Konsumenci stają się coraz bardziej świadomi i częściej sięgają po produkty, które zostały wyprodukowane zgodnie z najwyższymi standardami jakości i bezpieczeństwa żywności. Jednym z czynników wyboru produktów spożywczych jest również kwestia dobrostanu zwierząt, która jest częścią strategii „Od pola do stołu”, będącej elementem Europejskiego Zielonego Ładu. Dla hodowców zwierząt oraz producentów żywności pochodzenia zwierzęcego to znaczący sygnał, którego zignorowanie może zaważyć o ich pozycji na rynku oraz zaufaniu konsumentów do oferowanych produktów. Ważnym czynnikiem, który wpływa na funkcjonowanie i rozwój podmiotów związanych z produkcją żywności i hodowlą zwierząt jest ocena planu dobrostanu zwierząt, której wymagania i wytyczne w zakresie prawidłowego wdrożenia określa międzynarodowa norma ISO/TS 34700:2016 Zarządzanie dobrostanem zwierząt. Jej wdrożenie niesie wiele korzyści dla organizacji, jednak zanim to nastąpi warto poznać sposób jej działania oraz zrozumieć jej istotę.

Autorski program oceny planu dobrostanu zwierząt TÜV SÜD Polska

Norma ISO/TS 34700:2016 Zarządzanie dobrostanem zwierząt jest kompleksowym systemem zarządzania, który odnosi się do całego cyklu życia zwierząt, począwszy od hodowli, poprzez transport, aż do uboju. Jej kluczowym elementem jest plan dobrostanu zwierząt, wymagany w każdym z powyższych procesów. Bazując na wymaganiach tej normy, a także na wymaganiach Kodeksu zdrowia zwierząt lądowych (OIE TAHC), opublikowanego przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (OIE), unijnych Konwencjach, Dyrektywach i Rozporządzeniach oraz krajowych wymaganiach prawnych, eksperci TÜV SÜD Polska opracowali Program oceny planu dobrostanu zwierząt w ramach Standardu Weryfikacji TÜV SÜD Polska „Dobrostan zwierząt”, zgodnego z wymaganiami normy ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt”. Do udziału w pracach nad Standardem zaproszono praktyków z wieloletnim doświadczeniem z zakresu weterynarii, behawioryzmu zwierząt, zootechniki, a także ekspertów ds. żywienia zwierząt oraz specjalistów z zakresu rolnictwa.

Jakie elementy weryfikuje audytor programu dobrostanu zwierząt?

Przed przystąpieniem do audytu, przeprowadzana jest dokładna analiza dokumentacji organizacji, w tym analiza planu dobrostanu zwierząt. W trakcie audytu, oprócz przedmiotowej dokumentacji, weryfikowane są również kompetencje pracowników w obszarze dobrostanu zwierząt. Ocenie podlegają także odpowiednie systemy monitorowania, raportowania i korygowania wszelkich incydentów dotyczących dobrostanu zwierząt.

Podczas oceny gospodarstw hodowlanych (ferm hodowlanych) dokładnie weryfikowane są warunki hodowli zwierząt. Sprawdzane są m.in. odpowiednie dla danego gatunku wymogi dotyczące infrastruktury, przestrzeni, oświetlenia, wentylacji i dostępu oraz do wody oraz właściwego dla danej grupy zwierząt pożywienia. Ocenie podlega również środowisko wzbogacone w zakresie behawioryzmu zwierząt oraz praktyki zapobiegające cierpieniu zwierząt, takie jak unikanie nadmiernego zagęszczenia zwierząt na jednostkę powierzchni, prawidłowa opieka weterynaryjna oraz zapewnienie odpowiednich warunków higienicznych i technicznych. Kolejnym ważnym elementem audytu jest ocena procesu transportu zwierząt. Weryfikacja tego aspektu obejmuje m.in. to, czy organizacja posiada odpowiednie procedury dotyczące załadunku, transportu i rozładunku zwierząt. Audytor dokonuje przeglądu, czy zwierzęta są transportowane w bezpiecznych i komfortowych warunkach, z minimalnym stresem i ryzykiem dla ich zdrowia i dobrostanu oraz zachowaniem naturalnych cech behawioralnych.

W przypadku uboju oko audytora sprawdza, czy organizacja przestrzega odpowiednich standardów, takich jak humanitarne metody uboju, minimalizacja bólu i cierpienia na każdym etapie oraz prawidłowe postępowanie ze zwierzętami w ubojni.

W trakcie audytu prowadzone są też rozmowy z pracownikami odpowiedzialnymi za dobrostan zwierząt, w celu ustalenia, czy zostali przeszkoleni w zakresie dobrostanu zwierząt, czy rozumieją i przestrzegają odpowiednich procedur oraz czy są świadomi czym jest dbałość o dobrostan zwierząt.

Dla audytora, który prowadzi działania audytowe zgodnie z programem oceny planu dobrostanu zwierząt w ramach Standardu Weryfikacji TÜV SÜD Polska „Dobrostan zwierząt”, zgodnego z wymaganiami normy ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt”, niezwykle ważne jest potwierdzenie, że organizacje przestrzegają wysokich standardów opieki nad zwierzętami. Ocena opiera się na analizie dokumentacji, wizytacjach terenowych i rozmowach z pracownikami. Zdecydowanie największy nacisk położony jest na weryfikację stanu faktycznego – obserwację podejmowanych działań w kierunku zachowania dobrostanu zwierząt. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, rekomendowane jest wdrożenie działań naprawczych i zapobiegawczych w celu poprawy dobrostanu zwierząt i spełnienia wymogów normy. Praca audytora jest niezwykle istotna dla ochrony i promowania dobrostanu zwierząt we wszystkich fazach ich życia.

Certyfikacja programu dobrostanu zwierząt

Wynikiem przeprowadzonego audytu jest certyfikat wydawany na okres 3 lat, w ciągu których przeprowadzane są również audyty nadzoru. Dzięki certyfikatowi, wystawionemu przez rozpoznawalną na całym świecie, niezależną jednostkę certyfikującą TÜV SÜD Polska, organizacje mogą zyskać zaufanie i spełnić oczekiwania konsumentów, zwiększyć swoją konkurencyjność na rynku oraz znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia zwierząt.