Inżynierowie, projektanci i producenci opakowań nie przestają pracować nad rozwiązaniami wpisującymi się w założenia gospodarki obiegu zamkniętego. Wysoki koszt kapitału i niższy popyt może jednak stanowić problemem dla producentów planujących inwestycje – zauważają eksperci NATUREEF – stowarzyszenia skupiającego firmy i ekspertów z branży opakowaniowej, recyklingowej i spożywczej.

Prof. Artur Bartkowiak, dyrektor Centrum Bioimmobilizacji i Innowacyjnych Materiałów Opakowaniowych Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie i członek zarządu NATUREEF zwraca uwagę, że czas rosnących kosztów produkcji to generalnie nienajlepszy moment na wprowadzanie nowości w sektorze opakowań. Nie oznacza to jednak, że naukowcy i przedsiębiorcy przestali pracować nad nowymi rozwiązaniami. Sporo jednostek naukowych w Polsce zajmuje się np. naturalną ochroną produktów spożywczych poprzez zastosowanie powłok jadalnych.

- Substancje te uważane są za produkty naturalne, a naniesione na produkt (np. poprzez zanurzenie lub w formie natrysku) chronią przed środowiskiem zewnętrznym, np. poprawiając barierowość dla tlenu. Pozwala to na stosowanie „lżejszych” opakowań zewnętrznych, co wprost prowadzi do oszczędności ekonomicznych i zmniejszenia obciążenia dla środowiska – tłumaczy prof. Artur Bartkowiak.

Kolejnym obiecującym kierunkiem, nad którym pracują naukowcy jest szybka obróbka powierzchni produktu spożywczego np. promieniowaniem pulsacyjnym o określonym zakresie długości fal. Taki proces częściowej powierzchniowej sterylizacji przed pakowaniem ogranicza lub spowalnia niekorzystne procesy mikrobiologiczne. To również może pozwolić na „odchudzenie” właściwych opakowań produktów.

Z obserwacji prof. Artura Bartkowiaka wynika, że duże firmy czują presję rynku i podejmują działania zmierzające do rozwoju produkcji opakowań biodegradowalnych. Produkcja na masową skalę dałaby szansę obniżenia ich ceny, a co za tym idzie, popularności, która obecnie jest niewielka w porównaniu z opakowaniami tradycyjnymi.

Czym jest opakowanie ekologiczne?

W branży toczą się też cały czas dyskusje na temat tego czym właściwie jest „ekologiczne opakowanie”. Jak rozumieją ten termin naukowcy, klienci, konsumenci i wreszcie legislatorzy? To złożony temat, bowiem aby odpowiedzieć na to pytanie trzeba prześledzić wszystkie elementy w łańcuchu wartości danego produktu: od surowców, przez produkcję, przetwórstwo po utylizację odpadu opakowaniowego. Z myślą o nich stowarzyszenie NATUREEF zrzeszające 40 wiodących firm, instytucji i jednostek naukowych z branży opakowaniowej, produkcji żywności, logistyki i recyklingu opracowało „Podręcznik obliczania śladu środowiskowego produktu dla branży opakowań”. W dużej części pomaga on poruszać się firmom w tej skomplikowanej materii.

Co z cenami opakowań?

Aktualne trendy na rynku opakowań analizuje Maciej Nałęcz, analityk ds. sektora Produkcji Przemysłowej w Santander Bank Polska S.A., autor raportu pt. „Branża opakowań na progu zmian – wolniejszy wzrost i kolejne wyzwania regulacyjne”.

Publikacja porusza m.in. kwestię cen.

- Poziom inflacji będzie głównym czynnikiem kształtującym ceny opakowań w tym roku. Z jednej strony widzimy, że presja surowcowa odpuszcza, widzimy spadek cen tworzyw sztucznych wykorzystywanych w przemyśle opakowaniowym, ceny celulozy, papierów i tektury również zaczynają spadać. To wszystko dzieje się w otoczeniu raczej słabego popytu i spadających cen ropy, gazu. Z drugiej strony otwartym pytaniem jest jak długo ceny gazu, ropy, a w ślad za nimi ceny surowców do produkcji opakowań, mogą spadać. W średnim terminie, w przypadku ostrzejszej zimy, strukturalnie wciąż nie rozwiązaliśmy problemu długoterminowych, stabilnych cen gazu, co może podtrzymywać presję inflacyjną. Kolejnym czynnikiem może być wzrost popytu na surowce w Azji. Obserwujemy też rosnące oczekiwania pracowników dotyczące wzrostu wynagrodzeń – mówi Maciej Nałęcz.

Nadchodzą zmiany w prawie

Wysoki koszt kapitału i niższy popyt stanowić może problemem dla producentów opakowań planujących inwestycje – w tym takie, które konieczne będą, aby dostosować produkcję do zapowiadanych zmian w prawie. 30 listopada 2022 r. Komisja Europejska opublikowała projekt zmian w unijnej dyrektywie opakowaniowej, w którym zawarte są obowiązki dla wprowadzających opakowania na rynek, w tym rozszerzenie obowiązku stosowania surowca z recyklingu do wszystkich opakowań z tworzyw sztucznych. Ponadto, wszystkie opakowania wprowadzane do obrotu miałyby spełniać wymóg przydatności do recyklingu. Wzrosnąć ma również rola opakowań wielokrotnego użytku.