Najważniejsza jest przyjemność – czyli jak dzieci dokonują wyborów żywieniowych?

Przyjemność i zdrowie nie zawsze idą w parze – szczególnie wtedy, gdy na myśli mamy dietę. Przestrzeganie zasad racjonalnego żywienia kojarzy nam się przede wszystkim z wyrzeczeniami, a nie przyjemnością. Jednak, jak udowodnili naukowcy z Instytutu Rolniczego INRA, dzieci nie podtrzymują tej opinii. Według tej grupy konsumentów jedzenie to przyjemność. Przekonanie to, wbrew pozorom, prowadzi do dokonywania przez nich właściwszych wyborów żywieniowych. Wyniki badań naukowców z INRA sugerują, iż to właśnie przyjemność z jedzenia, może być głównym czynnikiem, który zachęci dzieci do konsumpcji żywności o wysokiej wartości zdrowotnej. Uzyskane przez grupę naukowców rezultaty zostały opublikowane w czasopiśmie International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity.

Kampanie społeczne

Obecnie w wielu krajach prowadzone są różnorodne akcje, mające na celu poprawę stanu zdrowia ludności poprzez kształtowanie odpowiednich nawyków żywieniowych. Kampanie dotyczące zdrowia publicznego, w szczególności te kierowane do dzieci, koncentrują się na wartości odżywczej produktów różnicując je na dwie kategorie: produkty „zdrowe” oraz będące ich przeciwieństwem produkty „tłuste/słodkie”. Młodzi konsumenci od najmłodszych lat nabywają wiedzę na temat wartości odżywczej żywności, a jednocześnie jej wartości hedonistycznej – związanej z przyjemnością, podczas jedzenia.

Badanie czynników decydujących o wyborach żywieniowych dokonywanych przez dzieci

Czy hedonistyczne podejście do żywienia dzieci jest zagrożeniem czy szansą na kształtowanie lepszych nawyków żywieniowych? Aby zbadać związek pomiędzy przyjemnością z jedzenia, a wartością zdrowotną wybieranych produktów żywnościowych naukowcy z Instytutu Rolniczego INRA przeprowadzili eksperyment, w którym wzięła udział grupa około 60 dzieci w wieku od 5 do 11 lat.

Na potrzeby realizacji badania naukowcy zaprojektowali dwie gry, które miały pomóc określić, czy dziecko kieruje się w dokonywaniu swoich wyborów wartościami hedonistycznymi, czyli przyjemnością ze zjedzenia danej potrawy, czy przekonaniami o jej wartości odżywczej oraz, w dalszym etapie, czy wybory których dokonuje są faktycznie właściwe. Każde dziecko przy użyciu touchpada dokonywało indywidualnych wyborów. W pierwszej grze zadaniem dzieci, uczestniczących w badaniu, było wytypowanie dwóch spośród trzech produktów żywnościowych, które według nich najlepiej do siebie pasują. Dzieci mogły się kierować w zależności od swoich upodobań kryteriami hedonistycznymi lub żywieniowymi. Druga gra polegała na klasyfikowaniu produktów żywnościowych do dwóch kategorii odżywczych: „daje siłę” oraz „sprawia, że jesteś gruby” i dwóch kategorii hedonistycznych: „to jest mniam” oraz „to jest fuj”.

Uzupełniającym etapem badania był poczęstunek, który składał się z produktów o wyższej oraz niższej wartości odżywczej, różnorodnych owoców ale również ciasteczek i cukierków. Każde dziecko wybierało podczas niego 5 różnych rodzajów produktów żywnościowych.

Wyniki badań

Uzyskane przez naukowców z Instytutu Rolniczego INRA wyniki sugerują, iż dzieci, które kojarzą jedzenie z przyjemnością dokonują lepszych wyborów żywieniowych: wybrały one przeciętnie o jedną porcję owoców więcej, niż dzieci, które wykazywały podczas testów bardziej odżywcze nastawienie. Wyniki te są sprzeczne z powszechnym przekonaniem, że zdobywanie świadomości żywieniowej od najmłodszych lat jest gwarantem zdrowej diety. Wręcz przeciwnie, zgromadzone przez grupę naukowców wyniki badań wskazują na to, iż to właśnie przyjemność z jedzenia może być kluczem do zachęcenia dzieci do konsumpcji żywności o wysokiej wartości odżywczej.

W oparciu o uzyskane wyniki badań naukowcy rozpoczęli pracę nad  strategią kształtowania u dzieci odruchu determinowanego przyjemnością płynącą  z jedzenia, który wpłynie na poprawę ich sposobu żywienia. Szczególną uwagę francuscy naukowcy zwracają tutaj na podwieczorek – jeden z kluczowych posiłków we francuskiej diecie, podczas którego dzieci najczęściej sięgają po zbyt tłuste lub słodkie przekąski.

Może w kampaniach społecznych, szczególnie tych kierowanych do dzieci, już niedługo nacisk, zamiast na wartość odżywczą, będzie położony na  przyjemność ze spożywania odpowiednio przygotowanych zdrowych potraw? W końcu nie zawsze to, co smaczne musi być jednocześnie niezdrowe, a przekonanie o tym warto kształtować od najmłodszych lat.

Źródło:

INRA: Le plaisir de manger chez les enfants: un facteur clef pour des choix alimentaires plus sains