Raport EFSA: model obliczeniowy FFRAUD-ER do identyfikacji zagrożeń bezpieczeństwa żywności związanych z oszustwami
EFSA opublikowała raport z projektu „FFRAUD-ER: Opracowanie modelu obliczeniowego do identyfikacji incydentów oszustw żywnościowych jako czynników napędzających pojawiające się zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności”.
Znaczenie projektu w kontekście strategicznym EFSA
Jednym z oczekiwanych rezultatów strategicznych celów EFSA jest zwiększenie możliwości analizy ryzyka pod względem wiedzy, doświadczenia, metodologii i danych, aby utrzymać znaczenie instytucji w przyszłości. Dlatego też dla EFSA kluczowe jest zbadanie i ocena wdrożenia zaawansowanych technologii, które ułatwiają identyfikację pojawiających się zagrożeń w łańcuchu dostaw żywności. EFSA stale dąży do opracowywania, ustanawiania i testowania ram identyfikacji i analizy incydentów oszustw żywnościowych jako czynników napędzających pojawiające się zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i pasz.
Główne cele projektu FFRAUD-ER
Głównymi celami tego projektu była ocena praktycznej stosowalności i możliwości modelu obliczeniowego w identyfikowaniu pojawiających się zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności, wynikających z oszustw żywnościowych oraz usprawnienie metodologii identyfikacji ryzyka poprzez integrację najnowocześniejszych technik przetwarzania języka naturalnego i uczenia głębokiego. Ponadto projekt ma zapewnić wsparcie dla EFSA i innych sieci w proaktywnym zarządzaniu zagrożeniami, które mogą wpływać na integralność globalnego łańcucha dostaw żywności.
Metodologia: Identyfikacja źródeł danych i ich etykietowanie
Projekt rozpoczął się od obszernej fazy analizy źródeł zastanych (desk research), której celem była identyfikacja i ustalenie priorytetów dla źródeł danych kluczowych dla zrozumienia oszustw żywnościowych i ich skutków dla bezpieczeństwa żywności. Rozważane źródła danych obejmowały bazy danych dotyczące oszustw żywnościowych, bazy danych dotyczące bezpieczeństwa żywności, zasoby akademickie oraz platformy mediów społecznościowych. Zastosowano podejście oparte na Wielokryterialnej Analizie Decyzji (MCDA), które doprowadziło do wyboru czterech głównych źródeł: Raportów JRC, Bazy Danych Informacji o Ryzyku Oszustw Żywnościowych (Food Fraud Risk Information Database), systemu RASFF oraz bazy danych HorizonScan.
Po wyborze źródeł danych wdrożono rygorystyczny proces etykietowania danych. Obejmowało to kompleksowe kontrole jakości i wstępne przetwarzanie danych, aby zapewnić wykorzystanie tylko tych najbardziej trafnych i dokładnych. Dane poddano oczyszczeniu i redukcji, co pozwoliło na kategoryzację do ośmiu odrębnych kategorii zagrożeń żywnościowych i zapewniło efektywny proces etykietowania. To kluczowe zadanie zostało wykonane przez zewnętrznych ekspertów ds. żywności, a następnie zweryfikowane przez przedstawicieli EFSA, JRC i DG SANTE, zapewniając dokładność i spójność. Ustanowiono wspólne wytyczne dotyczące etykietowania danych, które zostały uzgodnione przez wszystkie zainteresowane strony, aby zachować jednolitość w całym zbiorze danych.
Opracowanie modelu obliczeniowego
Opracowanie modelu obliczeniowego stanowiło znaczącą fazę projektu. Przeprowadzono szeroko zakrojone badania w celu określenia najbardziej odpowiedniego podejścia uczenia maszynowego, przy czym zespół projektowy zdecydował się na uczenie głębokie ze względu na złożoność zadania przetwarzania języka naturalnego (NLP). Zidentyfikowano i oceniono sześć najnowocześniejszych modeli NLP: BERT, XLNet, GPT-3, ELECTRA, T5 oraz ELMo. Modele te zostały wytrenowane i przetestowane na etykietowanym zbiorze danych, przy czym XLNet okazał się najlepszy, osiągając wynik F1-Score na poziomie 95% oraz wynik ROC/AUC na poziomie 98%. Metryki te zostały wybrane w porozumieniu z EFSA, aby były zgodne z ich kryteriami oceny ryzyka.
