Źródła i trendy salmonellozy u ludzi w Europie w latach 2015–2019

Głównym źródłem salmonellozy u ludzi w Europie jest żywność

Chociaż w całej Europie przyjęto zintegrowane i zharmonizowane podejście do zwalczania salmonelli od pola do stołu, to salmonella pozostaje najczęstszą przyczyną epidemii przenoszonych przez żywność i drugą najczęściej zgłaszaną chorobą odzwierzęcą w Europie (wg EFSA i ECDC, 2021). W 2019 r. salmonelloza u ludzi wyniosła 87 923 potwierdzonych przypadków i była przyczyną około 18% wszystkich chorób przenoszonych przez żywność w Europie.

Po latach znacznego spadku w latach 2008-2014, częstość występowania zgłoszonej salmonellozy ustabilizowała się w większości krajów europejskich w latach 2015-2019, z obecnymi wskaźnikami zachorowalności wynoszącymi ok. 20 przypadków na 100 tys. mieszkańców. Wymaga to zbadania przyczyn tej stagnacji, które można znaleźć na poziomie zdrowia publicznego (np. zmieniająca się ekspozycja i czynniki ryzyka, zmiany w systemach nadzoru i diagnostyce itp.), produkcji żywności (np. przedwczesne rozluźnienie kontroli środki, niewystarczające nakłady na pobieranie próbek itp.) lub cechy patogenów (np. pojawienie się i rozprzestrzenianie bardziej zjadliwych szczepów).

W związku z tym identyfikacja głównych produktów spożywczych związanych z nabywaniem salmonellozy u ludzi jest ważna, aby nadać priorytet działaniom w zakresie zdrowia publicznego.

W opublikowanym niedawno w International Journal of Food Microbiology badaniu naukowcy wskazują, że dane dotyczące epidemii, które są gromadzone w punkcie końcowym zdrowia publicznego, zapewniają przegląd najważniejszych źródeł salmonellozy u ludzi na poziomie narażenia. Ponadto badania epidemiologiczne zapewniają wgląd w nowe, pojawiające się źródła transmisji. W związku z tym, wykorzystując europejskie dane dotyczące epidemii z ostatnich lat (2015–2019), celem tego badania było oszacowanie względnego udziału różnych źródeł żywności w salmonellozie u ludzi oraz ocena trendów w występowaniu i charakterystyce ognisk salmonellozy u ludzi w czasie i najczęstsze serotypy Salmonelli.

Co ustalili naukowcy?

Salmonella pozostaje główną przyczyną epidemii przenoszonych przez żywność w Europie, pomimo wdrożenia zharmonizowanych programów kontroli. Ogólnie rzecz biorąc, najważniejszym źródłem epidemii salmonellozy w żywności były jaja (33%, 95% przedział niepewności [UI]: 31–36%), a następnie wieprzowina (7%, 95% UI: 6–8%), oraz produkty mięsne (6 %, 95 % UI: 5–8%). Podczas gdy jaja były najważniejszym źródłem pożywienia we wszystkich regionach, wieprzowina była drugim najczęstszym źródłem pożywienia w Europie Północnej i Zachodniej, a (ogólne) produkty mięsne w Europie Wschodniej i Południowej. Ogniska wywołane przez S. Enteritidis (SE) i inne znane serotypy (inne niż SE i S. Typhimurium oraz jego jednofazowy wariant [STM]) przypisywano głównie jajom (37%, 95% UI: 34–41% i 17%, 95% UI: odpowiednio 11–25%), podczas gdy ogniska spowodowane przez STM przypisywano głównie wieprzowinie (34%, 95% UI: 27–42%).

Podsumowując nastąpił znaczny wzrost liczby ognisk zgłoszonych w latach 2015–2019, średnio o 5% rocznie. Było to spowodowane znacznie zwiększoną liczbą ognisk w Europie Wschodniej, szczególnie tych spowodowanych przez SE. Naukowcy twierdzą, że może to być związane z największą udokumentowaną w UE wielonarodową epidemią Salmonella Enteritidis, która była powiązana ze skażonymi jajami z Polski i obejmowała 14 krajów od 2016 roku.

Podczas gdy w Europie Północnej i Południowej ogniska wywołane przez SE znacznie się zmniejszyły w latach 2015–2019. Zaobserwowano również regionalne, czasowe i związane z serotypem różnice we względnych udziałach różnych źródeł.

Ponieważ epidemie przedstawiają tylko określoną, aczkolwiek ważną, stronę epidemiologii salmonellozy, porównanie tych wyników z wynikami opartymi na przypisaniu źródła sporadycznych przypadków w różnych punktach łańcucha przenoszenia dałoby pełny obraz tego, skąd w głównej mierze nabywa się salmonellozę u ludzi.

Rosnący trend epidemii Salmonella można również wytłumaczyć szerszym wykorzystaniem zaawansowanych metod molekularnych, takich jak sekwencjonowanie całego genomu (WGS). To prawdopodobnie pomogło w identyfikacji większej liczby skupisk przypadków w rutynowo gromadzonych danych z nadzoru .

Źródło: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0168160522003221