Jakość handlowa tłuszczów do smarowania i do celów kulinarnych - wyniki kontroli za II kw. 2023

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej tłuszczów do smarowania innych niż tłuszcze mleczne (m.in. margaryny, miksy tłuszczowe) oraz tłuszczów do celów kulinarnych (np. masło klarowane), w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami i deklaracją producenta.

Kontrola na etapie sprzedaży detalicznej przeprowadzona została w II kwartale 2023 r. na terenie całego kraju. Kontrola na etapie produkcji została przeprowadzona przez wszystkie WIJHARS z wyjątkiem WIJHARS we Wrocławiu, Opolu, Szczecinie i Zielonej Górze.

Skontrolowano 70 sklepów oraz 22 producentów. Różnego rodzaju nieprawidłowości stwierdzono łącznie w 15 podmiotach (tj. 16,3% skontrolowanych), w tym w 8 sklepach i u 7 producentów.
 

Kontroli cech organoleptycznych poddano 12 partii, w tym: 7 partii w sklepach i 5 partii u producentów. Nieprawidłowości nie stwierdzono.

Badania laboratoryjne pod kątem parametrów fizykochemicznych objęły 111 partii, w tym: 77 partii w sklepach i 34 partie u producentów. Zakwestionowano 8 partii tłuszczów do smarowania innych niż tłuszcze mleczne, w tym: 5 partii w sklepach i 3 partie u producentów.

Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły na etapie sprzedaży detalicznej zawartości tłuszczu niezgodnej z deklaracją zamieszczoną na opakowaniu (3 partie), zaniżonej zawartości soli (1 partia) oraz zaniżonej zawartości tłuszczu mlecznego (1 partia) w stosunku do informacji w oznakowaniu produktu. 

Na etapie produkcji w 3 partiach wykryto zawyżoną zawartość tłuszczu w odniesieniu do deklaracji zawartej w oznakowaniu lub specyfikacji jakościowej.

Najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w zakresie znakowania produktów. Spośród 181 sprawdzonych partii, w tym: 144 partii w sklepach i 37 partii u producentów, nieprawidłowości stwierdzono w 17 partiach wyrobów (w 7 partiach w sklepach i 10 partiach u producentów).

Sprzedaż detaliczna

Na etapie sprzedaży detalicznej stwierdzono m.in. następujące nieprawidłowości:

• zastosowanie nazwy „margaryna o zawartości trzech czwartych tłuszczu” w produkcie zadeklarowanym jako produkt przeznaczony do pieczenia i smażenia - 3 partie;
• umieszczenie na etykiecie cenowej nieprawidłowej nazwy produktu „margaryna” podczas gdy wyrób był w rzeczywistości margaryną półtłustą - 1 partia;
• podanie na etykiecie „miksu tłuszczowego do smarowania X %” zaniżonej zawartości tłuszczu mlecznego - 1 partia;
• umieszczenie w oznakowaniu margaryny półtłustej w sąsiedztwie nazwy fantazyjnej określenia „z dodatkiem masła”, podczas gdy kontrolowany produkt zawierał w swym składzie tylko 1 % masła – 1 partia.

Produkcja

Na etapie produkcji stwierdzono m.in. następujące nieprawidłowości:

• wprowadzanie konsumenta w błąd poprzez sugestię, że środek spożywczy ma szczególne właściwości: zamieszczenie na opakowaniu masła klarowanego sformułowania „prawdziwe masło” - 2 partie; użycie w oznakowaniu masła klarowanego określenia „bez dodatku konserwantów” - 2 partie;
• brak uwzględnienia w wykazie składników dodatku witaminy E - 2 partie;
• podanie w oznakowaniu wyrobu niewłaściwej zawartości tłuszczu, niezgodnej z otrzymanymi wynikami badań – 2 partie;
• użycie niewłaściwej nazwy tj. „margaryna półtłusta”, w związku z wynikami badań świadczącymi o zawyżonej zawartości tłuszczu w wyrobie – 1 partia;
• podanie w nazwie określenia „z masłem”, podczas gdy producent zadeklarował produkt jako margaryna półtłusta i wyrób zawierał 1 % masła – 1 partia;
• podanie niejasnej informacji „100% KETO” w oznakowaniu masła klarowanego ghee - 1 partia;
• zamieszczenie w oznakowaniu informacji, że wyrób został wytworzony „z mleka od polskich krów z wypasu łąkowego” bez okazania dokumentacji potwierdzającej – 1 partia.
• podanie informacji o warunkach przechowywania w niewłaściwym miejscu - 3 partie;
• użycie niewłaściwego sformułowania „waga” poprzedzającego informację o zawartości netto oraz sformułowania „data przydatności do spożycia” do określenia daty minimalnej trwałości – 2 partie;

Należy nadmienić, że niektóre zakwestionowane partie zawierały po kilka nieprawidłowości.

Kontrola zawartości netto towaru paczkowanego metodą referencyjną została przeprowadzona u 11 producentów i dotyczyła 11 partii wyrobów w tym: 2 partii tłuszczów do celów kulinarnych oraz 9 partii tłuszczów do smarowania. Nieprawidłowości w zakresie deklarowanej ilości nominalnej stwierdzono w przypadku 1 partii tłuszczu do smarowania X %.

W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości, na podstawie przepisów ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, inspektorzy wydali 10 decyzji administracyjnych nakładających kary pieniężne (w tym: 2 decyzje za wprowadzenie do obrotu wyrobów zafałszowanych oraz 8 decyzji za wprowadzenie do obrotu artykułów rolno-spożywczych o niewłaściwej jakości handlowej). Inspektorzy wydali również 4 decyzje zakazujące wprowadzenia do obrotu produktów niespełniających wymagań jakości handlowej, na osoby odpowiedzialne nałożyli 2 mandaty karne oraz wydali 12 zaleceń pokontrolnych. 

Z uwagi na niezakończone postępowania administracyjne oraz trwające procedury odwoławcze, ostateczna liczba i wielkość zastosowanych sankcji może ulec zmianie.

Źródło: IJHARS