Doskonalenie modelu i rekomendacje
Po wstępnym opracowaniu modelu nastąpił etap iteracyjnego doskonalenia. Do modelu XLNet wprowadzono nowe dane, a obszary wymagające poprawy zidentyfikowano w drodze dyskusji z EFSA i zainteresowanymi stronami. Model został ponownie wytrenowany, uwzględniając techniki ponownego etykietowania i generowania danych syntetycznych, aby poprawić jego wydajność przy jednoczesnym zachowaniu solidnych wyników. Sformułowano rekomendacje dotyczące postępowania z danymi poufnymi, proponując dwa potencjalne scenariusze. Pierwszy to rozwiązanie scentralizowane, w którym model jest zintegrowany z aplikacją internetową utrzymywaną przez EFSA. Drugi to rozwiązanie zdecentralizowane, w którym poszczególne organizacje analizują wyniki niezależnie i przekazują swoje rezultaty z powrotem do EFSA.
Zastosowanie modelu i analiza wyników
Wykorzystując nowo pozyskane dane dotyczące incydentów oszustw żywnościowych, model obliczeniowy wykazał swoją zdolność do identyfikowania pojawiających się zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności. Został wdrożony wraz z metodami regresji logistycznej, alokacji wag i dekompozycji sezonowej, aby wspierać EFSA i sieci identyfikacji pojawiających się zagrożeń w analizie otoczenia. Dane wykorzystane w tych zastosowaniach obejmowały miesięczny raport dotyczący oszustw żywnościowych JRC oraz raporty Komisji Europejskiej, które zawierały podejrzenia oszustw transgranicznych udostępniane w Sieci Ostrzegania i Współpracy (ACN). Chociaż metody te wykazały znaczny potencjał, ich ostateczna skuteczność wzrośnie wraz z szerszym zasięgiem danych (w ujęciu czasowym), ich zwiększonej jakości i lepszej strukturze.
Podsumowanie i wnioski
Stwierdzono, że opracowany model obliczeniowy jest solidnym narzędziem, które potrafi rozróżnić, czy jakikolwiek nowy incydent oszustwa żywnościowego stwarza ryzyko dla bezpieczeństwa żywności. Ponadto, stosując model obliczeniowy wraz z innymi wspomagającymi technikami statystycznymi lub analitycznymi, projekt wykazał zdolność modelu do wspierania EFSA w szybkiej ocenie incydentów związanych z bezpieczeństwem żywności i wykrywaniu potencjalnych pojawiających się zagrożeń.
Źródło: https://www.efsa.europa.eu/en/supporting/pub/en-9301
Zespół FoodFakty na bieżąco prowadzi monitoring zafałszowań żywności, suplementów diety i opakowań w bazie Probase 360. Klienci bazy codziennie otrzymują alert o produktach zafałszowanych i mogą niezwłocznie podejmować działania prewencyjne oraz korzystać z modułu analitycznego bazy.
Dowiedz się więcej o Strefie Managera i narzędziach ProBase 360.
Przeczytaj także
-
03.04.2025
W Belgii odnotowano najwyższą liczbę zgłoszeń konsumenckich odnośnie bezpieczeństwa żywności
Służby w Belgii odnotowały najwyższą liczbę zgłoszeń konsumenckich złożonych w ciągu 2024 r. odnośnie bezpieczeństwa żywności. Ponad połowa zgłoszeń doprowadziła także do podjęcia konkretnych działań.
-
02.04.2025
Przejęcie w Brazylii ponad 41 tys. litrów oliwy z oliwek zafałszowanej innymi olejami roślinnymi
Brazylijskie władze przejęły 41 790 litrów zafałszowanej oliwy z oliwek, która została zmieszana z tańszymi olejami roślinnymi, które nie nadawały się do spożycia. Poinformowano o dwóch fałszywych markach oliwy.
-
27.03.2025
Wykrywanie oszustw spożywczych za pomocą sztucznej inteligencji
Globalizacja łańcucha dostaw żywności przyczyniła się do wzrostu ryzyka fałszowania produktów i zagrożeń dla ich bezpieczeństwa. Artykuł "Food Fraud Detection Using Explainable Artificial Intelligence" autorstwa Buyuktepe i in. przedstawia wykorzystanie sztucznej inteligencji (AI) do przewidywania przypadków oszustw spożywczych.