W ostatnim czasie opublikowano rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi  z dnia 2 października 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych oraz słodzonego przecieru z kasztanów jadalnych. Wskazać należy na główne przyczyny tych zmian, bowiem mogą one mieć doniosłe znaczenie dla przedsiębiorców z branży przetwórstwa owoców. Głównymi zmianami ww. rozporządzenia są: doprecyzowanie w przepisie § 2 ust. 1 pkt 1 zawartości ekstraktu ogólnego oznaczonej refraktometrycznie dla konfitury i konfitury ekstra na poziomie 60% oraz uchylenie przepisu § 2 ust. 2 pkt 1, który ustanawiał poziomy ekstraktu ogólnego dla określanych jako „niskosłodzone” : dżemów, dżemów ekstra, konfitur, konfitur ekstra, galaretek, galaretek ekstra.

Jak można przeczytać w uzasadnieniu do tego rozporządzenia, zmiana ta wynika z opinii Komisji Europejskiej przedstawionej w piśmie zawierającym uwagi do notyfikacji 2012/246/PL (dotyczącej m.in. wyrażenia „niskosłodzone”).

Komisja Europejska przedstawiła, że zgodnie z art. 8 ust. 1 rozporządzeniem nr 1924/2006 w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych oświadczenia żywieniowe dotyczące żywności są dozwolone jedynie w przypadku, gdy są wymienione w załączniku do tego rozporządzenia, w którym określone są także warunki ich stosowania. Rozporządzenie to stwierdza w szczególności, że oświadczenie żywieniowe „niska zawartość cukrów” może być stosowane tylko wówczas, gdy produkt zawiera nie więcej niż 5 g cukrów na 100 g dla produktów stałych lub 2,5 g cukrów na 100 ml dla produktów płynnych.

Natomiast zgłoszony przez Polskę zakładał stosowanie w nazwie owocowych dżemów, galaretek i konfitur używa się określenia »niskosłodzony« albo »niskosłodzona«, jeżeli łączna zawartość cukrów w tych produktach wynosiła by: nie mniej niż 28 g i nie więcej niż 50 g na 100 g produktu – w przypadku dżemów; 30 g±2 g na 100 g produktu – w przypadku galaretek; nie więcej niż 45 g na 100 g produktu – w przypadku konfitur. Komisja wskazała, że taki opis nie byłby objęty zakresem rozporządzenia nr 1924/2006 ze względu na swój obowiązkowy charakter (wynikający z dyrektywy Rady 2001/113/WE).

W efekcie konsumenci mogliby kierować się informacją dotyczącą całkowitej niskiej zawartości cukrów w żywności opatrzonej oświadczeniem „niska zawartość cukrów” zgodnie z rozporządzeniem nr 1924/2006. W związku z tym konsument może spodziewać się, że dżem lub podobny produkt opatrzony opisem „niskosłodzony” będzie zawierał niewielką ilość cukru, podczas gdy zgodnie ze zgłoszoną specyfikacją cukier może stanowić 30 % lub 40 % produktu. Ta rozbieżność może wprowadzać konsumentów w błąd w zakresie faktycznej zawartości cukrów w tych produktach. Produkty te w rzeczywistości charakteryzują się stosunkowo niższą zawartością cukru w porównaniu z  produktami standardowymi, lecz nie całkowitą niską zawartością, co sugerowałoby określenie „niskosłodzony”. W ocenie Komisji bardziej właściwe będzie w tej sytuacji zastosowanie oświadczenia „o obniżonej zawartości cukrów”, jako że takie oświadczenie żywieniowe można stosować, gdy obniżenie zawartości cukru wynosi co najmniej 30 % w porównaniu z produktem referencyjnym. W związku z powyższym, Komisja uznała, że obowiązkowe użycie określenia „niskosłodzony/niskosłodzona” w przedmiotowych produktach nie jest właściwe w odniesieniu do prawa Unii.

Wyroby, których jakość handlowa jest zgodna z przepisami rozporządzenia mogą być produkowane zgodnie z dotychczasowymi szczegółowymi wymaganiami i zawierać w oznakowaniu oświadczenie "niskosłodzony/a" oraz być wprowadzane do obrotu do dnia 1 października 2019 r. oraz mogą pozostawać w obrocie do dnia 1 października 2021 r.

Centrum Prawa Żywnościowego: www.food-law.pl