Zapisz się do newslettera
Najważniejsze informacje dla branży spożywczej!
Zapisz się na newsletter FoodFakty i bądź na bieżąco:
Kolejny rekord w eksporcie żywności z Polski
Według wstępnych danych GUS, wartość eksportu artykułów rolno- spożywczych z Polski osiągnęła prawie 37,4 mld euro w 2021 r., co oznacza wzrost o 9% w porównaniu do wysokiego poziomu z roku 2020. Co istotne, eksport rósł szybciej niż import, czego efektem była dalsza poprawa salda wymiany zagranicznej żywności. W ubiegłym roku saldo wyniosło 12,7 mld euro i było wyższe o 9%.
Sprzedaż do Niemiec, czyli na rynek najważniejszego odbiorcy zagranicznego, rosła w tempie zbliżonym do całego eksportu żywności. Wartość eksportu wyniosła niespełna 9,4 mld euro, co stanowiło 25% łącznej sprzedaży zagranicznej.
Obniżył się eksport na drugi najważniejszy rynek, tj. do Wielkiej Brytanii. W tym przypadku był to rezultat Brexit-u. Na początku 2021 r. istotnie zmniejszyły się wysyłki na rynek brytyjski. Z każdym miesiącem odbudowywano sprzedaż, jednak dopiero w czerwcu eksport, w ujęciu wartościowym, przewyższył poziom z roku poprzedniego. W całym 2021 r. wartość sprzedaży do Wielkiej Brytanii wyniosła 3 mld euro, co oznacza spadek o 4%.
Spośród pozostałych ważnych kierunku eksportu polskiej żywności, wysokie dynamiki odnotowano w sprzedaży do Holandii, Belgii oraz Francji (+16%). W ponad 10-procentowym tempie wzrósł eksport do Włoch. Z kolei sprzedaż do Hiszpanii zwiększyła się o 25%.
Szybko rosła też sprzedaż na wybranych rynkach poza unijnych, m.in. do: Stanów Zjednoczonych (+14%), Algierii (+66%) Izraela (+19%) oraz Rosji (+19%). Zmniejszyła się, z kolei, sprzedaż do Chin (-7%).
Wysokie ceny żywności wspierały wyniki eksportu
Wzrost cen żywności na rynku światowym był ważnym czynnikiem wspierającym obroty w handlu zagranicznym w 2021 r. Wskaźnik globalnych cen żywności FAO osiągnął w ubiegłym roku 125,8 pkt i był wyższy o 27,6 pp. w porównaniu do 2019 r. Jednocześnie był to najwyższy poziom od 2011 r. Wzrosty cen odnotowano w przypadku wszystkich głównych kategorii, wchodzących w skład indeksu. Najszybciej rosły ceny zbóż i roślin oleistych.
W przypadku większości głównych kategorii produktowych w strukturze polskiego eksportu żywności wyraźnie widać wpływ wysokich cen na rynku surowców rolnych. W przypadku mięsa, nabiału oraz zbóż wolumeny sprzedaży zagranicznej w 2021 r. były niższe, niż rok wcześniej, odpowiednio o 2%, 0,2% i 6%. Z kolei po stronie wartości odnotowano silne wzrosty. W przypadku nabiału i mięsa dynamika wyniosła 9%, zaś w przypadku zbóż 12%. W wielu kategoriach zwiększył się zarówno wolumen, jak i wartość, ale dynamika wartości była wyższa. Taką sytuację zarejestrowano m.in. w przypadku przetworów zbożowych, mięsnych, warzywnych, ale też w tłuszczach i olejach.
Co warto podkreślić, prawie połowę (48%) wzrostu wartości eksportu żywności stanowiły gotowe artykuły spożywcze. Był to wprawdzie udział niższy niż w latach poprzednich, ale wynikało to głownie ze wzrostu cen surowców rolnych, co zwiększało dynamikę w przypadku eksportu produktów pierwotnych oraz półproduktów. W grupie produktów przetworzonych, oprócz przetworów mięsnych i warzywnych, odnotowano istotne wzrosty również w sprzedaży wyrobów czekoladowych oraz napojów bezalkoholowych.
Przeczytaj także
W grudniu ceny żywności na świecie lekko obniżyły się w relacji do listopada. Wskaźnik cen żywności FAO wyniósł 133,7 pkt, co oznacza spadek o 1,2 pkt m/m. Spadek notowań to efekt osłabienia cen czterech, z pięciu, surowców, będących podstawą do wyliczania wskaźnika: zbóż, mięsa, olejów roślinnych i cukru. Wzrost odnotowano w przypadku produktów mlecznych. Pomimo obserwowanego osłabienia, światowe ceny surowców rolnych pozostały na historycznie wysokich poziomach.
W grudniowej prognozie WAPA podwyższyła prognozy unijnej produkcji jabłek (do +11% r/r w UE oraz +26% r/r w Polsce). Wysoka podaż owoców powoduje presję na ceny. Na rynku krajowym od początku sezonu jabłka są tańsze niż rok wcześniej. W grudniu średnia cena skupu owoców deserowych była niższa o 34% r/r.
Prognozy dla rynku mięsa są mocno zróżnicowane i zależą od kierunku produkcji. W przypadku kurcząt rzeźnych oraz bydła wysoki wzrost cen, odnotowany w 2021 r., zachęca do zwiększenie produkcji i podaży żywca w kolejnych okresach. Odmienną sytuację obserwujemy na rynku wieprzowiny, gdzie spadek cen skupu i spadek rentowności powoduje ograniczenie potencjału produkcyjnego. Elementem łączącym trzy wymienione sektory jest wzrost kosztów.