Podwójna jakość żywności: Komisja publikuje badanie oceniające różnice w składzie unijnych produktów

24 czerwca 2019 Komisja opublikowała wyniki ogólnoeuropejskiej kampanii na rzecz testowania produktów spożywczych, wykazującej, że niektóre produkty są identycznie lub podobnie oznakowane, a jednocześnie mają inny skład.

Od momentu wygłoszenia orędzia o stanie Unii z 2017 r. przewodniczący Jean-Claude Juncker jest zaangażowany w rozwiązanie problemu podwójnej jakości produktów. Komisja Europejska podjęła różne inicjatywy, a 24 czerwca opublikowała badanie opisujące testy produktów spożywczych w całej UE przy użyciu tej samej metodologii, aby lepiej zrozumieć podwójną jakość produktów żywnościowych w UE Działający w Komisji Europejskiej instytut naukowy – Wspólne Centrum Badawcze – przeanalizował prawie 1 400 produktów spożywczych w 19 krajach UE. Z badania wynika, że 9 proc. porównywanych produktów różni się pod względem składu, chociaż opakowania są z przodu identyczne. Kolejne 22 proc. produktów o różnym składzie miało podobną przednią część opakowania. Badanie nie wykazało spójnego schematu geograficznego. Opierając się na opracowanej nowej metodyce, właściwe organy krajowe będą mogły teraz przeprowadzić analizę poszczególnych przypadków wymaganą zgodnie z unijnym prawem ochrony konsumentów w celu wykrycia praktyk wprowadzających w błąd.

Różnica w jakości produktów

Tibor Navracsics, komisarz ds. Edukacji, kultury, młodzieży i sportu, odpowiedzialny za Wspólne Centrum Badawcze, powiedział: „Niektórzy Europejczycy uważają, że markowe produkty spożywcze, które kupują, różnią się od siebie i są nawet gorsze, w porównaniu z tymi, które są dostępne gdzie indziej. Komisja wezwała naszych naukowców, aby obiektywnie ocenić zakres takich różnic na jednolitym rynku. Wyniki są mieszane: choć cieszę się, że nie znaleźliśmy dowodów na podział między Wschodem, a Zachodem w składzie markowych produktów spożywczych, obawiam się, że odkryli oni, że jedna trzecia przetestowanych produktów różni się składami, a są identycznie lub podobnie oznakowane. ”

Věra Jourová, komisarz ds. Sprawiedliwości, konsumentów i równości płci, powiedziała: „Nie będzie podwójnych standardów na jednolitym rynku europejskim. Dzięki nowym przepisom penalizującym podwójną jakość i wzmacniającym ręce władz konsumenckich mamy narzędzia, aby położyć kres tej praktyce. Europejscy konsumenci będą mogli robić zakupy z pełnym zaufaniem, że kupują to, co widzą.”

Główne wnioski

W badaniu oceniono 1380 próbek 128 różnych produktów spożywczych z 19 państw członkowskich. Próbka nie jest jednak reprezentatywna dla ogromnej różnorodności produktów spożywczych na rynku UE. Badanie wykazało, że:

• W większości przypadków skład produktu odpowiada sposobowi, w jaki jest on prezentowany: 23 proc. produktów miało identyczną przednią część opakowania i taki sam skład, a 27 proc. produktów miało inną przednią część opakowania informującą o ich różnym składzie w różnych krajach UE.
• 9 proc. produktów przedstawianych jako takie same w całej UE miało różny skład: Miały one identyczny przód opakowania, ale różniły się pod względem składu.
• Dalsze 22 proc. produktów było podobnie prezentowane, ale miało różny skład: miały one podobny przód opakowania, ale różniły się pod względem składu.
• W przypadku produktów o różnym składzie nie występuje spójny schemat geograficzny stosowania tych samych lub podobnych opakowań. Ponadto różnica ustalona w składzie badanych produktów niekoniecznie stanowi różnicę w ich jakości.

Działania Komisji

Od 2017 r., Komisja Europejska podjęła różne inicjatywy w celu ograniczenia procederu:

• jasno określając w przepisach niedawno uzgodnionego nowego ładu dla konsumentów, kiedy podwójna jakość produktów jest wprowadzającą w błąd praktyką;
• ustanawiając wspólną metodykę badania produktów spożywczych;
• wydając zbiór wytycznych, aby pomóc organom krajowym w stosowaniu unijnych przepisów dotyczących konsumentów i żywności;
• przeznaczając ponad 4,5 mln euro na rozwiązanie tego problemu;
• testując produkty w całej UE przy użyciu tej samej metodyki, aby lepiej zrozumieć problem podwójnej jakości towarów.

Kolejne kroki

Komisja Europejska ogłosiła zaproszenie do składania wniosków o łącznym budżecie w wysokości 1,26 mln EUR w celu wzmocnienia zdolności organizacji konsumenckich do testowania produktów i identyfikowania wprowadzających potencjalnie w błąd praktyk. Termin zgłaszania wniosków upływa 6 listopada 2019 r.

Kontekst

Zgodnie z prawodawstwem UE wprowadzanie do obrotu towaru identycznego z wprowadzonym do obrotu w innym państwie członkowskim, podczas gdy dobro to ma znacząco odmienny skład lub cechy, których nie można uzasadnić na podstawie uzasadnionych i obiektywnych przyczyn, mogłoby nieuczciwie i w nielegalny sposób wprowadzać konsumentów w błąd.

W badaniu przeprowadzonym przez Wspólne Centrum Badawcze działające w Komisji opisano sytuację na rynkach 19 państw członkowskich w okresie objętym badaniem (listopad-grudzień 2018 r.). Badanie stanowiło część reakcji Komisji Europejskiej na obawy dotyczące produktów o podwójnej jakości. Produkty zostały wybrane w oparciu o sugestie państw członkowskich, po otrzymaniu skarg przez organy lub stowarzyszenia ochrony konsumentów.

Testy opierały się na zharmonizowanej metodyce opracowanej we współpracy z państwami członkowskimi przez Wspólne Centrum Badawcze. Metodyka ta umożliwia porównywalne pobieranie próbek, badanie i interpretację danych w całej UE. Wszystkie państwa członkowskie UE zostały poproszone o zebranie informacji dotyczących składu wybranych produktów spożywczych oferowanych na ich rynkach. 19 państw członkowskich przedłożyło informacje na temat 113 produktów markowych i 15 produktów własnej marki. W pierwszej kolejności analiza opiera się na informacjach zawartych na etykietach produktów i na przedniej części opakowania produktu.

Opublikowane sprawozdanie da lepszą podstawę do dyskusji na temat podwójnych norm jakości w UE. Potrzebne są jednak dalsze kroki i badania, aby ocena była bardziej reprezentatywna, oraz aby lepiej zrozumieć związek między składem a jakością.

Państwa członkowskie, które wzięły udział w badaniu, to: Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Łotwa, Malta, Niderlandy, Niemcy, Polska, Czech, Słowacja, Słowenia, Węgry i Włochy.

Źródło:

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_19_3332