Przegląd opcji kontroli Campylobacter u brojlerów w produkcji podstawowej - EFSA

Eksperci dokonali przeglądu możliwości kontroli w gospodarstwach w odniesieniu do Campylobacter u kurcząt hodowanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa oraz ocenili zalety i wady każdego środka. EFSA rozważyła 21 opcji kontroli i wybrała osiem do dalszej oceny ze względu na ich wpływ. Oszacowane skutki szczepienia i stosowania dodatków paszowych lub wodnych okazały się być najwyższe. Opcje kontroli w odniesieniu do brojlerów w produkcji podstawowej zostały ocenione przy użyciu modeli oceny ryzyka, a w ramach prac przeanalizowano zmniejszenie liczby przypadków kampylobakteriozy związanej ze spożywaniem mięsa brojlerów w UE, którego można by uniknąć, gdyby we wszystkich gospodarstwach w państwach członkowskich wdrożono specjalną opcję. Nie było możliwe ilościowe określenie skutków połączonych kontroli, ponieważ szacunki oparte na dowodach są współzależne i z każdym z nich wiązał się wysoki poziom niepewności.

Rozporządzenie po wydaniu opinii

Przegląd ten stanowi aktualizację opinii EFSA z 2011 r. na temat Campylobacter, wydanej na wniosek Komisji Europejskiej w 2018 r. Po wydaniu tej opinii Komisja wprowadziła w 2018 r. kryterium higieny procesu dla Campylobacter spp. na tuszach drobiowych w rzeźniach.

Jeżeli 15 z 50 próbek tusz po schłodzeniu ma liczbę jednostek tworzących kolonie powyżej 1000 na g, należy poprawić higienę uboju, dokonać przeglądu kontroli procesu oraz poprawić środki bezpieczeństwa biologicznego. W poprzedniej opinii EFSA stwierdzono, że obchodzenie się z mięsem brojlerów, jego przygotowywanie i spożywanie może stanowić 20-30% zakażeń kampylobakteriozą, podczas gdy 50-80% może być przypisane do kurnika z kurczętami jako całości. Zgodnie z opinią z 2011 r. spodziewano się, że korzyści dla zdrowia publicznego wynikające z kontroli Campylobacter spp. w pierwotnej produkcji brojlerów będą większe niż korzyści z kontroli w późniejszym etapie łańcucha, ponieważ bakterie mogą również rozprzestrzeniać się z gospodarstw na ludzi innymi drogami niż mięso brojlerów.

Sześć opcji kontroli

Dla sześciu wariantów zwalczania obliczono frakcję populacyjną (PAF): higieniczne wejście do kurnika, skuteczne zwalczanie gryzoni, brak zwierząt w pobliżu kurników z brojlerami, dodawanie środka dezynfekującego do wody pitnej, zatrudnianie niewielu i dobrze wyszkolonych pracowników oraz unikanie poideł dopuszczających wodę stojącą. Analiza ta sugeruje, że dodanie do wody pitnej kwasów organicznych, biocydów na bazie chloru lub nadtlenku wodoru może zmniejszyć ryzyko wystąpienia Campylobacter w stadach nawet o 55%. Gdyby udało się skutecznie zwalczać gryzonie na wszystkich fermach brojlerów w Europie, występowanie Campylobacter spp. w stadach w UE mogłoby zmniejszyć się nawet o 19%, zgodnie z analizowanymi wynikami badań. Analiza PAF wykazała, że ograniczenie liczby pracowników i wykorzystanie wyłącznie stałych lub długoterminowych pracowników może zmniejszyć liczbę zachorowań nawet o 40%. Jeśli inne zwierzęta są trzymane z dala od kurników z brojlerami lub okolicznych terenów, ryzyko wystąpienia stad Campylobacter-pozytywnych może zostać zmniejszone nawet o aż 88%, ale realnie o 45% - stwierdzili eksperci.

Zgodnie z analizami PAF obliczonymi dla sześciu wariantów zwalczania choroby, średnie względne zmniejszenie ryzyka, które można by osiągnąć poprzez przyjęcie każdego z tych sześciu wariantów zwalczania choroby z osobna, szacuje się jako znaczne, ale szerokość przedziałów ufności wszystkich wariantów zwalczania choroby wskazuje na wysoki stopień niepewności co do konkretnych potencjałów zmniejszenia ryzyka.

Wady i zalety środków kontroli – ocena ekspertów

Stosowanie bakteriofagów wymaga dalszych badań, w tym prób terenowych, zanim zostanie uznane za realną opcję zwalczania Campylobacter u brojlerów. Obniżenie wieku ubojowego nie przyniosłoby oczekiwanych rezultatów, ponieważ praktyki różnią się w poszczególnych krajach UE i ze względu na kwestie związane z dobrostanem zwierząt.

Uaktualnione podejście do modelowania skutków kontroli dodatków paszowych, wodnych lub szczepień, było mniejsze niż oszacowano w opinii z 2011 r.

Korzystając z wiedzy eksperckiej, próbowano uszeregować osiem opcji kontroli: szczepienia; dodatki paszowe i wodne; zaprzestanie przerzedzania; zatrudnienie niewielkiej liczby dobrze wyszkolonych pracowników; unikanie poideł dopuszczających wodę stojącą; dodawanie środków dezynfekcyjnych do wody pitnej; higieniczne wejścia do kurników oraz wyznaczone narzędzia na kurnik. Ze względu na dużą niepewność nie można było tego jednak zrobić zgodnie ze skutecznością opartą na opiniach ekspertów.

Zalety tych opcji obejmują łatwość stosowania bariery higienicznej, dodawanie dodatków do paszy, poprawę zdrowia ptaków, np. działania z zakresu bezpieczeństwa biologicznego; lepszy dobrostan brojlerów, takie jak zaprzestanie przerzedzania oraz ochronę krzyżową przed innymi czynnikami chorobotwórczymi, w tym uzdatnianie wody pitnej, dodatki paszowe.

Wady mogą obejmować potrzebę inwestycji, jeżeli konieczne są zmiany strukturalne w celu zainstalowania higienicznego wejścia do kurnika lub brak kontroli, ponieważ rolnik może nie być właścicielem pól sąsiadujących z hodowlą brojlerów i nie może zapobiec zamknięciu innych zwierząt.

Kolejnych środki kontroli zostały ocenione jako mające niskie prawdopodobieństwo osiągnięcia co najmniej 10% redukcji kampylobakteriozy. Były to: skuteczne zwalczanie gryzoni, wydłużone okresy przestoju między stadami, osłony przeciw owadom i trzymanie owadów z dala od kurników, czysta lub zmieniana ściółka, gęstość obsady i wielkość stada, liczba kurników na miejscu, hodowla selektywna i struktura paszy.

Źródło: https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2020.6090