Raport roczny 2018 dotyczący epidemii chorób zakaźnych w Niemczech - Robert Koch Instytut

Według Instytutu Roberta Kocha (RKI) Norovirus i Campylobacter należą do najczęstszych chorób podlegających zgłoszeniom w Niemczech w 2018 roku. W 2018 r. odnotowano ogółem 67 872 zakażeń Campylobacter, co było o 2 procent niższą ilością niż rok wcześniej. Przedstawiamy państwu streszczenie rocznego sprawozdania na temat epidemiologii chorób zakaźnych i powiadomień o chorobach zakaźnych zgłaszanych do Instytutu Roberta Kocha, odpowiedzialnego za ochronę zdrowia publicznego w Niemczech. Pełna wersja sprawozdania dostępna pod adresem: https://www.rki.de/DE/Content/Infekt/Jahrbuch/jahrbuch_node.html

Norovirus i Campylobacter

Podobnie jak w poprzednim roku choroby norowirusowe zapalenia żołądka i jelit, zapalenia jelit Campylobacter i rotawirusowe zapalenia żołądka i jelit oraz dodatkowo choroby, którym można zapobiegać przy pomocy szczepionki jak grypa i ospa wietrzna były pięcioma najczęściej raportowanymi chorobami podlegającymi zgłoszeniu w Niemczech. W przypadku innych chorób podlegających zgłoszeniu zaobserwowano znaczny spadek liczby zgłoszonych przypadków w ciągu ostatnich kilku lat, prawdopodobnie w wyniku skutecznego wdrożenia środków kontrolnych. Znaczący spadek zachorowań na rotawirusy, szczególnie u dzieci, można wytłumaczyć wdrożeniem zalecenia Stałego Komitetu ds. Szczepień dotyczących szczepionki przeciw rotawirusom w okresie niemowlęcym. Lepsze wdrożenie środków higieny w szpitalach prawdopodobnie również przyczyniło się do znacznego zmniejszenia zgłaszanych inwazyjnych zakażeń MRSA obserwowane w ciągu ostatnich lat.

Rosnąca rola badań molekularnych

Raport i zawarte w nim dane zwracają uwagę na rosnące znaczenie monitoringu molekularnego ( w tym NGS) , który  odgrywa coraz większą rolę w wykrywaniu epidemii. Jedna z największych epidemii w 2018 r. obejmowała 191 przypadków w kilku krajach związkowych i była spowodowana przez Salmonella Enteritidis typu (CT) 1734. Prawdopodobnym nośnikiem infekcji były jaja z wolnego wybiegu. Podczas tego wybuchu epidemii wykorzystano wyniki typowania molekularnego izolatów patogenu do odkrycia związku z 24 mniejszymi ogniskami. Techniki molekularne umożliwiają również identyfikację źródła ognisk poprzez porównanie próbek środowiskowych z próbkami ze zgłoszonych przypadków Legionelli. Jednak w przypadku większości chorób podlegających zgłoszeniu wyniki typowania molekularnego są niekompletne lub niezgłoszone. Nowelizacja ustawy o ochronie przed infekcjami z 2017 r. Podkreśla, że ​​wyniki typowania molekularnego muszą być uwzględniane w powiadomieniach o chorobie.

Wzrost E. coli

Zgodnie z raportem w przypadku zakażeń E. coli (STEC) wytwarzającego toksynę Shiga wzrost przypadków może wynikać ze wzrostu liczby próbek poddanych testom. W 2018 r. zgłoszono 2226 przypadków enterohemorrhagic E. coli (EHEC), znanych również jako STEC. Jest to wzrost o 10 procent w porównaniu z 2024 zakażeniami w 2017 r. Zapadalność była znacznie wyższa u dzieci w wieku poniżej pięciu lat. Zgłoszono dwa zgony: mężczyznę i kobietę w wieku 74 i 82 lat. Jako kraj prawdopodobnej infekcji, najczęściej wymieniane były Niemcy, a następnie Turcja, Egipt, Hiszpania, Włochy i Maroko.

Nastąpił znaczny wzrost przypadków, w których nie można było potwierdzić antygenu O oraz przypadków serotypu E. coli O26. Mimo ponad dwukrotnego wzrostu w latach 2016–2017 dla serotypu O128, O103 i O111,  wzrost ten nie był kontynuowany w 2018. Nowym pośród 10 najczęstszych serotypów jest O8, a pierwsza trójka najczęściej spotykanych to  O91, O103 i O157.

W 2018 zgłoszono ogółem 68 przypadków zespołu hemolityczno-mocznicowego (HUS), jest to znacznie mniej niż poprzednim roku wliczając epidemie (97). Częstość występowania była znacznie wyższa u dzieci w wieku poniżej pięciu lat niż w innych grupach wiekowych. Kobiety były bardziej narażone niż mężczyźni. Zgłoszono zgon związany z HUS u jednorocznego dziecka ze stwierdzonymi dowodami na obecność E. coli O157. Jako miejsce, kraj infekcji najczęściej wymienione są Niemcy, następnie Turcja, Kosowo, Chorwacja i Egipt, a następnie Wielka Brytania, Rumunia i Afryka Północno-Wschodnia.

