zdrowotne COVID-19.

PFAS – występowanie i szkodliwość dla zdrowia ludzi

PFAS zaliczane są do hydrofobowych i liofilowych związków fluorowanych, powszechnie wykorzystywanych w przemyśle, jak i w wielu wyrobach codziennego użytku, w tym: w plamoodpornych powłokach tkanin i dywanów, olejoodpornych powłokach wyrobów z papieru dopuszczonych do kontaktu z żywnością (papier spożywczy, opakowania do żywności typu fast food, opakowania na popcorn, itp.), pianach gaśniczych, substancji powierzchniowo czynnych stosowanych w górnictwie i wydobyciu ropy naftowej, środków do pielęgnacji podłóg oraz w składzie insektycydów. Związki te przedostają się do elementów ekosystemu nie tylko wraz ze stałymi, ciekłymi bądź gazowymi produktami ubocznymi różnych procesów, ale również w postaci odpadów lub ścieków, co sprawia, że narażenie na te toksyczne substancje jest nieuniknione, a ich niekorzystny wpływ na organizm ludzki jest tym bardziej znaczący, ze względu na zdolność PFAS do bioakumulacji w organizmach żywych.

PFAS to związki zaburzające gospodarkę hormonalną i istnieje coraz więcej dowodów na to, że są one niebezpieczne dla zdrowia. Na przykład, PFOA został zaklasyfikowany przez IARC do grupy 2B, co oznacza, że jest on niewątpliwie rakotwórczy dla zwierząt i prawdopodobnie dla ludzi (badania naukowe na ludziach są nadal w toku). Nie ulegają rozkładowi pod wpływem powietrza, wody lub światła słonecznego.

Zanieczyszczenie środowiska związkami perfluorowanymi jest główną przyczyną skażenia żywności, której spożycie stanowi zagrożenie zdrowotne dla ludzi. Możliwe źródła ekspozycji ludzi na PFAS z diety to:

• ryby i inne owoce morza (głównie słodkowodne),
• owoce i produkty owocowe (występowanie PFOS),
• mięso i produkty mięsne (w szczególności podroby jadalne i wątroba).

Niektórzy producenci dodają PFAS do opakowań żywności, aby były odporne na wodę i tłuszcz. PFAS zanieczyszcza żywność, z którą ma kontakt i może zostać uwolniony do środowiska. Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) niedawno poinformowała, że wykryła PFAS w różnych produktach spożywczych, w tym w mięsie i owocach morza oraz w cieście czekoladowym. Ludzie są narażeni na PFAS, gdy spożywają żywność lub wodę pitną zanieczyszczoną chemikaliami. Badanie przeprowadzone w 2017 r. wykazało, że PFAS znajduje się w jednej trzeciej wszystkich opakowań do fast foodów, skąd może łatwo migrować do żywności.

A jak sprawa PFAS wygląda w krajach UE?

Brak jest również oficjalnych limitów migracji dla substancji perfluoroalkilowych zawartych w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Jedynym odniesieniem prawnym jest Rozporządzenie 1935/2004, które w odniesieniu do limitów migracji art.3 ustanawia zasadę, że wszelkie materiały lub wyroby przeznaczone do bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z żywnością „muszą być wystarczająco obojętne, aby nie powodować przenikania do żywności substancji w ilościach, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka”. W związku z powyższym, monitorowanie obecności PFAS w opakowaniach do żywności jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa żywności.

Grupa robocza, która pomogła panelowi EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM) w sporządzeniu opinii na temat PFAS przekazała ją do konsultacji społecznych, które miały potrwać do 20 kwietnia 2020 r.

Źródło: https://earthjustice.org/news/press/2020/update-new-york-state-legislature-passed-legislation-that-bans-pfas-in-food-packaging

https://www.merieuxnutrisciences.com/pl/jakosc-i-bezpieczenstwo-zywnosci/badania-zywnosci/oznaczanie-substancji-per-i-polifluoroalkilowych-pfas-w-opakowaniach-do-zywnosci-i-w-zywnosci