Wyrok WSA w Opolu w sprawie dotyczącej nowej żywności

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wydał w dniu 18 maja 2017 r. wyrok uchylający decyzje organów w przedmiocie zakazu wprowadzania do obrotu i nakazu wycofania z obrotu suplementu diety zawierającego ekstrakt z liści Epimedium brevicornum. Sprawa dotyczyła zakwestionowania tego produktu przez inspekcję sanitarną, podczas kontroli magazynu przedsiębiorcy. Wspomnianej roślinie przypisuje się szerokie właściwości lecznicze.

Inspekcja sanitarna stwierdziła, że nie posiada żadnych danych potwierdzających bezpieczeństwo stosowania tego środka oraz że był on spożywany w krajach UE przed 15 maja 1997 r., czyli przed wejściem w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nowej żywności i jej nowych składników. Zatem wprowadzenie produktu z takim składnikiem na terenie UE wymaga przeprowadzenia odrębnej procedury ustanowionej w rozporządzeniu nr 258/97 (notabene, które już wkrótce zostanie zastąpione przez nowy akt). Państwowy powiatowy inspektor sanitarny w Opolu zakazał wprowadzania suplementu do obrotu oraz nakazał wycofanie go z rynku, a opolski wojewódzki inspektor sanitarny utrzymał decyzję organu pierwszej instancji w mocy.

Strona skarżąca w skardze do WSA w Opolu zarzuciła m.in. bezpodstawne i niczym nieuzasadnione uznanie ekstraktu z rośliny Epimedium za składnik nowej żywności lub nową żywność w rozumieniu rozporządzenia 258/97.

Wojewódzki Sąd Administracyjny przychylił się do stanowiska Skarżącej, wskazując, że Organy nie rozpatrzyły sprawy w sposób dostateczny, a uzasadnienie decyzji nie zawierało odniesienia do ustaleń, na podstawie których organ uznał przedmiotowy ekstrakt za składnik nowej żywności. WSA powołał przepisy rozporządzenia nr 258/97, wskazując, że „aby uznać daną żywność lub składniki żywności za nowe w rozumieniu art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 258/97, muszą one spełniać kumulatywnie dwa kryteria. Po pierwsze wymaga się, aby przed dniem 15 maja 1997 r., czyli datą wejścia w życie rozporządzenia, substancje te "nie były w znacznym stopniu" wykorzystywane do spożycia przez ludzi. Po drugie, substancje te muszą należeć do jednej z kategorii określonych wyraźnie w art. 1 ust. 2 lit. c - f rozporządzenia. Zgodzić się trzeba, że wskazane rozporządzenie ma na celu nie tylko zapewnienie funkcjonowania rynku wewnętrznego nowej żywności, ale także ochronę zdrowia publicznego przed ryzykiem, jakie może ona stanowić. Niemniej jednak nie zwalnia to organów z obowiązku prawidłowego stosowania przepisów rozporządzenia i dokonywania na jego podstawie prawidłowej oceny, co w niniejszej sprawie sprowadzało się do konieczności dokonania ustaleń w zakresie zaliczenia wskazanego powyżej składnika do jednej z kategorii określonych w art. 1 ust. 2 rozporządzenia.”.

Brak dokumentów potwierdzających bezpieczeństwo stosowania ekstraktu nie może wystarczyć, aby uznać, że produkt nie jest zgodny z wymogami prawa żywnościowego -konieczne jest dokonanie odpowiedniej wykładni. Wyrok WSA jest nieprawomocny.

Centrum Prawa Żywnościowego: www.food-law.pl