Sytuacja na rynku ziemniaka w Polsce i Europie pod silnym wpływem zmian sytuacji pandemicznej

Z powodu pandemii, wprowadzone lockdowny ograniczyły obroty w kanale gastronomicznym, podczas gdy zaobserwowano wyższą sprzedaż w kanale detalicznym. W wyniku wystąpienia braku równowagi między podażą a popytem na rynku Unijnym, zmniejszeniu uległy obroty handlowe przetworami ziemniaczanymi, w tym szczególnie frytkami.

Mniej przetworów ziemniaczanych niż w 2019r.

Dane opublikowane przez Belgapom, belgijskie stowarzyszenie przemysłu ziemniaczanego i przetwórstwa ziemniaków, za rok 2020, ilustrują wpływ pandemii na sektor: Tylko trochę ponad 5 mln ton ziemniaków zostało przetworzonych w Belgii na frytki, przetwory ziemniaczane, chipsy czy płatki, co oznacza 4% spadek w stosunku do 2019 r. i poziom produkcji najniższy od 3 lat.

Dane o produkcji w Belgi w sektorze mrożonych ziemniaków wskazują na 4,5% spadek, w asortymencie świeżych frytek prawie 19% spadek produkcji, a pozostałych produktów (tj. przetwory, chipsy, płatki i granulki) spadek o 2%.

Za duże zbiory w stosunku do popytu

Na sytuację pandemiczna nałożyły się wyższe o ok 9% zbiory ziemniaków w UE w 2020 r. Konsekwencją wzrostu zbiorów, przy jednoczesnym silnym spadku zapotrzebowania przemysłu przetwórczego na surowiec był bardzo niski poziom cen ziemniaków od kwietnia 2020 r. Nadwyżki zakontraktowanych przez przetwórców ziemniaków były przechowywane w formie frytek, używane jako pasze dla zwierząt, dostarczane do biogazowni lub fermentowane, a ceny ziemniaków poza kontraktowych były rażąco niskie.

W związku z zaistniałą sytuacją Stowarzyszenie Producentów Ziemniaków Europy Północno-Zachodniej wystosowało wręcz apel do plantatorów, aby zmniejszyli nasadzenia w 2021 r. nawet o 20%, tak by przywrócić równowagę na rynku.

Wszyscy czekają na ponowne otwarcie gastronomii

Według stowarzyszenia, przetwórcy pracują obecnie na 80-90% swoich normalnych mocy produkcyjnych sprzed pandemii i sytuacja ta będzie prawdopodobnie utrzymywać się do czasu ponownego pełnego otwarcia punktów gastronomicznych w Europie. Wg danych GUS, w wyniku ponownie wprowadzonych obostrzeń w wielu krajach dotykających sektor HoReCa, w styczniu mocno, bo o 30% r/r, zmalał eksport frytek.

Obserwacja rynku pod kątem koronawirusa

Obserwowane w ostatnich tygodniach wzrosty cen ziemniaków do przetwórstwa w transakcjach wolnorynkowych raczej nie skłonią plantatorów do zwiększenia nasadzeń ziemniaków. Intensywne nasadzenia mogłyby spowodować wystąpienie kolejnego sezonu nadpodaży.

Jednakże obserwowane wysokie ceny zbóż i oleistych mogą ograniczyć areał uprawy ziemniaków o 5-10%. Jednocześnie wg stowarzyszenia północno-zachodnich producentów ziemniaków ceny ziemniaków kontraktowane na październik-listopad br. są o 5-10% niższe niż w poprzednim sezonie.

Na rynku ziemniaka jadalnego w 2020 r również obserwowane były 35-40% spadki cen w porównaniu do roku 2019. Jednocześnie sprzedaż ziemniaków jadalnych przekracza poziom sprzed pandemii z powodu większej konsumpcji domowej.

Polski rynek w 2020r.

Podobnie wygląda stacja rynkowa w Polsce. Produkcja ziemniaków w Polsce w 2020 r. wg GUS wyniosła 9 mln t, tj. o 40% więcej niż rok wcześniej. W kraju skupiono 1,8 mln t ziemniaków, o 25% więcej rok do roku i wyprodukowano o 20% więcej skrobi.

Również na Polskim rynku obserwujemy presję na bardzo niskiego poziomu cen ziemniaków, która prawdopodobnie utrzyma się aż do nowych zbiorów pod presją możliwego importu bardzo tanich ziemniaków z zachodniej Europy. Jednocześnie ograniczenia w funkcjonowaniu gastronomii i spadek cen powinien zasymulować wzrost konsumpcji ziemniaków w gospodarstwach domowych.

Źródło: www.agronomist.pl