Zapisz się do newslettera
Najważniejsze informacje dla branży spożywczej!
Zapisz się na newsletter FoodFakty i bądź na bieżąco:
Niedawno wydana seria opinii naukowych EFSA dotyczących zastosowań nowej żywności obejmuje pierwszą zakończoną ocenę proponowanego produktu spożywczego pochodzącego z owadów. Oceny bezpieczeństwa EFSA są niezbędnym krokiem w procesie regulacji nowej żywności, ponieważ porady naukowe EFSA wspierają unijnych i krajowych decydentów, którzy dopuszczają produkty tego typu na rynek europejski.
Od czasu wejścia w życie rozporządzenia w sprawie nowej żywności 1 stycznia 2018 r. EFSA otrzymał dużą liczbę wniosków, obejmujących szeroką gamę nowych i tradycyjnych źródeł żywności. Należą do nich produkty ziołowe pochodzące z roślin, żywność na bazie alg i obce owoce, a także szereg jadalnych odmian owadów.
Dr Helle Knutsen, biolog molekularny i toksykolog, która jest członkiem panelu ekspertów EFSA ds. żywienia oraz przewodniczącą grupy roboczej EFSA ds. nowej żywności, powiedziała:
„Nowe zastosowania żywności są tak różnorodne, że potrzebujemy wielu rodzajów wiedzy naukowej, aby je ocenić: odżywianie, toksykologia, chemia i mikrobiologia, to tylko spośród wielu nauk zaangażowanych w ten proces. Odzwierciedla to skład grupy roboczej, a nasi naukowcy tworzą razem doświadczoną multidyscyplinarną grupę ”.
Jadalne owady
Ermolaos Ververis, chemik i naukowiec ds. żywności z EFSA, koordynował pierwszą przyjętą opinię na temat owadów jako nowej żywności. Powiedział:
„Owady to złożone organizmy, co sprawia, że określenie składu produktów spożywczych z nich pochodzących jest wyzwaniem. Zrozumienie ich mikrobiologii jest najważniejsze, biorąc pod uwagę również, że zjadany jest cały owad ”.
Różne produkty spożywcze pochodzące z owadów są często określane jako źródło białka w diecie.
„Preparaty owadów mogą mieć wysoką zawartość białka, chociaż rzeczywiste poziomy białka mogą być przeszacowane, gdy obecna jest substancja chityna, główny składnik egzoszkieletu owadów. Co najważniejsze, wiele alergii pokarmowych jest powiązanych z białkami, więc oceniamy, czy spożycie owadów może wywołać jakiekolwiek reakcje alergiczne. Może to być spowodowane wrażliwością osobnika na białka owadów, reaktywnością krzyżową z innymi alergenami lub pozostałościami alergenów z paszy dla owadów, np. gluten.”
„Jest to trudna praca, ponieważ jakość i dostępność danych jest różna, a wśród gatunków owadów panuje duża różnorodność”.
Istnieją dodatkowe pozanaukowe powody, dla których praca nad nową żywnością jest trudna.
„Multum różnych zastosowań wiąże się ze znacznym nakładem pracy, a dotrzymanie terminu oceny jest czasami napięte, zwłaszcza jeśli we wnioskach brakuje istotnych danych naukowych” - powiedział Helle.
„Jednak współpraca między ekspertami jest bardzo odkrywcza i stymulacyjna. Satysfakcjonująca jest świadomość, że przyczyniamy się do zapewnienia bezpieczeństwa naszej żywności”.
Poza oceną zagrożeń naukowych
Nowość w stosowaniu owadów w żywności wywołała duże zainteresowanie opinii publicznej i mediów, dlatego oceny naukowe EFSA są niezbędne dla decydentów, którzy zdecydują, czy zezwolić na te produkty, zanim będą mogły zostać wprowadzone na rynek UE.
Giovanni Sogari, badacz społeczny i konsumencki na Uniwersytecie w Parmie, stwierdził:
„Istnieją powody poznawcze wynikające z naszych doświadczeń społecznych i kulturowych, tak zwany „czynnik fuj”, który sprawia, że myśl o jedzeniu owadów jest odstraszająca dla wielu Europejczyków. Wraz z upływem czasu i ekspozycją takie nastawienie może się zmienić ”.
Mario Mazzocchi, ekonomista i profesor na Uniwersytecie w Bolonii, powiedział:
„Zastąpienie tradycyjnych źródeł białka zwierzęcego tymi, które wymagają mniej paszy, produkuje mniej odpadów i powoduje mniejszą emisję gazów cieplarnianych, przynosi wyraźne korzyści środowiskowe i ekonomiczne. Niższe koszty i ceny mogą zwiększyć bezpieczeństwo żywnościowe, a nowy popyt otworzy również możliwości gospodarcze, ale mogą one również wpłynąć na istniejące sektory ”.
Naukowcy EFSA będą w dalszym ciągu oceniać zastosowania nowej żywności ze swojej listy zadań do wykonania, a decydenci w Brukseli i stolicach krajów zadecydują, czy należy dopuścić je na europejskie talerze. Ostatecznie konsumenci mogą z pewnością będą mogli wybrać to, co chcą zjeść, wiedząc, że ich bezpieczeństwo zostało dokładnie sprawdzone.
Opinia naukowa na temat suszonych mączników (Tenebrio molitor) jako nowej żywności
https://www.efsa.europa.eu/en/news/edible-insects-science-novel-food-evaluations
Przeczytaj także
Owady przeznaczone do spożycia przez ludzi pochodzące z Tajlandii mogą wprowadzane do Unii Europejskiej na mocy rozporządzenia 2020/1572.
Przedsiębiorcy planujący wprowadzić żywność do obrotu stają przed wieloma pytaniami. Wątpliwości budzi m.in. ustalenie momentu wprowadzenia do obrotu, rodzaje zgłoszeń, które są niezbędne przed rozpoczęciem działalności, a także co jest nową żywnością, która co do zasady nie powinna znajdować się w obrocie.
W czasach rosnącej populacji i malejących zasobów, zwłaszcza na gęsto zaludnionych obszarach, takich jak Europa Północno-Zachodnia, potrzebne są zrównoważone alternatywy dla zasobów żywności. Owady mogą być jedną z nich.