Czy czeka nas światowy kryzys spowodowany nieodpowiedzialnym stosowaniem fosforu?

Zagrożenie światowego bezpieczeństwa żywnościowego

Nowy raport przygotowany przez międzynarodowy zespół naukowców wskazuje, że nieodpowiednie zarządzanie światowymi zasobami fosforu może doprowadzić do poważnego kryzysu na wielu płaszczyznach. Eksperci ostrzegają, że na pierwiastek ten „często nie zwraca się uwagi, choć jest on niezbędny dla życia na Ziemi”. Bezpieczeństwo żywnościowe w skali globalnej może być zagrożone, jeżeli rolnicy w dalszym ciągu nie będą mieć powszechnego dostępu do nawozów dostarczających fosfor. Z drugiej strony nadmierne wykorzystywanie środków nawożących na bazie tego pierwiastka oraz zanieczyszczanie ścieków powodują, że co roku miliony ton fosforu trafiają do rzek i jezior, niszcząc bioróżnorodność i obniżając jakość wody.

Raport 40 ekspertów z 17 krajów

Raport, zatytułowany “Our Phosphorus Future”, zawiera analizy największych wyzwań i potencjalnych rozwiązań problemów związanych z niewłaściwym zarządzaniem zasobami fosforu. Dokument opracowało grono 40 ekspertów z 17 krajów przy wsparciu Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych. Specjaliści wzywają w nim rządy na całym świecie to przyjęcia strategii „50, 50, 50”, zgodnie z którą państwa zobowiązałyby się do 50% redukcji globalnego zanieczyszczenia fosforem oraz zwiększenia o 50% ponownego wykorzystania tego pierwiastka do roku 2050.

Rekomendacje naukowców

Rekomendacje zawarte w raporcie obejmują: zintegrowanie hodowli zwierzęcej i produkcji roślinnej, dzięki czemu fosfor zawarty w odchodach mógłby być wykorzystywany do nawożenia pól, co zmniejszyłoby zapotrzebowanie na nawozy sztuczne; zmianę nawyków żywieniowych społeczeństw na bardziej zrównoważone, dzięki czemu mniej fosforu zużywane byłoby do uprawy roślin przeznaczonych na paszę dla zwierząt; obniżenie popytu na produkty roślinne i zwierzęce poprzez ograniczenie marnotrawstwa żywności, a co za tym idzie – zmniejszenie zużycia fosforu; poprawę metod oczyszczania wody w celu odzyskiwania i ponownego wykorzystywania fosforu pochodzącego ze ścieków.

Niestabilny rynek i zanieczyszczenie środowiska

Według autorów raportu cztery kraje – Chiny, Maroko, Stany Zjednoczone i Rosja – kontrolują 70% rocznego wydobycia fosforytów, z których pozyskiwany jest fosfor. W związku z tym „światowy rynek wystawiony jest na ogromne fluktuacje kosztów oraz podaży surowca spowodowane dysputami politycznymi, konfliktami handlowymi i rosnącymi cenami paliw”. Naukowcy podkreślają przy tym, że „bardziej efektywne stosowanie fosforu w rolnictwie i zwiększenie jego ponownego wykorzystania na przykład ze ścieków mogłoby poprawić stabilność globalnych łańcuchów żywnościowych, przy jednoczesnym ograniczeniu zanieczyszczenia jezior i rzek, będących skarbnicą bioróżnorodności i ważnym źródłem wody pitnej”.

Miliardy dolarów oszczędności

Eksperci przewidują, że przyjęcie celów „50, 50, 50” mogłoby pomóc w stworzeniu światowego systemu gospodarki żywnościowej, który zapewniłby zapasy fosforu wystarczające do wyżywienia globalnej populacji czterokrotnie liczniejszej niż obecna. Rolnikom pozwoliłoby to również zaoszczędzić 20 miliardów dolarów rocznie na nawozach, a jednocześnie zmniejszyłoby koszty oczyszczania wód z fosforu o 300 miliardów dolarów. Naukowcy mają nadzieję, że przedstawiony przez nich raport zwiększy społeczną świadomość problemu i przyczyni się do polepszenia współpracy między badaczami, politykami, rolnikami i przedstawicielami przemysłu w zakresie zrównoważonego zarządzania zasobami fosforu.

Źródła:

1. https://static1.squarespace.com/static/60ab7d2902207048adc8c540/t/62a0bf04cd9a8c29e4544268/1654701874035/2022_The+OPF+Report_images+compressed.pdf
2. https://www.newfoodmagazine.com/news/165612/new-report-demands-government-action-to-reduce-phosphorus-pollution/?fbclid=IwAR01mSNA5rqGvsNfRrvSDp2b4bypVRBGiM0HBwd9iXunY1kU5QLoZaGAI0w