Epidemia Salmonelli Enteritidis ST11 – polski wątek pochodzenia surowców

W okresie od stycznia do października 2023 r. zgłoszono, przez 14 krajów UE/EOG, Wielką Brytanię i USA, 335 potwierdzonych laboratoryjnie przypadków Salmonella Enteritidis ST11 należących do trzech odrębnych klastrów mikrobiologicznych, dotyczących wszystkich grup wiekowych. Większość przypadków dotyczyła spożycia mięsa z kurczaka, w tym kebabów z kurczaka.

Źródło epidemii

Mięso z kurczaka i produkty mięsne z kurczaka (kebab) są prawdopodobnym źródłem wybuchu epidemii w wielu krajach spowodowanej przez trzy rodzaje Salmonella Enteritidis, zgodnie z najnowszą szybką oceną epidemii EFSA i ECDC.

Większość przypadków dotyczyła spożycia mięsa z kurczaka, w tym kebabów z kurczaka. Dziewięć przypadków w trzech krajach zostało hospitalizowanych, a jeden przypadek w Austrii zmarł, co podkreśla potencjał poważnych i śmiertelnych infekcji spowodowanych tą epidemią. W następstwie informacji o narażeniu na kontakt z żywnością i dochodzeń krajowych w 2023 r. organy ds. bezpieczeństwa żywności w Austrii, Danii i Włoszech zbadały 10 produktów spożywczych (sześć skażonych Salmonella Enteritidis ST11 klaster 1 i/lub klaster 2), siedmiu producentów końcowych w Polsce i jednego w Austrii.

Bakterie podobne do tych, które spowodowały wybuch epidemii, zostały wykryte w próbkach mięsa z kurczaka i kebabu z kurczaka. Chociaż dane dotyczące identyfikowalności żywności wskazują na producentów zlokalizowanych w Polsce i Austrii, nie znaleziono mikrobiologicznych dowodów na zanieczyszczenie w ich zakładach. 

Informacje na temat identyfikowalności ujawniły, że trzy skażone Salmonellą kebaby były sprzedawane przez kilku polskich przedsiębiorców z branży spożywczej. Powiązanie handlowe podejrzanego kebaba sugeruje jedno lub więcej wspólnych źródeł/punktów skażenia w Austrii, Danii i Włoszech.

Produkty z Polski?

Po zebraniu informacji genomicznych analiza klastrów ujawniła obecność szczepów epidemicznych w łańcuchu żywnościowym w wielu krajach europejskich. Większość pozytywnych próbek żywności pobranych w latach 2022-2023 ze wspólnymi danymi epidemiologicznymi pochodziła z Polski. Biorąc pod uwagę zebrane informacje, zanieczyszczony kebab z kurczaka i mięso z kurczaka są prawdopodobnymi nośnikami zakażeń u ludzi zgłoszonych w tych trzech klastrach. Wobec braku rozstrzygających dowodów mikrobiologicznych i kompleksowej identyfikowalności nie można potwierdzić ani wykluczyć roli zidentyfikowanych producentów końcowych, ich dostawców mięsa oraz możliwego zaangażowania innych podmiotów działających na rynku spożywczym jako źródeł zakażeń.

Naukowcy spodziewają się, że w tej epidemii obejmującej wiele krajów prawdopodobnie pojawią się nowe przypadki, ponieważ źródło nie zostało jeszcze zidentyfikowane. Eksperci EFSA i ECDC zalecają dalsze badania w celu zidentyfikowania potencjalnych miejsc w łańcuchu produkcji mięsa kurcząt, w których mogło dojść do skażenia.

Dalsze badania

Konieczne są dalsze badania w celu zidentyfikowania pierwotnej przyczyny zanieczyszczenia i źródła zakażeń, co ma kluczowe znaczenie dla szybkiego wdrożenia ukierunkowanych skutecznych środków kontrolnych i naprawczych. Ponieważ źródło (źródła) nie zostało zidentyfikowane, prawdopodobnie pojawią się nowe przypadki w tej przedłużającej się epidemii obejmującej wiele krajów.

Pełen raport EFSA: Three clusters of Salmonella Enteritidis ST11 infections linked to chicken meat and chicken meat products