Znakowanie żywności opakowanej w związku z brakiem surowców z Ukrainy

Kryzys na Ukrainie wpływa na przemysł spożywczy w zakresie dostaw niektórych artykułów spożywczych, a w szczególności oleju słonecznikowego i innych olejów roślinnych oraz surowców i składników do produkcji niektórych artykułów spożywczych.

Konieczność szybkiego dostosowania i wprowadzenia zmian recepturowych środków spożywczych w celu zachowania ciągłości produkcji, przy jednoczesnym braku możliwości technicznych adekwatnej zmiany opakowań/etykiet może skutkować brakiem pełnej zgodności oznakowania niektórych środków spożywczych ze wszystkimi wymaganiami określonymi w przepisach z zakresu znakowania, w szczególności w przepisach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

Zgodnie z informacją uzyskaną z Komisji Europejskiej wszelkie decyzje dotyczące elastycznego podejścia w zaistniałej sytuacji powinny być podejmowane indywidualnie dla każdego przypadku z zapewnieniem, że jest to tymczasowe, uzasadnione i proporcjonalne oraz pod warunkiem, że bezpieczeństwo żywności nie zostanie naruszone. W szczególności informacje o alergenach muszą być zawsze dostępne dla konsumenta na etykiecie/opakowaniu żywności.

Biorąc pod uwagę wyjątkowość zaistniałej sytuacji oraz trudną do przewidzenia dostępność niektórych surowców, po konsultacjach z przedstawicielami branży spożywczej Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych we współpracy z Państwową Inspekcją Sanitarną ustaliły, że istnieje możliwość warunkowego stosowania przez przedsiębiorców branży spożywczej tymczasowych sposobów informowania konsumenta w zakresie zaistniałych zmian składu produktów. Dotyczy to wyłącznie sytuacji spowodowanych brakiem lub niedoborem surowców bezpośrednio związanych z obecną sytuacją w Ukrainie.

W tabeli podano przykłady możliwych rozwiązań. Dopuszczalne warunkowo sposoby informowania konsumenta uwzględniają indywidualne, czasowe podejście przy założeniu, że producent żywności będzie w stanie udowodnić przyczynę zmiany surowca spowodowaną ograniczoną dostępnością danego surowca oraz uzgodni z odbiorcami detalicznymi możliwą do zastosowania formę znakowania*.

Informacje o substancjach lub produktach powodujących alergie lub reakcje nietolerancji muszą być zawsze zamieszczone na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie.

W każdym przypadku informacja na temat żywności musi być czytelna i zrozumiała dla konsumenta oraz zamieszczona w widocznym miejscu.

Mając na uwadze kwestie bezpieczeństwa i prawo konsumentów do otrzymania pełnej i rzetelnej informacji o produkcie rekomenduje się umieszczanie jej na produkcie w formie naklejki lub innej formie nadruku bezpośrednio na opakowaniu produktu (Sytuacja A, Sytuacja B opcja 1 z tabeli poniżej). Po uzyskaniu zgody wszystkich odbiorców, którym producent dostarcza dany produkt bezpośrednio lub pośrednio, dopuszcza się również: połączenie informacji nadrukowanej na opakowaniu w formie kodu z umieszczeniem w sklepach plakatu z tłumaczeniem znaczenia nadrukowanych kodów w zakresie konkretnych zmian w składzie produktu (Sytuacja B opcja 2 z tabeli poniżej) oraz stosowanie wywieszek w sklepach na półkach odnoszących się do konkretnych produktów, zamieszczonych w pobliżu tych produktów, zawierających wymagane przepisami informacje objęte zmianami (Sytuacja B opcja 3 z tabeli poniżej)*.

Należy pamiętać, że aktualne informacje na temat żywności muszą towarzyszyć żywności, która jest oferowana konsumentom lub zakładom żywienia zbiorowego jako żywność nieopakowana.

Producenci powinni monitorować dostępność surowców i uwzględniać to przy tworzeniu nowych etykiet/opakowań, gdyż zaprezentowane powyżej podejście jest tymczasowe i ma zastosowanie do momentu pozyskania nowych etykiet/opakowań, dla partii produkowanych z wykorzystaniem nowych surowców*. 

Każdy przypadek oznakowania będzie analizowany indywidualnie, zgodnie z zakresem kompetencji inspekcji realizującej kontrole.  

*dodana treść

Żródło: IJHARS