Można założyć, że odpowiednia i zróżnicowana dieta w normalnych warunkach będzie dostarczać konsumentom wszystkich substancji odżywczych niezbędnych do prawidłowego rozwoju i zachowania zdrowego stylu życia. Jeśli jednak to nie wystarcza, to konsumenci mogą zdecydować się na uzupełnianie spożycia substancji odżywczych suplementami żywnościowymi.

Substancje chemiczne stosowane jako źródło witamin i minerałów w produkcji suplementów żywnościowych powinny być bezpieczne i przyswajalne przez organizm, dlatego konieczne było stworzenie wykazu takich substancji. Mając to na uwadze, przyjęto Dyrektywę 2002/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do suplementów żywnościowych.

Czym są suplementy?

Zgodnie z tą dyrektywą „suplementy żywnościowe” oznaczają środki spożywcze, których celem jest uzupełnienie normalnej diety i które są skoncentrowanym źródłem substancji odżywczych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, sprzedawanych w postaci dawek, a mianowicie w postaci kapsułek, pastylek, tabletek, pigułek i w innych podobnych formach, jak również w postaci saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i tym podobnych postaciach płynów lub proszków przeznaczonych do przyjmowania w niewielkich odmierzanych ilościach jednostkowych, natomiast „substancje odżywcze” oznaczają witaminy i minerały.

Substancje dopingujące

Funkcjonuje nowa grupa konsumentów związanych z rozwojem branży fitness oraz modą na aktywność fizyczną, która jest ukierunkowana na określony rodzaj żywności, w tym suplementy żywnościowe.

Niestety, różne badania wskazują, że produkty spożywcze dla tej grupy konsumentów – a w szczególności suplementy żywnościowe – mogą zawierać substancje dopingujące i w konsekwencji prowadzić do pozytywnych wyników w testach antydopingowych przeprowadzanych przez właściwe organy, a także wywoływać negatywne dla zdrowia skutki.

Biorąc pod uwagę negatywny wpływ substancji dopingujących na zdrowie, żywność dla sportowców jest ważnym zagadnieniem zdrowia publicznego, znacznie wykraczającym poza samych sportowców, w tym sportowców rekreacyjnych.

Normalizacja w walce o zdrowie

Przyłączając się do działalności organizacji, których celem jest zapewnienie wysokich standardów jakości w sektorze fitness i związanym z aktywnością fizyczną, Rada Techniczna CEN/BT od 12 grudnia 2016 r. do 14 maja 2017 r. uruchomiła wśród członków CEN głosowanie w sprawie francuskiej propozycji utworzenia nowego komitetu technicznego (CEN/TC) w zakresie żywienia i suplementacji kompatybilnej z zapobieganiem dopingowi - powołano CEN/TC 453 Dietary supplements and sports food free of doping substances. Pierwsze posiedzenie tego TC odbyło się we wrześniu 2017 r., a jego sekretariat umiejscowiono w AFNOR.

Współpraca z tym TC w PKN została przypisana do KT 200 ds. Koncentratów Spożywczych, Skrobi i Produktów Dietetycznych. Zakres działania CEN/TC 453 obejmuje normalizację żywności dla sportowców i suplementów diety wolnych od substancji dopingujących, do spożycia przez osoby uprawiające sport w ramach zróżnicowanej i dobrze zbilansowanej diety. Suplementy żywnościowe są określone w ww. dyrektywie 2002/46/WE (wraz z późniejszymi zmianami), a substancje dopingujące znajdują się na liście zabronionych substancji Światowej Agencji Antydopingowej (WADA).

Dzięki wsparciu oferowanemu wspólnie przez CEN/TC 453 i zainteresowane strony przygotowano już pierwszy projekt normy, który ma być narzędziem pomagającym konsumentom w identyfikacji suplementów diety i żywności wolnych od substancji dopingujących: Doping prevention in sport – Good development and manufacturing practices aimed at ensuring the absence of prohibited substances in food supplements and sports food (Zapobieganie dopingowi w sporcie – Dobre praktyki rozwojowe i produkcyjne mające na celu zapewnienie braku substancji zabronionych w suplementach diety i żywności dla sportowców).

Niniejszy dokument określa wymagania dotyczące rozwoju i produkcji żywności i suplementów żywnościowych przeznaczonych dla sportowców z zamiarem skutecznego wykluczania żywności z substancjami zabronionymi przez Światową Agencję Antydopingową (WADA). Określa ramy dobrych praktyk w celu zapewnienia braku substancji zabronionych w sporcie w produktach przetworzonych wprowadzanych do obrotu. Nie uwzględniono w nim tak zwanych napojów energetycznych.

Zapobieganie dopingowi opiera się na różnych ukierunkowanych akcjach. Jednym z działań zapobiegawczych jest zapewnienie uczestnikom zajęć sportowych suplementacji niezawierającej substancji dopingujących.