Mniej przypadków dla Salmonelli i Listerii

W 2018 r. Odnotowano 13 529 zakażeń salmonellozą. Była to druga najczęściej zgłaszana bakteryjna choroba żołądkowo-jelitowa po Campylobacter. Liczba chorób spadła o 5,2 procent w porównaniu do 2017 r., ale wciąż była wyższa niż w 2016 r. Podobnie jak w poprzednich latach, najczęstsze przypadki zachorowań występowały u dzieci w wieku poniżej pięciu lat.

Tam gdzie znane były serowary, S. Enteritidis i S. Typhimurium były najczęściej rejestrowane, daleko częściej od S. Infantis, S. Derby i S. Kentucky. W porównaniu z poprzednim rokiem liczba S. Enteritidis i S. Typhimurium spadła.

Większość infekcji miała miejsce w Niemczech, ale infekcje były przenoszone również z  typowych miejsc wakacyjnych, takich jak Egipt, Turcja, Tajlandia i Hiszpania. Odnotowano czternaście zgonów związanych z salmonellozą, w porównaniu w 2017 kiedy odnotowano 20. Zmarło ośmiu mężczyzn i sześć kobiet w wieku od 42 do 92 lat. W powodach tych 10 zgonów przypisano serowar; S. Enteritidis sześć razy, S. Typhimurium trzy razy, a S. Agona raz.

Listeria

W 2018 r. zarejestrowano 701 zakażeń Listeria w porównaniu do 769 w poprzednim roku. Spośród 20 przypadków dotyczących ciąży, zarejestrowano dwa przypadki martwych noworodków, pięć przedwczesnych porodów oraz trzy poronienia.

Ogółem odnotowano 32 zgony, w których listerioza została zgłoszona jako przyczyna zgonu w porównaniu do 31 zgonów w 2017 r. Inwazyjna listerioza niezwiązana z ciążą dotyczyła 272 kobiet i 385 mężczyzn, a częstość ich występowania znacznie wzrastała z wiekiem.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A i E.

Większość chorób, którym można zapobiec za pomocą szczepionki, takich jak wirusowe zapalenie wątroby typu A, wystąpiła u osób nieszczepionych, mimo że dostępne jest skuteczne szczepienie.

Zgłoszono ogółem 1043 przypadki zapalenia wątroby typu A, o 191 mniej niż w roku poprzednim, ale drugą najwyższą liczbę od 2009 roku. Od września do listopada nastąpił wzrost, co odzwierciedla opóźniony okres inkubacji trwający do 50 dni od zwiększonej liczby podróży i większego ryzyka infekcji w miesiącach letnich i jesiennych. Niemcy wymieniane były najczęściej jako prawdopodobny kraj infekcji, a następnie Maroko, Egipt, Hiszpania, Rumunia, Włochy, Indie, Turcja, Pakistan, Grecja i Afganistan. Mężczyźni byli bardziej narażeni na skutki niż kobiety,  najbardziej w grupie wiekowej od 25 do 29 lat. Zgłoszono sześć zgonów, trzy kobiety i trzech mężczyzn w wieku od 50 do 93 lat.

W 2018 utrzymała się rosnąca tendencja w liczbie zgłoszonych przypadków zapalenia wątroby typu E, którą zaobserwowano w ciągu ostatnich kilku lat. Wzrost ten można prawdopodobnie przypisać zwiększonej świadomości lekarzy i wzrostowi liczby próbek poddanych testom. W 2018 r. Zgłoszono do RKI 3999 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu E w porównaniu do 2951 przypadków w poprzednim roku, co stanowi wzrost o 15 procent. Zgłoszono 8 ognisk z udziałem 17 osób.

Botulizm

W Niemczech odnotowano dziewięć przypadków zatrucia jadem kiełbasianym w porównaniu do trzech w 2017 r. Zatrucie jadem kiełbasianym jest rzadkim, ale zagrażającym życiu stanem wywołanym przez toksyny wytwarzane przez bakterie Clostridium botulinum. Choroby wystąpiły u trzech kobiet w wieku od 23 do 74 lat, pięciu mężczyzn w wieku od 32 do 79 lat i 8-letniej dziewczynki. Jedna śmierć została zgłoszona u 79-letniego mężczyzny.

Jako powody przypisano przygotowaną w domu fasolę i szynkę oraz samodzielnie złowione i przyrządzone ryby. Wykryto Serotyp A neurotoksyny botulinowej w fasoli oraz osobach, które ją zjadły. W szynce znaleziono serotyp B neurotoksyny botulinowej. W przypadku ryb płoci, Clostridium botulinum ze zdolnością do wytwarzania neurotoksyny botulinowej serotyp E wykryto u pacjenta, ale nie w rybie.

Od redakcji

Robert Koch Instytut jako jednostka powołana do działań w celu ochrony zdrowia obywateli Niemiec, publikuje wiele bardzo wartościowych raportów. Polecamy również Państwu szczególnie opracowanie Analysis of RASFF notifications on food products contaminated with Listeria monocytogenes reveals options for improvement in the rapid alert system for food and feed, z którym można się zapoznac pod adresem : https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0956713518304948?via%3Dihub

Źródła: https://www.rki.de/DE/Content/Infekt/Jahrbuch/jahrbuch_node.html