WHO ogłasza program certyfikacji eliminacji tłuszczów trans

Nowy program certyfikacji WHO w zakresie eliminacji tłuszczów trans ma na celu uznanie krajów, które wyeliminowały wytwarzane przemysłowo kwasy tłuszczowe trans (TFA) z krajowych dostaw żywności. Jest to pierwszy w historii program certyfikacji, który będzie wyróżniać kraje za ich wysiłki na rzecz wyeliminowania jednego z głównych czynników ryzyka chorób niezakaźnych i ochrony ich populacji przed przedwczesną śmiercią.

Zwiększone spożycie TFA (> 1% całkowitego spożycia energii) wiąże się z chorobą niedokrwienną serca i będącą jej następstwem śmiercią. TFA produkowane przemysłowo są stosowane w pieczonych i smażonych potrawach, paczkowanych przekąskach oraz niektórych olejach i tłuszczach kuchennych, które są używane w domowej kuchni, w restauracjach. Zastąpienie ich zdrowszymi olejami i tłuszczami jest opłacalne, ratujące życie i wykonalne bez zmiany smaku żywności lub jej kosztu dla konsumenta.

Program certyfikacji WHO

Nowy program certyfikacji ma również na celu przyspieszenie globalnego postępu w kierunku osiągnięcia celu WHO tj. eliminacji przemysłowo produkowanych TFA do roku 2023, który został ustanowiony jako priorytetowy cel ma zostać osiągnięty w programie 13^th General Programme of Work (2019-2023). Aby wesprzeć kraje w osiągnięciu celu i podjęciu działań, WHO wydała również w 2018 r. ramowy plan działań REPLACE.

Rok później WHO wydała sześć modułów REPLACE, aby zapewnić krajom praktyczne, krok po kroku wskazówki dotyczące jego wdrażania. WHO zaleca krajom przyjęcie jednej z dwóch opcji polityki najlepszych praktyk w celu wyeliminowania TFA produkowanych przemysłowo z dostaw żywności:

(1) ograniczenie produkowanych przemysłowo TFA do 2 g na 100 g całkowitego tłuszczu we wszystkich tłuszczach, olejach i żywności oraz

(2) zakazać produkcji i stosowania olejów częściowo uwodornionych (PHO).

Stan obecny

Obecnie kraje odpowiadają na wezwanie WHO do działania i wiele z nich przyjęło i wdrożyło już zasady dotyczące najlepszych praktyk. Zasady dotyczące najlepszych praktyk TFA weszły w życie w 14 krajach (obejmujących 589 milionów ludzi), a dodatkowe 26 krajów przyjęło politykę najlepszych praktyk TFA, która wejdzie w życie w ciągu najbliższych dwóch lat (obejmując dodatkowe 815 milionów ludzi). W ten sposób w ciągu dwóch lat około 1,4 miliarda ludzi będzie chronionych przed przemysłowo produkowanymi TFA.

Podobnie jak w przypadku innych programów eliminacji i zwalczania (np. ospy, wirusa polio, malarii i drakunkulozy), proponowany program certyfikacji eliminacji TFA jest niezbędny do ustalenia odpowiedzialności kraju i przyspieszenia globalnego postępu w osiąganiu celu eliminacji do 2023 r.

Aby zakwalifikować się do certyfikacji, kraje muszą wykazać, że polityka najlepszych praktyk TFA została wdrożona oraz że istnieją skuteczne systemy monitorowania i egzekwowania.

Wymagania aplikacyjne i szczegółowe kryteria zostaną wkrótce udostępnione na stronie internetowej WHO. WHO wzywa wszystkie kraje* do podjęcia działań ratujących życie poprzez wyeliminowanie przemysłowo produkowanych TFA.

* Kraje, w których wdrożono już najlepsze praktyki, i które w efekcie mogą spełniać już kryteria certyfikacji to: Austria, Chile, Dania, Węgry, Islandia, Łotwa, Litwa, Norwegia, Arabia Saudyjska, Słowenia, RPA, Tajlandia, Stany Zjednoczone.

Kraje, w których obowiązują zasady już najlepszych praktyk i zostały już zatwierdzone, ale jeszcze nie weszły w życie, mogące zgłaszać się do programu certyfikacji po spełnieniu jej kryteriów to: Belgia, Brazylia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Peru, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Urugwaj.

Źródło: WHO