Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Skale łączy bogate tradycje mleczarskie z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi, dbając o niezmienne najwyższą jakość swoich produktów, które teraz są jeszcze lepiej chronione dzięki innowacyjnej pompie MasoSine Certa 250

Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Skale prowadzi działalność od 1957 roku. Ma siedzibę na płaskowyżu ojcowskim, zaledwie kilka kilometrów od malowniczej doliny Prądnika, Zamku Pieskowa Skała i słynnej Maczugi Herkulesa. Silnie zakorzenione tradycje rolnicze regionu oraz jego słabe uprzemysłowienie sprzyjają ekologicznej produkcji pasz dla krów, co przekłada się na wysoką jakość surowca, z którego wytwarzane są produkty Spółdzielni. Mleko do produkcji jest skupowane z terenu 90 wsi leżących na obszarze sześciu gmin zlokalizowanych głównie na obrzeżach Ojcowskiego Parku Narodowego oraz Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego. Wyroby Spółdzielni powstają z mleka pochodzącego od zdrowych i szczęśliwych krów wypasanych na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej, a cały proces produkcji przebiega w oparciu o tradycyjne receptury. Swój smak, zapach i wygląd zawdzięczają one naturalnym procesom technologicznym oraz wysokiej jakości surowca, z którego powstają.

„Jako niewielka spółdzielnia od lat stosujemy te same, tradycyjne receptury, metody produkcji i procesy technologiczne, które choć nie są skomplikowane, wymagają dużo czasu i cierpliwości nadzorujących je osób, przez co są zbyt kosztowne i zbyt mało wydajne dla dużych mleczarni. Jednak to tylko dzięki nim jesteśmy w stanie uzyskać naturalne walory smakowe i zdrowotne naszych produktów, co jest dla nas priorytetem. Znakomita większość naszych produktów nie zawiera żadnych dodatków. Wyroby fermentowane, jak jogurty, kefiry i maślanki powstają w oparciu o starannie wyselekcjonowane, żywe kultury bakterii kwasu mlekowego. Stosujemy również naturalne przyprawy ziołowe oraz wsady owocowe” – powiedział Edward Adamek, wiceprezes d/s technicznych OSM Skała.

Spółdzielnia miała jednak pewne problemy wynikające z częściowej degradacji struktury niektórych produktów podczas pompowania ich z instalacji produkcyjnej do urządzeń pakujących. Pompy stosowane do przesyłania Maślanki (Naturalnej i Truskawkowej) oraz Twarożku ze Skały (Naturalnego i Meksykańskiego) niszczyły ich subtelną, wewnętrzną strukturę, przez co jakość końcowych produktów była niższa od oczekiwanej.

Maślanka Naturalna jest napojem uzyskiwanym przez fermentację mleka zawierającego 1,1% tłuszczu z dodatkiem białek mleka. Mleko jest pasteryzowane w temperaturze ok. 95°C w celu usunięcia szkodliwych drobnoustrojów, homogenizowane pod ciśnieniem 15-20 MPa, ponownie pasteryzowane, schładzane do temperatury 34-37°C i zakwaszane przy pomocy zakwasu zawierającego namnożone kultury bakterii. Bakterie te przekształcają zawartą w mleku laktozę w kwas mlekowy, dzięki czemu napój jest lekko kwaskowaty i lekkostrawny, a dzięki zawartości enzymów może być spożywany nawet przez osoby z pewną nietolerancją laktozy. Zakwaszenie mleka w wyniku fermentacji powoduje powstanie skrzepu, który jest mieszany aż do uzyskania odpowiedniej gładkości i jednolitej konsystencji produktu, a następnie schładzany do temperatury 15°C. W przypadku produkcji Maślanki Truskawkowej dodawana jest także pulpa owocowa, która również jest mieszana aż do uzyskania jednolitej struktury. Gotowy produkt jest przesyłany ze zbiornika procesowego zlokalizowanego w niższej kondygnacji zakładu do linii rozlewniczej znajdującej się w głównej hali produkcyjnej, rozlewany do butelek lub kubków, dochładzany do temperatury 8° i przesyłany do chłodni.

