11 grudnia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 4 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi, która ma na celu wyeliminowanie stosowania nieuczciwych praktyk handlowych w całym łańcuchu dostaw surowców rolnych i żywności.

Główne wprowadzane zmiany

• Wprowadzone zostają pieniężne kary administracyjnych za nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej; postępowanie będzie wszczynał z urzędu Prezes UOKiK a zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania tych praktyk będzie mógł zgłosić Prezesowi UOKiK przedsiębiorca, jeżeli podejrzewa stosowanie takich praktyk wobec siebie. Celem ustawy jest również objęcie relacji handlowych pomiędzy dostawcą a nabywcą bez względu na łączną wartość obrotów między nimi oraz zapewnienie anonimowości stronie zgłaszającej zawiadomienie w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową.
• Wykreślono jedno z dwóch kryteriów, jakie muszą być spełnione łącznie, aby ustawa miała zastosowanie. Uchylono przepis odnoszący się do kryterium „łączna wartość obrotów między nimi w roku wszczęcia postępowania w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową lub w którymkolwiek z 2 lat poprzedzających rok wszczęcia postępowania przekracza 50 000 zł". Ponadto w odniesieniu do drugiego kryterium, ograniczono wielkość obrotu ze 100 000 000 zł do 10 000 000 zł w przypadku obrotu nabywcy lub dostawcy, który stosował praktykę nieuczciwie wykorzystującą przewagę kontraktową. Zmiana ma na celu znaczące poszerzenie kręgu podmiotów, które będą podlegać reżimowi ustawy. Obecne progi 50 000 zł oraz 100 000 000 zł były zbyt wysokie i powodowały nadmierne zawężenie sytuacji, względem których akt prawny znajdował dotąd zastosowanie.
• Wprowadzono zmiany w zakresie uproszczenia definicji przewagi kontraktowej, określając jednoznacznie, że jest to występowanie znacznej dysproporcji w potencjale ekonomicznym nabywcy względem dostawcy albo dostawcy względem nabywcy.
• Poszerzono krąg podmiotów uprawnionych do zgłoszenia zawiadomienia o podejrzeniu stosowania praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową - jedynie z zainteresowanego przedsiębiorcy na ogół obywateli. Obecnie każdy może zgłosić takie zawiadomienie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie tylko na piśmie.
• Ponadto w celu wyeliminowania ryzyka, że dostawca jako słabsza strona transakcji handlowej, z obawy przed naruszeniem istniejących stosunków handlowych z nabywcą

(„czynnik strachu"), nie złoży zawiadomienia do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o stosowaniu wobec niego praktyki nieuczciwie wykorzystującej przewagę kontraktową, wprowadzono przepisy, z zgodnie z którymi dane identyfikujące zgłaszającego zawiadomienie nie podlegają ujawnieniu stronom postępowania na żadnym jego etapie.

• Do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Ustawa ma zastosowanie do umów nabycia produktów rolnych lub spożywczych zawartych lub negocjowanych od dnia wejścia w życie tej ustawy.