12 000 ton potencjalnie niebezpiecznych produktów wycofane z rynku w ramach operacji OPSON IX

27.07.2020

Europol i Interpol koordynowały operację OPSON 2020, której celem był zdemaskowanie przestępców handlujących podrabianą i niespełniającą norm żywnością i napojami. To dziewiąta tego typu operacja, która trwała od grudnia 2019 r. do czerwca 2020 r. i obejmowała organy ścigania z 83 krajów, była także wspierana przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), Komisję Europejską, Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), krajowe organy regulacyjne ds. żywności oraz partnerów z sektora prywatnego.

Podrobioną i niespełniającą norm żywność i napoje można znaleźć na półkach w sklepach na całym świecie. Rosnąca sprzedaż online takich potencjalnie niebezpiecznych produktów stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Operacja OPSON powstała w celu zwalczania przestępczości zorganizowanej zamieszanej w tym obszarze. W tegorocznych działaniach operacyjnych pojawił się nowy niepokojący trend, którym należy się zająć - przenikanie do łańcucha dostaw produktów niskiej jakości, co może być związane z pandemią COVID-19.

Tegoroczna operacja OPSON doprowadziła do zlikwidowania 19 zorganizowanych grup przestępczych zajmujących się oszustwami w branży spożywczej i aresztowania 406 podejrzanych. Przeprowadzono ponad 26 tys. kontroli. W rezultacie skonfiskowano około 12 tys. t nielegalnych i potencjalnie niebezpiecznych produktów o wartości ok. 28 mln EUR. Najczęściej konfiskowanym produktem była żywność dla zwierząt (5 tys. t), następnie napoje alkoholowe (ponad 2 tys. t), zboża i produkty pochodne, kawa i herbata oraz przyprawy. Skonfiskowano duże ilości szafranu (90 kg w Hiszpanii i 7 kg w Belgii) o szacunkowej wartości ponad 306 tys. EUR. Z kolei władze USA skonfiskowały 147 kg surowych pestek moreli sprzedawanych jako lek na raka.

Produkty mleczne

W wyniku operacji przejęto 320 t przemyconych lub niespełniających norm produktów mleczarskich. Władze krajowe zajęły skisłe mleko i ser, które stanowiły zagrożenie dla zdrowia konsumentów. Ponadto skonfiskowano 210 t sera, który nie spełniał warunków oznakowania chronioną nazwą geograficzną. Bułgarskie dochodzenie w niezarejestrowanym magazynie ujawniło siedem próbek sera z dodatnim wynikiem na skrobię i bakterie E. coli. Władze przejęły 3,6 t niebezpiecznych produktów mlecznych, które miały zostać przetworzone na topiony ser.

Kraje uczestniczące: Bułgaria, Włochy, Francja, Grecja, Portugalia, Szwajcaria.

Oliwa z oliwek

W wyniku akcji prowadzonej przez Grecję przechwycono łącznie 149 t oleju spożywczego. Około 88 t stanowiła oliwa z oliwek, zgłoszona przez Albanię, Chorwację, Francję, Grecję, Włochy, Jordanię, Litwę, Portugalię i Hiszpanię.

We Włoszech podczas kontroli przedsiębiorstwa produkującego oliwę inspektorzy stwierdzili nadwyżkę produktu, która nie została zarejestrowana w oficjalnych dokumentach przedsiębiorstwa, w związku z czym skonfiskowano ponad 66 t oliwy z oliwek.

Kraje uczestniczące: Albania, Chorwacja, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Islandia, Jordania, Litwa, Norwegia, Portugalia, Hiszpania.

Alkohol i wino

Organy ścigania, koordynowane przez OLAF, przejęły 1,2 mln l napojów alkoholowych, z czego największą ilość stanowiło wino. Norweskie władze przechwyciły ponad 5 tys. l wódki przemyconej w przyczepie.

Kraje uczestniczące: Bułgaria, Niemcy, Grecja, Francja, Włochy, Chorwacja, Węgry, Łotwa, Holandia, Norwegia, Portugalia, Hiszpania, Wielka Brytania.

Mięso końskie

Europol uruchomił dedykowany projekt wsparcia władz krajowych w zwalczaniu sprzedaży nielegalnego mięsa końskiego, prowadzony przez Belgię, Irlandię i Holandię i wspierany przez DG SANTE. Działania operacyjne koncentrowały się na sprawdzeniu dokumentów ponad 157 tys. koni z ośmiu krajów oraz około 117 t koniny. Żywe zwierzęta i ponad 17 t mięsa końskiego przejęto z kilku rzeźni w: Belgii, Irlandii, Hiszpanii, Holandii i we Włoszech. Kontrole rzeźni w kilku krajach wykazały, że około 20% paszportów zagranicznych używanych dla tych koni nosiło ślady fałszerstwa. Do rzeźni wysyłano również konie wyścigowe z podrobionymi dokumentami.

Kraje uczestniczące: Belgia, Dania, Francja, Włochy, Irlandia, Hiszpania, Wielka Brytania.

Podsumowanie operacji OPSON

Pomimo pandemii COVID-19, która częściowo wpłynęła na operację OPSON i jej ogólne wyniki, organy ścigania z krajów uczestniczących dołożyły wszelkich starań, aby zrealizować zaplanowane działania operacyjne.

W czasach kryzysów przestępcy zawsze szukają nowych sposobów wykorzystywania konsumentów i zwiększania swoich nielegalnych zysków ze szkodą dla bezpieczeństwa publicznego. Podrobiona i niespełniająca norm żywność jest nie tylko oszukańcza dla konsumentów, ale może również stanowić poważne zagrożenie dla ich zdrowia. Nasza coroczna operacja OPSON po raz dziewiąty pokazuje, że współpraca między organami ścigania, organami regulacyjnymi i sektorem prywatnym ma kluczowe znaczenie dla ochrony zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorstw przed szkodami, jakie przestępcy próbują wyrządzić nam na talerzu – powiedziała Catherine De Bolle, dyrektor wykonawczy Europolu.

W miarę jak kraje na całym świecie kontynuują wysiłki w celu powstrzymania COVID-19, siatki przestępcze dystrybuujące te potencjalnie niebezpieczne produkty wykazują jedynie determinację w osiągnięciu zysku. Skala oraz różnorodność żywności i napojów przejętych podczas tej operacji przypomina obywatelom, aby zwracali uwagę na to, co kupują, oraz o potrzebie ciągłej czujności i działań organów ścigania – dodał Christian Archambeau, dyrektor wykonawczy EUIPO.