„Pierwotnie do przetłaczania maślanki używaliśmy jednostopniowej pompy odśrodkowej. Jednak powstające w niej ogromne siły ścinające trwale niszczyły strukturę produktu nadmiernie obniżając jego lepkość. W żaden sposób nie dawało się tego skompensować, przez co uzyskiwaliśmy płyn wprawdzie o smaku maślanki – ale o konsystencji zbliżonej do konsystencji mleka. Walczyliśmy z tym ograniczając wydajność pompowania, ale i tak efekt był odległy od oczekiwań” - wspomina wiceprezes Adamek.

Pomiędzy pompą a linią rozlewającą maślankę do półlitrowych i litrowych butelek był zainstalowany dodatkowy zbiornik buforowy, którego zadaniem było wyrównywanie różnic wydajności pompy i linii rozlewniczej. Zbiornik ten przyjmował nadmiar produktu podczas pompowania z szybkością przekraczającą wydajność linii rozlewniczej, a następnie zasilał linię po wyłączeniu pompy.

Ponieważ Spółdzielnia nie akceptowała obniżania jakości produktu podczas rozlewania i miała ambicję dostarczania konsumentom produktu o najwyższej jakości, takiej jaka powstawała w zbiorniku procesowym, przeprowadzono dwutygodniowe testy pompy sinusoidalnej MasoSine Certa 250 firmy Watson-Marlow Fluid Technology Solutions. Urządzenie to pompuje płyn bardzo równomiernie, praktycznie bez pulsacji i przy ultraniskich naprężeniach ścinających.

„Różnica pomiędzy nową pompą a starą jest jak niebo a ziemia! Pompa odśrodkowa dosłownie masakrowała produkt, tymczasem dzięki pompie MasoSine możemy wreszcie sprzedawać maślankę o takiej jakości, jaką mamy na produkcji” – mówi Edward Adamek.

Dzięki wykorzystaniu falownika wydajność pompy może być precyzyjnie regulowana w bardzo szerokich granicach, dzięki czemu można było dokładnie dostosować wydajność pompy do wymagań linii rozlewniczej.

„Pozwoliło to całkowicie wyeliminować zbiornik buforowy – urządzenie trudne do mycia i utrzymania w czystości, a więc stanowiące potencjalne źródło zakażeń” – dodaje wiceprezes Adamek.

Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku Twarożku ze Skały, który jest zawiesiną drobnych, nieregularnych cząstek twarogu w zalewie śmietanki, z dodatkiem przypraw. Pierwotnie twarożek był przesyłany do linii napełniającej dwustugramowe kubeczki przy pomocy pneumatycznych pomp tłokowych.

„Zasada działania pompy tłokowej, polegająca na cyklicznym zasysaniu porcji produktu, a następnie wpychaniu go na siłę do przewodu wyjściowego, powoduje ogromne zmiany ciśnienia w instalacji (pulsacje). Eliminowaliśmy je stosując otwarty zbiornik buforowy w formie leja, do którego od góry nalewana była zawiesina twarożku w śmietance, a od dołu podłączona była linia pakująca. Uzyskaliśmy w ten sposób praktycznie stałe ciśnienie zasilania pakowarki – jednak kosztem osiadania twarogu na ściankach zbiornika, przez co trudno było utrzymać stały skład produktu w ramach serii. W efekcie w części kubeczków było zbyt dużo serka, a w części – zbyt dużo śmietanki” – wyjaśnia Edward Adamek. „Ponadto wprowadzane przez pompę pulsacje i naprężenia kruszyły delikatne ziarna twarogu, co pogarszało jakość końcowego produktu”.

Testy pompy MasoSine Certa 250 przeprowadzono również w tej instalacji.

„To pompa dedykowana do bardzo wrażliwych produktów, m.in. takich jak twarożki. Brak naprężeń ścinających pozwolił podnieść jakość i własności organoleptyczne Twarożku ze Skały, a dzięki zerowej pulsacji mogliśmy pominąć zbiornik buforowy i podłączyć ją bezpośrednio do linii pakującej, co pozwoliło uzyskać jednolitą zawartość opakowań w całej serii” – powiedział wiceprezes Adamek.

Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Skale jest niewielkim zakładem, który nie tylko dba o wysoką jakość swoich produktów, ale też musi zwracać baczną uwagę na koszty i efektywność produkcji. Dlatego po przeprowadzeniu testów pompy MasoSine Certa 250 zdecydowano o zakupie jednego urządzenia, które jest naprzemiennie wykorzystywane zarówno w instalacji do produkcji i rozlewania ok. 2 tys. litrów (od 2 do 4 tys. butelek) maślanki, jak i produkcji i pakowania ok. 500 kg, (2500 kubeczków) twarożku dziennie.

„Produkujemy stosunkowo krótkie serie poszczególnych asortymentów. Rozlewanie maślanki do butelek zajmuje nam zaledwie około dwóch godzin dziennie, a pakowanie twarożku – mniej więcej tyle samo. Dedykowanie do tych zastosowań osobnych pomp byłoby więc nieefektywne. Dlatego zainstalowaliśmy pompę MasoSine na wózku, co umożliwia nam łatwe przemieszczanie jej i podłączanie do tej instalacji, w której jest w danym momencie potrzebna. Dzięki falownikowi i odpowiednio dobranej przekładni możemy też idealnie dostosować wydajność pompy do potrzeb, co pozwoliło wyeliminować zbędne urządzenia pomocnicze. Dzięki temu, a także dzięki myciu instalacji wraz z pompą w systemie CIP, nie musimy się już martwić ani o jakość produktów kierowanych do sprzedaży, ani o zachowanie czystości” – podsumował wiceprezes d/s technicznych OSM Skała, Edward Adamek.

„Pompy sinusoidalne MasoSine Certa są chętnie stosowane w przedsiębiorstwach przetwórstwa żywności, takich jak mleczarnie (pompowanie serów, jogurtów, maślanek, itp.), browary (pompowanie drożdży, syropów, aromatów, stabilizatorów), zakłady przetwórstwa owoców i warzyw (pompowanie koncentratów owocowo-warzywnych, soków, nektarów), ponieważ dzięki łagodnemu tłoczeniu produktu, praktycznie bez naprężeń ścinających czy pulsacji, pozwalają na dostarczanie na rynek wyrobów o wyższej jakości. Pozwalają też wyeliminować wiele akcesoriów mogących stać się miejscami awarii, źródłami zakażeń lub wycieków, jak tłumiki pulsacji, zbiorniki buforowe czy dodatkowe zawory” – powiedział inżynier sprzedaży w firmie Watson-Marlow Polska, Chrystian Zemła. „Przykład OSM Skała pokazuje, że nawet niewielkie zakłady mogą skutecznie wykorzystywać nowoczesne technologie, jeżeli zależy im na najwyższej jakości produktu”.

Pompa MasoSine Certa 250 firmy Watson-Marlow Fluid Technology Solutions ma płynnie regulowaną wydajność w zakresie do 11520 l/h. Ma też imponujące ciśnienie ssania (-0,85 bar) i wysokie ciśnienie tłoczenia (15 bar). Pompy MasoSine mają też nadzwyczajną sprawność energetyczną – pobierają nawet o 50% mniej energii niż inne typy pomp. Dzięki prostej konstrukcji, wykorzystującej tylko jeden wał napędowy i jeden system uszczelnień, oraz dzięki możliwości czyszczenia w systemie CIP pompa ta ma też bardzo niskie wymagania dotyczące obsługi, co przekłada się na niskie koszty eksploatacji. MasoSine Certa 250 spełnia wymagania EHEDG Typu EL klasy I oraz EHEDG Typu EL klasy aseptycznej I.

Łącza:

• Rozwiązania firmy WMFTS dla przemysłu mleczarskiego: https://www.wmfts.com/pl-pl/zywnosc-napoje/nabial/
• Pompa MasoSine Certa 250: https://www.wmfts.com/pl-pl/spozywczy-produkty/masosine/pompy-sinusoidalne/pompa-certa-ehedg/